همسران زنان باردار در مقایسه با سایر مردان بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. با این حال اغلب اوقات تاثیری که پدر در شرایط روانی همسر باردارش و جنین ایفا می‌کند تا حد زیادی نادیده گرفته می‌شود. یک مطالعه جدید در این زمینه نشان می‌دهد که افسردگی در پدران، خطر تولد نوزاد نارس و زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.
این مطالعه که در یک نشریه بین‌المللی زنان و زایمان منتشر شد، توسط پروفسور آندرس هجرن (Anders Hjern) از مرکز مطالعات کیفیت سلامت در سوئد رهبری شده است. پیش از این اثبات شده بوده که افسردگی زنان در دوران بارداری با وزن کم نوزاد هنگام تولد و افزایش خطر تولد نوزاد نارس ارتباط دارد.
زایمان زودرس که می تواند به عنوان بسیار زودرس (کمتر از هفته ۳۲ بارداری) و تقریباً زودرس ( بین هفته۳۲-۳۶ حاملگی) باشد، از علل عمده مرگ و میر نوزادان در کشورهای با درآمد بالا و متوسط است. به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO) این مسئله باعث ایجاد مشکلات طولانی مدتی برای سلامتی کودکان از جمله ناتوانی در یادگیری، مشکلات بینایی و شنوایی می‌شود. علاوه بر این، زایمان زودرس و تولد نوزاد نارس علت اصلی مرگ و میر کودکان زیر سن ۵ سال در سراسر جهان است.
پروفسور هجرن و همکارانش افراد مورد مطالعه خود را از میان کسانی انتخاب کردند که تا پایان سه ماهه دوم بارداری همسر از یک نسخه ضد افسردگی استفاده کرده‌اند. این تیم بیش از ۳۵۰،۰۰۰ تولد در سوئد را در سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ مورد بررسی و مطالعه قرار دادند، و افسردگی والدین – هم مادران و پدران – را در ارتباط با تولد زودرس در نظر گرفتند.
برخی از این افراد که در ۱۲ ماه گذشته علائمی از افسردگی در آنها تشخیص داده نشده بود، در دسته افسردگی “جدید” قرار گرفتند و سایر موارد در دسته افسردگی “بازگشتی” تعریف شدند. نتایج نشان داد که افسردگی جدید و بازگشتی در مادران به میزان ۳۰-۴۰٪ با افزایش خطر زایمان زودرس در ارتباط بود.
در همین حال، افسردگی جدید در پدران به اندازه ۳۸٪ خطر تولد بسیار زودرس را افزایش می‌دهد. جالب اینجاست که هیچ ارتباطی بین افسردگی بازگشتی در پدران و تولد زودرس وجود ندارد، بنابراین فقط افسردگی جدید در پدران این خطر را افزایش می‌دهد.
پروفسور هجرن در این رابطه توضیح می‌دهد که افسردگی در همسر می‌تواند یک منبع استرس برای مادران باردار باشد. به این ترتیب، “ممکن است خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. ” او اضافه می‌کند: “علاوه بر این افسردگی پدر بر کیفیت اسپرم تأثیر می‌گذارد، اثرات اپی ژنتیک در DNA کودک را به دنبال دارد و همچنین می‌تواند عملکرد جفت را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال به نظر می‌رسد این خطر برای پدرانی که قبلاً هم افسردگی داشته‌اند به میزان کمتری است.”
افسردگی در پدران می‌تواند حمایت عاطفی مورد نیاز برای مادر را محدود می‌کند و اثری منفی بر روی مادر داشته باشد. علاوه بر این افسردگی پدر در دوران بارداری بر جنین نیز تاثیر منفی می گذارد. علاوه بر عقب نشینی احساسی، خلق افسرده و کمبود انرژی، علائم افسردگی مردان در مقایسه با افسردگی زنان بیشتر شامل سطح بالایی از تحریک‌پذیری و عصبانیت است که این مسئله به خصوص برای مادر باردار بسیار استرس زا می‌باشد.
منبع: مجله سلامت مفید طب
