کرونا ویروس 19 یا کووید 19 ویروس ناشناخته‌ای‌ست که به تازگی در شهر ووهان در چین شیوع پیدا کرده است. ارتباط با این کشور موجب پراکنده شدن ویروس در تمام نقاط دنیا شد؛ تا اینکه اپیدمی کرونا به پاندمی تبدیل شد و تلفات بسیاری را ایجاد کرد. پاندمی یا همه‌گیری جهانی یک بیماری، آخرین بار در سال 1918 و با آنفلونزای اسپانیایی در تاریخ ثبت شده که آمار مرگ‌ومیر ناشی از آن 50 میلیون نفر از جمعیت یک و نیم میلیاردی آن زمان جهان را شامل می‌شد.
در روزهای نخست شیوع این ویروس، سازمان بهداشت جهانی سفرهای غیرضروری را ممنوع اعلام کرد اما یکی یکی به تعداد مبتلایان و کشورهای آلوده افزوده شد و همه‌گیر شدن ویروس کرونا در جهان موجب شد که این سازمان سفرها را محدود کند و از هرگونه سفر خطرناک جلوگیری به عمل آید. با این وجود، برخی افراد الزامی برای سفر دارند؛ به دلیل شرایط شغلی یا هر دلیل دیگری بعضی از افراد ناچار به استفاده از وسایل نقلیه عمومی مانند هواپیما هستند. در حین استفاده از این وسایل برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا باید تدابیری حیاتی و ضروری را به کار گیریم که موضوع پست امروز قرار گرفته است.
ویروس کرونای جدید از نوع ویروس‌های مقاومی‌ست که تا چندین ساعت در سطوح و به مدت دوهفته در بدن باقی می‌ماند و در این بازه زمانی نشانه‌های بارز و منحصری از وجود خود در بدن فرد مبتلا نمایان نمی‌کند. به همین دلیل افراد مبتلا تنها با تست و آزمایش مخصوص شناسایی می‌شوند؛ در ایران تنها از افرادی تست گرفته می‌شود که علائم مشخصی داشته باشند، یعنی زمانی که ویروس در بدن کار خودش را کرده باشد! شاید به همین دلیل است که مدام توصیه می‌شود که از حضور در اجتماعات باید بپرهیزیم. حضور یک فرد مبتلا در یک محل می‌تواند ناخواسته مسبب مرگ هزاران نفر شود. بنابراین اگر مجبور به سفر با هواپیما هستید باید به نکات ظریفی توجه داشته باشید تا از ابتلا به این ویروس مخرب جلوگیری کنید.
وضعیت فرودگاه‌ها از زمان شیوع کروناویروس جدید
بعد از انتشار خبر شیوع ویروس کرونا در ووهان چین، بیشتر کشورها روابط تجاری و حتی مرزهای هوایی خود را با چین محدود کردند اما با پاندومیِ کرونا ویروس جدید در تمامی فرودگاه‌های جهان تدابیر مشخصی در نظر گرفته شد. مسافران در صورتی اجازه پرواز دارند که کارت سلامتی از فرودگاه‌ها دریافت کرده باشند. تقریبا در اکثر فرودگاه‌ها، ایستگاه‌های سنجش سلامتی برای مسافران تعبیه شده است و معاینات پزشکی روی همه مسافران صورت می‌گیرد. در شهر مقصد نیز ایستگاه‌هایی برای معاینه مسافران ورودی وجود دارد که وضعیت مهمانان را مورد بررسی قرار می‌دهند؛ در صورتی که مسافری مشکوک به بیماری بود، به قرنطینه منتقل خواهد شد. اما کروناویروس جدید در روزهای ابتدایی ورود به بدن فرد مبتلا نشانه‌هایی از خود بروز نمی‌دهد؛ با این وجود، فردِ مبتلا ناقل محسوب می‌شود و ممکن است هزاران نفر را نیز آلوده کند. به همین دلیل باید میزان فاصله افراد با یکدیگر رعایت شود.
دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی در سفرهای هوایی
با افزایش سریع تلفات ویروس کرونا، سازمان مدیریت و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) دستورالعمل مفیدی را برای جلوگیری از سرایت بیماری اعلام کرده است. این دستورالعمل در مجله‌های خبرگزاری مشهور مانند دیلی مِیل Daily Mail و نشنال ژئوگرافیک National Geographic منتشر شد تا در دسترس عموم قرار بگیرد. بر اساس این دستورالعمل جدید، رعایت فاصله دو متری با فردی که نشانه‌های ابتلا به بیماری دارد خطر انتقال ویروس را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد. نشانه‌هایی مانند سرفه، تب، تنفس دشوار و خس خس سینه می‌تواند خبر از ابتلا به ویروس کرونا دهد؛ اگر در پرواز فردی با این نشانه‌ها وجود داشت، باید حداقل به اندازه دو صندلی از او فاصله گرفت.
در پروازهای طولانی معمولا مسافران بی‌تحرک باقی نمی‌مانند؛ پس حضور فرد مبتلا در هواپیما می‌تواند به آسانی دیگران را مبتلا کند. چرا که رفتن به سرویس بهداشتی یا برداشتن وسیله از جایگاه بالای سر مسافر می‌تواند، یا هرگونه تماس با سطوح موجب پراکنده شدن ویروس به اطراف شود. هر چند سرفه فرد بیمار می‌تواند ویروس‌ها را تا چندمتر پرتاب کند. اگر فردی با نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونا به فاصله دو ردیف تا صندلی شما حضور داشته باشد، باز هم در معرض خطر خواهید بود.
سابقه اپیدمی بیماری‌ها در چین وجود دارد؛ این کشور در سال 2003 محل انتشار ویروس کرونای سندروم تنفسی مزمن شدید یا سارس (SARS) هم بود. ویروس سارس شباهت بسیاری به ویروس کووید 19 دارد و هر دو متعلق به خانواده کروناها هستند. تحقیقاتی که در سال 2003 روی بیمارانِ ویروس سارس صورت گرفت، نشان داد که انتقال ویروس در 45 درصد از بیماران به علت حفظ نکردن فاصله دو متری با فرد مبتلا بوده است. پژوهش‌هایی که در این زمینه انجام شد، نشان داد همه افرادی که با فرد مبتلا در یک هواپیما سفر کردند، بیمار نشدند. معمولا افرادی که در کنار پنجره‌ها نشسته بودند، از ویروس سارس در امان مانده بودند. تعداد تماس‌های نزدیکِ خدمه با مسافران در سفرهای طولانی عامل سرایت بیماری به خدمه پرواز بوده است.
معمولا مسافرینی که در کنار پنجره می‌نشینند، کمتر از جای خود برمی‌خزند و با سطوح دیگر چندان در تماس نیستند. 45 درصد این گروه از مسافران در جای خود ساکن و بی‌حرکت می‌مانند و از ویروس در امان هستند؛ این درحالی‌ست که مسافران ساکن در ردیف کنار راهرو 80 درصد مواقع در حال رفت‌وآمد و لمس سطوح دیگر هستند. البته باید توجه داشت که طبق اظهارات کارشناسان، افرادی که در ردیف‌های جلویی و عقبی هواپیما می‌نشینند هم از شر ویروس‌ها در امان هستند؛ چراکه پیش‌بینی می‌شود تماس این دسته از افراد با دیگران و دیگر سطوح کمتر باشد.
با توجه به مواردی که پژوهشگران از تجربه ویروس سارس منتشر کردند، درمی‌یابیم که لمس سطوح هم یکی از عوامل مهم در انتقال ویروس است. بنابراین در صورتی که ملزم به سفر هستیم، باید شست‌وشوی مرتب دست‌ها را فراموش نکنیم و از لمس سطوح تا جای ممکن پرهیز کنیم. بر اساس اظهارات سازمان بهداشت جهانی و شباهت بسیار ویروس سارس به کووید 19، باید تا جایی که می‌توانیم از تجمعات بپرهیزیم و در خانه بمانیم اما در صورتی که الزامی برای سفر داشته باشیم؛ محلول‌های ضدعفونی‌کننده قوی همراه داشته باشیم و از رفت‌وآمد داخل هواپیما به شدت بپرهیزیم.
دستورالعمل سازمان مدیریت و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC)
پس از سازمان بهداشت جهانی، سازمان مدیریت و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) هم توصیه‌هایی برای پیگیری از ویروس کرونا منتشر کرده است. بر اساس اظهارات این سازمان بهترین راه پیشگیری از آنفلولانزای فصلی واکسینه شدن در برابر این بیماری‌ست؛ اما کووید 19 نوع جدیدی از این بیماری‌ست که ویروس آن هنوز کشف نشده و در نتیجه واکسنی ندارد. بنابراین بهترین راه پیشگیری از ویروس کرونا 19 رعایت نکات بهداشتی و نظافت است.
از ارتباط نزدیک با دیگران بپرهیزید. همان‌طور که گفتیم، فرد مبتلا به ویروس کرونا در روزهای نخستِ ابتلا به بیماری نشانه‌های واضحی ندارد؛ پس رعایت فاصله مشخصی یعنی حداقل دو متر، می‌تواند خطر ابتلا را به میزان قابل توجهی پایین بیاورد.
در خانه بمانید. اگر کار ضروری در بیرون از خانه ندارید، مدرسه و دانشگاه ندارید و دورکاری می‌کنید، برای کارهای غیرضروری از محیط امن خانه خارج نشوید. همه ما هزاران کار عقب افتاده در منزل داریم، از تعمیرات لوازم منزل گرفته تا تمیزکاری و آشپزی غذاها و شیرینی‌جات. کلی کتاب در کتابخانه مانده و انتظار شما را می‌کشد. پس خود را در محیط امن خانه سرگرم کنید.
بینی و دهان خود را با ماسکمناسب بپوشانید. ویروس کرونا عمدتا از راه بینی و دهان وارد بدن می‌شود و مجاری تنفسی را آلوده می‌کند. اگر برای کار ضروری از خانه خارج شدید، برای در امان ماندن از ویروس‌های پراکنده شده در هوا ماسک بزنید.
شست‌وشوی مرتب دست‌ها و صورت می‌تواند شما را از ویروس‌ها و آلودگی‌ها در امان نگه دارد.
تنها زمانی شست‌وشوی دست و صورت منجر به از بین رفتن ویروس می‌شود که با صابون همراه باشد و به مدت حداقل 20 ثانیه طول بکشد. در صورتی که صابون همراه نداشته باشید، الکل شست‌وشو هم جایگزین خوبی می‌تواند باشد. بهترین راه شست‌وشوی دست‌ها با صابون است و پس از آغشتن پوست دست به ژل دست یا الکل شست و شو!
با رعایت این نکات ساده، می‌توان از اتفاقاتی تلخ و جانفرسا جلوگیری کرد. با توجه با به مصادف شدن ورود ویروس کرونای جدید به ایران با روزهای پایانی سال، بسیاری از افراد برنامه‌ها نوروزی و تعطیلات را به تعویق انداخته‌اند. بهترین راه پیشگیری از ویروس کرونا، ماندن در خانه است. پس تعطیلات نوروز 99 را در خانه بمانیم و از دیدوبازدید حضوری بپرهیزیم. می‌توان سفر را روزهای دیگر سال به تعویق انداخت اما سلامتی از دست رفته به این راحتی‌ها به دست نمی‌آید. امیدواریم به‌زودی خبر از کشف واکسن این بیماری به گوش برسد و راه درمانی کشف شود.
