طی دهه‌های اخیر تمایل مردم به استفاده از گیاهان دارویی و بهره‌مندی از خواص درمانی آن‌ها افزایش پیدا کرده است. زیرا این نوع گیاهان عمدتا کم ضرر هستند.
یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی، اسفرزه یا پسیلیوم میباشد که ارتفاعی حدود ۵۰ سانتی‌متر داشته و مزاج سرد و تر دارد.
در این مقاله به معرفی گیاه اسفرزه می‌پردازیم و کاربرد‌های آن را بیان می‌کنیم. با ما همراه باشید.
اسفرزه از گیاهان بومی ایران، هندوستان و اسپانیا است. این گیاه در ایران نواحی گلستان، مازندران، آذربایجان، کرمانشاه، اصفهان، چهارمحال بختیاری، فارس، بوشهر، هرمزگان، خوزستان، کرمان، سیستان و بلوچستان یافت می‌شود.
در این قسمت تعدادی از اثرات درمانی اسفرزه را نام برده و بررسی می‌کنیم.
اصلی و مهم‌ترین خاصیت اسفرزه درمان یبوست است. دانه خیسانده شده این گیاه نیز حجم زیادی موسیلاژ تولید می‌کند که برای درمان یبوست بسیار کاربردی میباشد. همچنین سبب کاهش درد شکم و نفخ می‌شود.
پوست دانه اسفرزه با جذب آب در روده و متورم شدن به مواد محتوی روده خاصیت نرم کنندگی می‌دهد. با توجه به اینکه پوست دانه اسفرزه با ماهیت سلولزی خود جذب نمی‌شود. با افزایش حجم مدفوع و افزایش حرکات دودی روده‌ها اثر ملینی می‌گذارد.
کمیسیون E تاثیر مصرف اسفرزه در درمان اسهال و یبوست را تایید کرده است. لعاب ژلاتینی دانه‌های پسیلیوم باعث درمان اسهال می‌شوند.
این گیاه با جذب آب و مایعات حجیم شده و احساس سیر بودن را به فرد القا می‌کند. و از این راه به کمک حس سیری می‌تواند سبب کاهش وزن شود.
حدود ۳۰٪ از پوشش دانه اسفرزه که موسیلاژ است خاصیت جذب آب داشته و این پوشش که بعد از جذب آب لعابی می‌شود، نوعی فیبر غذایی با کارایی بالا است که موجب پاکسازی سیستم معده و روده شده و به بهبود سلامت سیستم گوارش کمک می‌کند.
علاوه بر آن لعاب اسفرزه باعث سم‌زدایی موثر بدن می‌شود.
همچنین براساس منابع طب سنتی اسلام و ایران مخلوط دانه‌های برشته این گیاه و روغن گل سرخ در درمان زخم‌های گوارشی مفید است.
فرونکل یا کورک جوش قرمزرنگی میباشد که زیر پوست ایجاد شده و در اکثر موارد بسیار دردناک است. اسفرزه به شکل موضعی برای درمان کورک استفاده می‌گردد. ماسک صورت با ترکیبت شیر، عسل و دانه‌های نرم اسفرزه می‌تواند بهبود دهنده باشد.
فیبرهای گیاهی اسفرزه به کنترل میزان کلسترول کمک کرده وباعث کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود. همچنین از طریق کاهش فشار خون می‌تواند برای بهبود سلامت قلب مفید باشد.
مصرف اسفرزه (Plantago psyllium) می‌تواند باعث کاهش قند خون شود. زیرا این گیاه دارای مقادیر زیادی از فیبرهای گیاهی است. طبق مطالعات مصرف روزانه گیاه اسفرزه در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ موجب کنترل میزان قند خون می‌شود.
تاثیر مصرف اسفرزه در درمان اسهال و یبوست را تایید شده است. خواص بسیار زیاد اسفرزه باعث شده است تا این گیاه به طور گسترده در تهیه انواع فرآورده های دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
شما می‌توانید محصولات گیاهی حاوی اسفرزه را از داروخانه آنلاین مفیدطب (www.mofidteb.com) خریداری کنید و در اسرع وقت تحویل بگیرید.
منابع: مجله سلامت مفيدطب و موسسه خدمات دارویی رضوی
