نویسنده: تیچ نات هان
مترجم: علی امیرآبادی
انتشارات: نشر بیدگل
----------------------------------------------
اولین کتاب که برای چالش کتابخوانی طاقچه در فروردین ماه 1402 مطالعه کردم، «نیلوفر و مرداب» نوشته تیچ نات هان با ترجمه علی امیرآبادی است که انتشارات بیدگل منتشر کرده است. من البته نسخه الکترونیک کتاب را از طریق اپلیکیشن طاقچه و بخش طاقچه بی‌نهایت که کتابخانه عمومی طاقچه بدون خرید کتاب است، خواندم.
نویسنده کتاب تیچ یا تیک نات هان راهب بودایی، نویسنده و فعال صلح ویتنامی است که ژانویه 2022 در سن 96 سالگی درگذشت. هان از طرف مارتین لوترکینگ بزرگ به‌عنوان نامزد دریافت جایزه صلح نوبل نیز معرفی شده بود. کتاب‌های زیادی از او به فارسی ترجمه شده که از جمله آن‌ها می‌توان به «فقط راه برو»، «صلح با خویشتن»، «ترس»، «معجزه توجه‌آگاهی» و «نامه عاشقانه به زمین» اشاره کرد که در طاقچه نیز در دسترس می‌باشد.
کتاب «نیلوفر و مرداب» دارای 6 فصل شامل با عناوین زیر می‌باشد:
فصل اول: هنر دگرگون کردن رنج‌ها
فصل دوم: سلام کردن به رنج‌ها
فصل سوم: عمیق نگریستن به رنج‌ها
فصل چهارم: آسودگی
فصل پنجم: پنج شیوه برای آبیاری بذر شادی
فصل ششم: شادی مسئله‌ای شخصی نیست
و یک فصل نیز به «تمرین‌هایی برای شادی» اختصاص یافته است که تمرین‌های عملی و راه‌های انجام آن‌ها را توضیح می‌دهد.
مضمون کتاب تحمل «رنج» است و راهکار نویسنده برای آن «تمرکز» و به اصلاح کتاب «ذهن‌آگاهی» است. نویسنده ذهن‌آگاهی را بهترین شیوه کنار آمدن با رنج‌ها توصیف می‌کند و تعرفی که از ذهن‌اگاهی ارائه می‌دهد «همان استعداد زیستن در لحظه حال است». این که نیلوفر زیبا در مردابی که سراسر گل و لای است می‌روید تمثالی است برای این حرف کتاب که مسیر آرامش از رنج می‌گذرد.
نویسنده با الهام از آموزه‌های بودا سعی در تخفیف رنج‌ها و به آغوش کشیدن شادی دارد و رهایی از «دلبستگی و نفرت» هر دو را راه رسیدن به آن می‌داند. به عکس باور معمول اعتقاد دارد که نباید رنج‌ها را نادیده انگاشت بلکه باید آن‌ها را با آغوش باز پذیرفت. این البته از اعتقاد به ثنویتی ناشی می‌گردد که جهان را استوار بر اضداد می‌داند و به عنوان مثال وجود نیکی را منوط به بدی می‌داند و تاریکی را بدون روشنی غیرقابل تصور می‌شمارد.
از سوی دیگر به رنج جمعی و شادی جمعی معتقد است و در سراسر کتاب این ایده را که «شادکامی مسئله‌ای شخصی نیست» و «سرشت جهان این‌گونه است که در آن همه‌چیز به‌هم‌پیوسته است» تبلیغ می‌کند. در عین حال امر فردی را نفی نمی‌کند و در هم امر جمعی جنبه‌های فردی و در هر امر فردی جنبه‌های جمعی را می‌بیند و در نهایت به این نتیجه می‌رسد که «هیچ فردیت مطلق و هیچ کلیت مطلقی وجود ندارد.»
انتقاد نویسنده به درستی به شیوه تربیتی مدارس هم می‌رسد آنجا که در متن می‌نویسد: «چرا مدارس شیوه مدیریت رنج‌ها را به جوانان یاد نمی‌دهند؟» و در ادامه کمبود این آموزه‌ها را دلیل عدم تمرکز و یاد نگرفتن دانش‌آموزان معرفی می‌کند.
کتاب ترجمه روان و خوبی دارد و خوش‌خوان است. برای کلمات و اصطلاحات خاص کتاب ساده‌ترین کلمات آشنای فارسی را به کار برده است و در حروف‌چینی هم کمترین غلط و اشتباه دیده می‌شود.
انتشارات بیدگل که با شکل و شمایل خاصی کتاب‌هایش را روانه بازار نشر می‌کند، در این کتاب هم همان حاشیه سفید آشنایش را به تصویری از مرداب نیلوفر آبی با باند سفید مشخصات کتاب آراسته که در مجموع جلد قابل قبولی ارائه کرده است.
هرچند وضعیت تیراژ کتاب بسیار وخیم است و تعداد آن گاهی به 200 و کمتر از آن هم می‌رسد اما تجدید چاپ این کتاب بیش از 20 بار نشان از استقبال مخاطب از آن دارد. این البته جدا از نسخه‌هایی است که به‌صورت دیجیتال فروخته یا مطالعه می‌شود.
مطالعه این کتاب را به تمام علاقمندان عرفان‌های شرقی و خواهندگان آرامش توصیه می‌کنم.
