آبله مرغان یک بیماری بسیار مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می‌شود.خارش و بثورات(التهابات پوستی) تاول مانند از علائم اصلی این بیماری است. بثورات ابتدا روی قفسه سینه، پشت و صورت ظاهر می‌شود و سپس در تمام بدن پخش می‌گردد.
آبله مرغان در دوران بارداری، در نوزادان، نوجوانان، بزرگسالان و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (کاهش توانایی مبارزه با میکروب‌ها و بیماری) می تواند جدی باشد.
در این مقاله از مجله سلامت مفید طب ابتدا شما را با بیماری آبله مرغان آشنا می‌کنیم و در انتها روش‌های درمان خانگی آبله مرغان را آموزش خواهیم داد.
با ما همراه باشید.
بیماری آبله مرغان چیست؟
ویروس واریسلا زوستر عامل بیماری آبله مرغان است.
این بیماری بثورات (التهابات پوستی) خارش دار همراه با تاول‌های کوچک پر از مایع ایجاد می‌کند. آبله مرغان به راحتی به افرادی سرایت می‌کند که به این بیماری مبتلا نشده‌اند یا واکسن آبله مرغان را دریافت نکرده‌اند. آبله مرغان در گذشته یک مشکل گسترده بود، اما امروزه واکسن آبله مرغان از کودکان در برابر آن محافظت می‌کند.
این ویروس عمدتاً از طریق تماس نزدیک با فردی که به آبله مرغان مبتلا است منتقل می‌شود و تا 90 درصد افراد نزدیک به فرد مبتلا، ممکن است به این بیماری مبتلا شوند.
علائم و نشانه‌های آبله مرغان
علامت شایع آبله مرغان، بثورات پوستی است که به تاول های خارش دار و پر از مایع تبدیل می‌شود. تاول‌ها ابتدا روی قفسه سینه، پشت و صورت ظاهر می‌شوند و سپس در تمام بدن از جمله داخل دهان، پلک‌ها یا ناحیه تناسلی می‌توانند پخش شوند و معمولاً حدود یک هفته زمان می‌برد تا همه تاول‌ها به پوسته تبدیل شوند.
سایر علائم معمولی که ممکن است یک تا دو روز قبل از ظاهر شدن بثورات پوستی ایجاد شوند:
1. تب
2. خستگی
3. از دست دادن اشتها
4. سردرد
راه‌های جلوگیری از ابتلا به آبله مرغان
بهترین راه پیشگیری از ابتلا به آبله مرغان، تزریق به موقع واکسن آبله مرغان در کودکی است.
همه افراد در صورتی که اگر هرگز به آبله مرغان مبتلا نشده‌اند یا هرگز واکسینه نشده‌اند باید دو دوز واکسن آبله مرغان را دریافت کنند.
آبله مرغان در افراد واکسینه شده (ابله مرغان موفق)
برخی از افرادی که علیه آبله مرغان واکسینه شده‌اند هنوز هم می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. با این حال، معمولاً علائم خفیف‌تری مثل تاول‌های کمتر یا تب خفیف‌تری خواهند داشت و برای مدت کوتاه‌تری نسبت به افرادی که واکسینه نشده‌اند، بیمار هستند.
آبله مرغان پنهان
حتی اگر به آبله مرغان مبتلا شده‌اید، در خطر عارضه‌ای به نام زونا هستید. پس از، ازبین رفتن بثورات آبله مرغان، ویروس واریسلا زوستر در سلول‌های عصبی شما باقی می‌ماند. سال‌ها بعد، ویروس دوباره فعال می‌شود و باعث ایجاد زونا (مجموعه‌ای دردناک از تاول‌ها )می‌شود. احتمال بازگشت این ویروس در افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند بیشتر است.
درد زونا می‌تواند پس از، از بین رفتن تاول‌ها مدت زیادی طول بکشد.
ابتلا به آبله مرغان در چه کسانی خطرناک است؟
1. نوزادان
2. نوجوانان
3. بزرگسالان
4. خانم‌های باردار
5. افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
6. افراد مبتلا به HIV/AIDS یا سرطان
7. بیمارانی که به تازگی پیوند عضو انجام داده‌اند
8. افرادی که تحت شیمی درمانی، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا استفاده طولانی مدت از استروئیدها هستند.
عوارض ابتلا به بیماری آبله مرغان
1. عفونت‌های باکتریایی پوست و بافت‌های نرم در کودکان، از جمله عفونت های استرپتوکوک گروه A
2. عفونت ریه (پنومونی)
3. عفونت یا تورم مغز (آنسفالیت، آتاکسی مخچه)
4. مشکلات خونریزی (عوارض هموراژیک)
5. عفونت‌های جریان خون (سپسیس)
6. کم آبی بدن
درمان خانگی آبله مرغان
1. دستکش بپوشید.
خارش شدید تاول‌ها، یکی از بیشترین عوارض آبله مرغان است که می‌تواند منجر به آلودگی و گسترش بیشتر عفونت شود.
ابتدا ناخن‌های خود یا کودکتان را کوتاه کنید و تا حد امکان از خارش تاول‌ها خودداری کنید. گاهی اوقات خارش به صورت غیر ارادی اتفاق می‌افتد در این صورت بهترین کار پوشیدن دستکش است.
2. از لوسیون کالامین استفاده کنید.
کالامین پوست را خنک می‌کند و به خشک شدن زودتر تاول‌ها و کاهش خارش کمک می‌کند. شما می‌توانید با استفاده از یک انگشت تمیز یا گوش پا کن، لوسیون کالامین را روی نواحی خارش‌دار پوست بمالید البته توجه داشته باشید که نباید از لوسیون کالامین اطراف چشم و بر روی غشاهای مخاطی از جمله بینی، دهان، مقعد و اندام تناسلی استفاده کنید.
3. غذای ملایم و سرد بخورید.
جویدن و بلعیدن غذای ملایم و سرد آسان‌تر است، به خصوص اگر در داخل دهان تاول وجود داشته باشد
البته توجه داشته باشید از خوردن غذاهای چرب و تند دوری کنید زیرا ممکن است باعث التهاب و خارش بیشتر تاول‌ها شود.
4. بستنی بدون شکر بخورید.
گاهی اوقات تاول‌های آبله مرغان می‌تواند داخل دهان نیز ظاهر شود که بسیار دردناک است.
مکیدن بستنی‌های بدون قند می‌تواند کمی زخم‌های داخل دهان راتسکین دهد و از این طریق مایعات بیشتری مصرف کرده و از کم آبی بدن جلوگیری می‌کند.
5. حمام جوش شیرین یا سودا بگیرید.
یکی دیگر از درمانهای خانگی مفید آبله مرغان، حمام کردن در آب سودا است. جوش شیرین دارای خواص ضد میکروبی است که به بهبود سریع‌تر عفونت و خشک شدن تاول‌ها کمک می‌کند.
حدود نصف فنجان جوش‌شیرین را در یک سطل بزرگ آب ولرم مخلوط کنید.
کودک یا خودتان می‌توانید در آن آب حمام کنید و بلافاصله از خارش خلاص شوید.
6. حمام بلغور جو دوسر بگیرید.
ترکیبات ضد التهابی موجود در بلغور جو دوسر می‌تواند التهاب و شدت خارش تاول‌ها را کاهش دهد.
برای تهیه حمام خانگی بلغور جو دوسرمی‌توانید یک مشت بلغور جو دوسر را در یک سطل آب ولرم مخلوط کرده و با آن حمام کنید.
7. استفاده از کمپرس سرد
پیچیدن کیسه یخ در حوله و قرار دادن آرام آن روی پوست خارش‌دار می‌تواند به تسکین خارش کمک کند.
8. نوشیدن چای بابونه
استفاده از چای بابونه خنک شده یا افزودن گل بابونه به حمام نیز می‌تواند به تسکین خارش کمک کند، زیرا بابونه دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است.
9. آنتی هیستامین‌ها
آنتی هیستامین‌های خوراکی مانند دیفن‌هیدرامین ممکن است به برخی از افراد در بهبودعلائم آبله مرغان کمک کند.
همچنین، می‌توانید از لوسیون‌های حاوی آنتی‌هیستامین استفاده کنید، زیرا این دارو به درمان علائم آبله مرغان و تسریع روند بهبودی کمک می‌کند.
توجه داشته باشید قبل از مصرف یک داروی آنتی‌هیستامین به کودک خود، با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که از دوز توصیه شده دارو/پماد تجاوز نکنید.
11.استفاده از یاس بنفش هندی
درخت چریش که با نام یاس بنفش هندی نیز شناخته می‌شود، سرشار از خواص ضد‌باکتریایی و ضدویروسی است که باعث تسکین فوری خارش می‌شود. این ماده قدرتمند همچنین تاول‌ها را خشک می‌کند و در نتیجه روند بهبودی را تسریع می‌دهد. فقط چند برگ چریش را بردارید، آن‌ها را به صورت خمیر ریز خرد کنید و این خمیر را روی تاول‌ها بمالید و بگذارید چند ساعت بماند.
12.لباس گشاد و نخی بپوشید.
بعد از استحمام با آب ولرم، از لباس‌های گشاد و خنک نخی استفاده کنید چون لباس‌های تنگ و الیاف مانند باعث تحریک تاول‌ها می‌شود.
توجه داشته باشید عرق کردن و دوش گرفتن با آب گرم باعث التهاب بیشتر تاول‌ها می‌شود.
درمان خانگی آبله مرغان دردهان و گلو
گاهی اوقات تاول‌های آبله مرغان نیز در دهان و گلو ظاهر می‌شود که بسیار دردناک است.
با توجه به موارد گفته شده در بالا، خوردن نوشیدنی‌های سرد مانند بستنی و چای بابونه می‌تواند به کاهش درد و خارش تاول‌های داخل دهان کمک کند و همچنین به کم آبی بدن در طی این بیماری کمک می‌کند.
درمان خانگی آبله مرغان در دوران بارداری
اگر خانم بارداری به آبله مرغان مبتلا شود، هم مادر و هم جنین او در معرض عوارض جدی، قرار خواهند داشت که ممکن است پزشک یک داروی ضدویروس مانند آسیکلوویر یا والاسیکلوویر تجویز کند که استفاده از این داروها در دوران بارداری بی‌خطر است.
توجه داشته باشید که در صورتی‌که در دوران بارداری به آبله مرغان مبتلا شدید به هیچ عنوان از درمان خانگی استفاده نکنید بلکه در این شرایط اولین و مهم‌ترین کار، مراجعه به پزشک است چون تجویز داروهای ضد ویروسی در 24 ساعت اولیه ظاهر شدن بثورات آبله مرغان می‌توانند بهترین عملکرد خود را داشته باشند.
ابتلا به آبله مرغان در دوران بارداری خطر ابتلا به ذات الریه را در مادر افزایش می‌دهد که می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.علائم ذات الریه شامل سرفه، درد قفسه سینه هنگام نفس کشیدن یا سرفه، تب، خستگی (خستگی بسیار) و تنگی نفس است.
رشد غیر طبیعی مغز و اندام‌ها ، وزن‌کم و کوری خطراتی هستند که جنین مادر مبتلا به آبله مرغان را تهدید می‌کنند.
درمان خانگی آبله مرغان در کودکان
هنگامی که کودکتان به آبله مرغان مبتلا می‌شود، اولین کاری که برای جلوگیری از انتشار ویروس بایستی انجام دهید، این است که کودکان را از مدرسه و از مکان‌های عمومی دور نگه دارید.
درمان استانداردی که برای آبله مرغان در کودکان دنبال می‌شود این است که به سادگی منتظر بمانید تا این بیماری دوره خود را به پایان برساند و در عین حال اقدامات مراقبتی مناسب در منزل را برای تسکین خارش و سایر علائم انجام دهید. با این حال، در برخی موارد شدید، ممکن است درمان اضافی توصیه شود.
اگر کودک شما تب بالا دارد، بهترین کار مراجعه به پزشک است. در صورت مراجعه نکردن به دکتر می‌توانید به او داروهای تب‌بری مانند استامینوفن بدهید.
درمان خانگی آبله مرغان با داروهای بدون نسخه
بهترین کار بعد از بروز علائم آبله مرغان، مراجعه به پزشک است تا زیر نظر پزشک مراحل درمان را سپری کنید اما در صورت مراجعه نکردن به دکتر توجه داشته باشید که از آسپرین یا محصولات حاوی آسپرین برای تسکین تب آبله مرغان استفاده نکنید در عوض از داروهای غیرآسپرین مانند استامینوفن برای تسکین تب آبله مرغان استفاده کنید.
علاوه بر این، باید تا حد امکان از مصرف ایبوپروفن اجتناب شود، زیرا با عفونت های باکتریایی کشنده پوست مرتبط است.
