کمیت گرایی یا اصطلاحا سیطره کمیت بر کیفیت، چیزی است که دانشگاه های ما را گرفتار کرده است. کسب رتبه ها و اعداد و ارقامی که تاثیری در بهبود وضعیت کشور ما ندارد. دانشگاه های ما وارد یک گیمیکیشن شده اند. ذات گیمیفیکیشن، اعداد و ارقام و رتبه است ولی وقتی سوال «خب آخرش که چی؟» را از خودمان می پرسیم نمی دانیم چه جوابی بدهیم. فقط خاصیت آن این است که ممکن است اسم تعدادی از دانشگاه های ما در بیست 1000 یا 500 دانشگاه برتر بیایند.
شاید خاصیت اصلی این رتبه ها این باشد که دانشجویان خارجی را برای تحصیل در ایران ترغیب کند. ولی آیا با کسب این رتبه های جهانی باز هم دانشجویان برتر دنیا علاقمند به تحصیل در ایران خواهند بود یا نه بحث دیگری است. معمولا دانشجویان خارجی برای تحصیل در یک دانشگاه، صرفا رتبه دانشگاه را در نظر نمی گیرند بلکه پیشرفته بودن کشور مربوطه، فضای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و شرایط اقامت و مهاجرت و اشتغال آن کشورها را هم مدنظر قرار می دهند. پس اگر یکی از اهداف دانشگاه های ما برای شرکت در این رتبه های بندی ها جذب دانشجوی خارجی است باید به این موضوع توجه شود که افزایش رتبه دانشگاه باید با افزایش جایگاه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور ما نیز هماهنگ باشد تا دانشجویان خارجی ترغیب شوند، دانشگاه های ما را برای تحصیل انتخاب کنند.
منظور این است که توسعه باید متوازن باشد، اگر می بینیم دانشگاه های برتر غربی به دنبال کسب این رتبه ها هستند، می دانند که قرار است دانشجویان بین المللی، دانشگاه های این کشورها را انتخاب کنند. فقط موضوع این است که کدام دانشگاه این کشور را انتخاب کنند. برای همین ممکن است وارد این رتبه بندی ها بشوند.
با دقت در بیانیه های ماموریت دانشگاه های برتر دنیا می بینیم که آنها در بیانیه ماموریت یا چشم اندازشان که مهم ترین سند دانشگاه است ننوشتند که می خواهند مثلا جزو 500 تای برتر بشوند، بلکه اهداف کیفی از قبیل ایفای مسئولیت اجتماعی، کمک به توسعه اقتصادی شهر یا کشور، افزایش کیفیت زندگی، تربیت نیروی با مهارت و این جور اهداف کیفی را برای خود تعریف کرده اند ولی دانشگاه های ما چشم انداز خود را کسب مثلا رتبه زیر 500 در دنیا، زیر 10 در جهان اسلام و 2 در کشور تعریف کرده اند. خب فرض کنیم این رتبه ها را کسب کردیم، بعدش چه می شود. چه مشکل اساسی از جامعه و کشور ما حل می شود؟
البته این نقدی که در اینجا آوردم، دیگر اساتید هم مطرح کردند و می کنند ولی باید این نقد تبدیل به یک گفتمان شود. دانشگاه باید به جای ورود به بازی های رنکینگ های بین المللی، مهم ترین فلسفه وجودی و هدف خود را حل مشکلات ابتدا شهر، بعد استان، بعد کشور و در نهایت جهان قرار دهد.
