در درسهای پیشین با انواع مختلف جملات از جمله خبری، استفهامی، امری، نهی، تعجبی، مرکب و استثنائی آشنا شدیم. در این درس به جملات شرطی میپردازیم که برای بیان شرط و نتیجه آن استفاده میشوند. جملات شرطی در زبان عربی نقش بسیار مهمی دارند و در مکالمات روزمره و متون ادبی به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند.
جملات شرطی
جمله شرطی جملهای است که در آن شرطی بیان میشود و نتیجهای برای آن شرط در نظر گرفته میشود. جملات شرطی به دو بخش اصلی تقسیم میشوند:
جمله شرط: بخشی از جمله که شرط را بیان میکند.
جمله جواب شرط: بخشی از جمله که نتیجه شرط را بیان میکند.
انواع جملات شرطی
جملات شرطی در زبان عربی بر اساس نوع شرط و نتیجه به انواع مختلفی تقسیم میشوند که مهمترین آنها عبارتند از:
شرط حقیقی: شرطی که محقق شدن آن محتمل است و نتیجه آن نیز به احتمال زیاد رخ میدهد.مثال: إذا درست، نجحت. (اگر درس بخوانی، موفق میشوی.)
شرط غیر حقیقی: شرطی که محقق شدن آن در زمان بیان جمله غیر محتمل یا محال است.مثال: إذا كنت ملكا، ساعدت الفقراء. (اگر پادشاه بودم، به فقرا کمک میکردم.)
شرط جازم: شرطی که وقوع آن قطعی است و نتیجه آن نیز حتمی است.مثال: إذا جاء محمد، فلتخبرني. (اگر محمد آمد، به من خبر بده.)
ساختار جمله شرطی
ساختار کلی جمله شرطی در زبان عربی به صورت زیر است:
جمله شرط (معمولاً با حرف إذا آغاز میشود) + جمله جواب شرط
حروف شرط
حروف شرط در زبان عربی کلماتی هستند که برای بیان شرط استفاده میشوند. مهمترین حروف شرط عبارتند از:
إذا: اگر
إن: اگر
لو: اگر (برای شرطهای غیر حقیقی)
متى: هرگاه
نکات مهم در جملات شرطی
زمان فعلها: زمان فعلهای جمله شرط و جمله جواب شرط با توجه به نوع شرط متفاوت است.
ترتیب کلمات: ترتیب کلمات در جملات شرطی اهمیت زیادی دارد.
معنی جمله: با توجه به نوع شرط و حروف شرط، معنای جمله تغییر میکند.
تمرین
جملات زیر را به فارسی ترجمه کنید:
إذا سافرت، اكتب إلي.
لو كنت غنيا، ساعدت الفقراء.
متى رأيت عليا، سلمي عليها.
ملاحظات اضافی:
مثالهای متنوعتر: برای درک بهتر دانشآموزان، میتوان مثالهای متنوعتری از جملات شرطی با موضوعات مختلف ارائه داد.
جدول مقایسهای: ایجاد یک جدول مقایسهای برای انواع مختلف جملات شرطی و ساختار آنها میتواند به دانشآموزان کمک کند تا تفاوتها را بهتر درک کنند.
تمرینهای بیشتر: ارائه تمرینهای بیشتر با سطوح مختلف دشواری میتواند به تقویت مهارتهای دانشآموزان در ترجمه و ساخت جملات شرطی کمک کند.
توجه به استثنائات: برخی از قواعد در جملات شرطی ممکن است استثناهایی داشته باشند که بهتر است به آنها اشاره شود.
ارتباط با سایر مباحث: میتوان ارتباط جملات شرطی را با سایر مباحث دستوری مانند زمانهای فعل و حروف ربط نشان داد.
با توجه به این نکات، میتوان درس شانزدهم را غنیتر و جامعتر کرد.
