در دنیای پرسرعت و کمتحرک امروز، کبد چرب به یکی از شایعترین اختلالات متابولیک تبدیل شده؛ بیماریای که معمولاً بدون علائم شروع میشود اما اگر نادیده گرفته شود، میتواند به مشکلات جدیتری مثل التهاب شدید کبد، فیبروز، سیروز و حتی سرطان کبد ختم شود.
اغلب افرادی که با این مشکل مواجهاند، تا مدتها متوجه بیماری خود نمیشوند. چرا؟ چون کبد چرب در مراحل اولیه بسیار بیسروصدا پیش میرود. این وضعیت زمانی به وجود میآید که چربی بیش از حد در سلولهای کبدی ذخیره میشود و معمولاً ریشه در عادات غذایی نادرست، تحرک پایین و چاقی دارد. البته عوامل ژنتیکی و مقاومت به انسولین هم بیتأثیر نیستند.
با اینکه بسیاری از بیماران علامت خاصی ندارند، در برخی افراد ممکن است نشانههایی مثل خستگی، احساس سنگینی در قسمت راست بالای شکم، کاهش وزن بیدلیل، زردی پوست و چشم، یا حتی ورم پاها و شکم دیده شود. اگر این علائم به صورت مزمن تکرار میشوند، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.
چاقی بهویژه در ناحیه شکم، مصرف غذاهای فرآوریشده، نوشیدنیهای قندی، سبک زندگی کمتحرک و وجود بیماریهایی مانند دیابت و کلسترول بالا از دلایل اصلی این بیماریاند. حتی افرادی که لاغر هستند هم اگر چربی احشایی زیادی داشته باشند، در خطرند.
دلایل کمتر شایع شامل اختلالات هورمونی مثل کمکاری تیروئید، برخی داروها، سندروم تخمدان پلیکیستیک و در موارد نادر، بارداری هستند.
تشخیص این بیماری معمولاً با آزمایش خون آغاز میشود. اگر آنزیمهای کبدی غیرطبیعی باشند، پزشک ممکن است سونوگرافی یا فیبرو اسکن تجویز کند. در برخی موارد خاص، نمونهبرداری از بافت کبد انجام میشود تا شدت آسیب بررسی شود.
خبر خوب این است که در بیشتر موارد، با اصلاح سبک زندگی میتوان روند بیماری را معکوس کرد. مهمترین اقدامات:
در بعضی موارد، از مکملهایی مثل عصاره خارمریم (لیورسیل) هم استفاده میشود که به بهبود عملکرد کبد کمک میکنند.
پیشگیری همیشه آسانتر از درمان است. حفظ وزن متعادل، پرهیز از پرخوری، خواب کافی، دوری از استرس، و تحرک روزانه – حتی در حد پیادهروی – تأثیر چشمگیری در جلوگیری از این بیماری دارند.
همچنین اگر در خانواده سابقه بیماریهای متابولیک دارید یا رژیم غذایی پرچربی دارید، بهتر است آزمایشهای دورهای کبد را در برنامه سلامت خود بگنجانید.
کبد چرب شاید بیصدا باشد، اما اگر به آن بیتوجهی شود، میتواند فریاد بزند. اگر احساس میکنید درگیر بیحالی مداوم، خواب ناکافی یا اضافهوزن غیرمنتظره شدهاید، بد نیست وضعیت کبدتان را بررسی کنید. با کمی آگاهی و تغییر سبک زندگی، میتوانید از آسیبهای جدی به یکی از مهمترین اعضای بدنتان جلوگیری کنید.
