روایتی که می فرماید شرط شیعه بودن عمل به اوامر اهل بیت (علیهم السلام) است
في جَوابِ رَجُلٍ قالَ لَهُ : إنّي مِن شِيعَتِكُم :
يا عبدَ اللّه ، إن كُنتَ لَنا في أوامِرِنا و زَواجِرِنا مُطِيعا فقد صَدَقتَ ،
وإن كُنتَ بخِلافِ ذلكَ فلا تَزِدْ في ذُنوبِكَ بدَعواكَ مَرتَبةً شَرِيفَةً لَستَ مِن أهلِها
، لا تَقُلْ : أنا مِن شِيعَتِكُم ،
ولكن قُل : أنا مِن مُوالِيكُم ومُحِبِّيكُم ومُعادِي أعدائكُم ،
وأنتَ في خَيرٍ وإلى خَيرٍ .
امام حسن عليه السلام ـ در جواب مردى كه عرض كرد :
من از شيعيان شما هستم ـ : اى بنده خدا ! اگر مطيع اوامر و نواهى ما باشى ، راست مى گويى ،
ولى اگر چنين نباشى ، پس با ادعاى منزلت والايى كه تو اهل آن نيستى ، بر گناهانت ميفزاى .
مگو : من از شيعيان شما هستم ،
بلكه بگو : من از دوستداران شما و دشمن دشمنان شما هستم . در اين صورت ، تو آدم خوبى هستى و به خوبى گرايش دارى .
تحلیل برخورد امام با فرد مدعی شیعه بودن
در پاسخ امام به فرد مدعی شیعه بودن، ظرافتها و نکات مهمی نهفته است که نشان از عمق بینش و درایت ایشان دارد. برای تحلیل دقیقتر این برخورد، میتوان به زوایای زیر توجه کرد:
1. تاکید بر عمل به عنوان معیار اصلی شیعه بودن:
عمل مقدم بر ادعا: امام به جای پذیرفتن صرف ادعای فرد مبنی بر شیعه بودن، بر عمل او به دستورات دینی تاکید میکند. این نشان میدهد که در نظر ایشان، شیعه بودن تنها یک عنوان نیست، بلکه یک تعهد عملی است.
اهمیت اطاعت از اوامر و نواهی: امام بر اهمیت اطاعت از اوامر و پرهیز از نواهی دینی تاکید میکند. این نشان میدهد که عمل به شریعت، شرط اساسی برای ادعای تشیع است.
2. هشدار نسبت به ادعای دروغین:
خطر بزرگنمایی گناه: امام به فرد هشدار میدهد که با ادعای دروغین شیعه بودن، بر گناهان خود میافزاید. این نشان میدهد که ادعای کاذب، علاوه بر گناه، میتواند منجر به عواقب وخیمتری نیز شود.
لزوم تواضع و فروتنی: امام به فرد توصیه میکند که به جای ادعای شیعه بودن، خود را از دوستداران و محبان اهل بیت معرفی کند. این نشان از اهمیت تواضع و فروتنی در مکتب اهل بیت دارد.
3. توجه به نیت و انگیزه:
اهمیت نیت خالص: امام به جای تمرکز بر ظاهر امر، به نیت و انگیزه فرد توجه میکند. این نشان میدهد که در نظر ایشان، مهمترین چیز، خلوص نیت و قصد تقرب به خدا است.
پرهیز از ریاکاری: امام با تاکید بر عمل به دستورات دینی، فرد را از ریاکاری و نمایش ظاهری پرهیز میدهد.
4. ترویج روحیه امیدواری:
تاکید بر خیر و خوبی: امام در پایان سخنان خود، به فرد میگوید که در خیر است و به سوی خیر حرکت میکند. این نشان از روحیه امیدواری و خوشبینی در مکتب اهل بیت دارد.
زوایای پنهان و دقیقتر:
تفاوت بین شیعه و دوستدار: با این پاسخ، امام تفاوت بین شیعه و دوستدار را مشخص میکند. شیعه کسی است که علاوه بر دوست داشتن اهل بیت، به دستورات آنها نیز عمل میکند.
اهمیت تربیت عملی: این پاسخ، نشان از اهمیت تربیت عملی در مکتب اهل بیت دارد. امام به جای صرفا تاکید بر عقاید، بر عمل به دستورات دینی تاکید میکند.
پرهیز از تعصب کورکورانه: امام با این پاسخ، از تعصب کورکورانه و قضاوت بر اساس ظاهر افراد پرهیز میدهد.
اهمیت خودشناسی: این پاسخ، فرد را به خودشناسی و ارزیابی عمل خود دعوت میکند.
نتیجهگیری:
پاسخ امام به فرد مدعی شیعه بودن، نمونهای کامل از یک برخورد حکیمانه و آموزنده است. این پاسخ، علاوه بر بیان نکات مهمی درباره شیعه بودن، به مسائل اخلاقی و تربیت دینی نیز میپردازد. این برخورد، میتواند برای همه ما الهامبخش باشد تا در زندگی خود، به جای ظاهرگرایی، به عمق معارف دینی توجه کنیم و عمل خود را با گفتارمان هماهنگ سازیم.
سوالات برای تفکر بیشتر:
چه عواملی باعث میشود که برخی افراد به دروغ ادعای شیعه بودن کنند؟
چگونه میتوانیم عمل خود را با ادعای شیعه بودنمان هماهنگ کنیم؟
چه موانعی بر سر راه عمل به دستورات دینی وجود دارد و چگونه میتوان بر آنها غلبه کرد؟
امیدوارم این تحلیل برای شما مفید واقع شده باشد. در صورت داشتن سوالات بیشتر، در خدمت شما هستم.