بررسی رابطه میزان استفاده از لوازم آرایشی و مزاحمت های خیابانی برای زنان
چکیده
هدف اساسی این مقاله، بررسی رابطه بین میزان استفاده از لوازم آرایشی و مزاحمت های خیابانی برای زنان میباشد. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و از طریق ابزار پرسشنامه استاندارد شده انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه زنان بین سنین 14 تا 50 سال استان کرمانشاه می باشد که تعداد 730 نفر از جامعه آماری به شیوه تصادفی طبقه ای برای مطالعه انتخاب شدند. از اعتبار صوری برای روایی و آلفا کرونباخ برای پایایی ابزار پژوهش استفاده به عمل آمد و از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس برای آزمون فرضیات و تکنیک رگرسیون برای سنجش مدل پژوهش استفاده شد. براساس یافته های پژوهش، بین متغیرهایی چون میزان استفاده از لوازم آرایشی و ابعاد پنج گانه میزان مزاحمت های خیابانی رابطه معناداری وجود دارد. هم چنین نتایج نشان می دهد که نوع آرایش، سطح تحصیلات، وضعیت شغلی، سن و شهر محل سکونت بر میزان مزاحمت های خیابانی تأثیر معناداری دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان می دهد چهار متغیر میزان استفاده از لوازم آرایشی، نوع آرایش، سطح تحصیلات و شهر محل سکونت توانسته اند 44 درصد از تغییرات درونی متغیر وابسته را تبیین نمایند.
کلیدواژه‌ها
مزاحمت های خیابانی و لوازم آرایشی زنان
مقدمه
یکی از نمودهای آزار جنسی که بانوان ایرانی به ویژه در شهرهای بزرگ با آن روبرو هستند، مزاحمت یا آزار خیابانی است. پدیده ای که آسایش و امنیت شهروندان و به خصوص زنان را به مخاطره انداخته است و خیلی از شهروندان به طور علنی شاهد این مسأله اجتماعی هستند و کم و بیش اکثر خانواده ها را تهدید می کند. امروزه پدران و مادران نگران و دلواپس دختران شان هستند. این پدیده بیشتر به شکل لفظی، سد معبر کردن و گاه درگیری فیزیکی رخ می دهد. شاید حجم مزاحمت هایی که زنان در خیابان ها با آن روبرو هستند به قالب آمار درنیاید. اما فقدان آمار به معنای نبودن چنین مسأله ای نیست. تقریباً همه زنان در هر موقعیت سنی و با هر نوع حجاب و پوشش و با هر ترکیب ظاهر و چهره در تمام ساعات شبانه روز با این مزاحمت های خیابانی روبرو می شوند. میزان وقوع و مشاهده آن توسط مردم آن قدر زیاد می باشد که گویا بروز چنین پدیده ای در روابط میان زنان و مردان جامعه اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. از دیدگاه روان شناختی و جامعه شناختی اهمیت طرح این موضوع بیشتر از آن رو است که زنان آسیب دیده از این آزارهای جنسی چنان سرخورده و منفعل می شوند که گاه برای مقابله با عواقب آن حضور اجتماعی خود را محدود می کنند.
مزاحمت خیابانی یکی از اشکال ممنوع تبعیض جنسی علیه زنان است که عرصۀ عمومی را به محیطی ناامن و نامطلوب برای فعالیت اجتماعی آنان تبدیل میکند. سکوت زنان در برابر این مزاحمتها یکی از دلایل شیوع آن در جامعه قلمداد میشود، از اینرو مطالعۀ تجربۀ زنان از مزاحمتهای خیابانی و واکنش آنان در برابر این مزاحمتها ضروری به نظر میرسد(ایمان و همکاران،
مزاحمت های خیابانی از جمله معضلات مهم جامعه شهری در مقطع کنونی است. این پدیده نامطلوب بیش از همه زندگی و سلامت شهروندان را در معرض خطر قرار داده است و دستگاه قضایی و انتظامی را به چالش کشیده است(کلانتری و همکاران، 1388: 133). براساس تعریف گاردنر[1] (1995) مزاحمتهای خیابانی، رفتارهای کلامی و غیرکلامی دارای ماهیت جنسی (مانند توهین کردن، کنایه زدن، فریاد کشیدن، نوازش کردن، خیره شدن و ...) را شامل میشوند که معمولاً توسط مردهای غریبه در مکانهای عمومی یا نیمهعمومی نسبت به زنان اعمال میشوند و نمیتوان آنها را براساس سن، قومیت یا طبقهی اجتماعی پیشبینی کرد.
در بروز مزاحمت و آزار خیابانی می توان ردپای عوامل زیادی را جستجو کرد. وجود پدیده هایی مثل بالارفتن سن ازدواج، بیکاری، نبود تفریحات سالم، سست شدن پیوندهای خانوادگی، تضعیف اخلاق عمومی، پوشش نامناسب، آرایش و خودنمایی زنان با استفاده از لوازم آرایشی، وجود خلاء قانونی، کاهش حساسیت عمومی و افزایش حضور زنان در جامعه موجب می توانند در ایجاد مزاحمت خیابانی مؤثر باشند. هم چنین، نداشتن اعتماد به نفس و به خود باوری نرسیدن زنان و نوع برخوردهای اجتماعی و مقصر اصلی جلوه دادن زنان به دلیل بافت فرهنگی و تربیتی خانواده ها، حاشیه امن را برای مردان مزاحمت آفرین بیشتر می کند.
کرل[2] (2011) در مقالۀ خود، مزاحمتهای خیابانی برای زنان را یکی از مهمترین معضلات زنان در سراسر جهان میداند. مزاحمتهایی نظیر سوت زدن، متلک پرانی، دستدرازی و حتی رفتارهای گستاخانهتری که زنان در مکانهای عمومی همواره در معرض مواجهه با آن هستند. به گفتۀ کرل، بیش از 80 درصد از زنان مصاحبه شده در کشورهای کانادا و مصر و 100 درصد از زنانی که در ایالات متحده مورد پرسش واقع شدهاند، گفتهاند که در خیابان مورد آزار و اذیت قرار گرفتهاند. در کشور یمن این رقم بیش از 90 درصد اعلام شده، حتی زنان متواضع و محجبه نیز از مزاحمتهای خیابانی در امان نبودهاند.
ادامه دارد...
