چند وقت پیش در جشن پر از سوت و کف «#روز_کامپیوتر» که انجمن علمی رشتهی کامپیوتر دانشگاه #خلیج_فارس برگزار کرده بود، شرکت کردم. من در طی سالهای اخیر به طور مداوم با دانشجویان این رشته سروکله زدهام، به کمک آنها چیزهای زیادی آموختهام و بهتجربه متوجه شدهام که این دانشجویانِخلاق وقتی صحبت از #طراحی و #تعاملات_انسانی مطرح باشد، «توانایی بروز خلاقیت» خود را تا حد زیادی از دست میدهند و از آنجا که در مدلهای متداول «تبدیل #ایده به #محصول» هم خلاقیت نادیده گرفته شدهاست، تصمیم گرفتم دراینباره چند دقیقهای با آنها صحبت کنم.
•
در میان همهی این مدلهای «تبدیل ایده به محصول» همانند مدل «بوم کسبوکار»، «نوپایناب» و «تفکر طراحی» چند چیز مشترک وجود دارد: ۱.توجه بیش از اندازه به #کاربر ۲.انفعال در برابر #شرکای_کلیدی ۳.و از همه مهمتر،ایجاد اخلال در بروز خلاقیت.
از آنجا که ۱.شکلکلی این روشها خطی است و ۲.سیر حرکتی آنها از انتزاع به سوی عینیت است؛ توانایی ایجاد حرکات زیکاکی مابین انتزاع و عینیت را ندارند، حرکاتی که در حین بروز خلاقیت ضروری است. در نتیجه به جای تقویت خلاقیت،آن را کُند و بیاثر میکنند.
•
از طرفی هرگاه «خلاقیت» در #فناوری جدیدی ظهور کند که آن فناوری بتواند ظرفیت بالفعل بالایی را به همراه خود آزاد کند و در عینحال فناوری قبلی هم دیگر ظرفیتی برای پیشرفت نداشته باشد،«#تخریب_خلاق» اتفاق میافتد.
تخریب فلاپیها به دست دیسکهای فشرده، یا نابودی تاکسی تلفنیهای سنتی به وسیلهی اوبر،تنها قسمتی از چرخهی بیپایان و بینهایت این تخریبهای خلاق است.
در حقیقت این مدلهای متداول با ایجاد اخلال در فرصتهای بروز خلاقیت، راه را بر ظهور «تخریبهای خلاق» نیز میبندند.
•
این الگوی «پنجاصلی» که توسط «سیرل بوکه» استاد استراتژی و نوآوری مدرسهی آی.ام.دی طراحی شدهاست، میکوشد همچون مکملی، به سایر مدلها بپیوندد تا بلکه خلاء خلاقیت را به کمک اصول زیر، تا حدی پر کند.
بهطور خلاصه:
۱.بالابردن «#دقت» به واسطهی برداشتن پیشفرضها و حذف عینکهای تکحرفهایِ مضر.
۲.تغییر «#زاویه_دید» و یک گام به عقب برگشتن برای ایجادکردن دیدی واگراتر.
۳.افزایش سطح «#تخیل» برای ایجاد ارتباطهای بعید و غیرمنتظره در میان عناصر ناهمگون.
۴.انجام «#آزمایشهای هوشمندانه» و ارزان برای جلوگیری از تحمیل هزینههای سنگینِ غیرقابل برگشت.
۵.و «#جهت_یابی مناسب» برای شناساییشرکایکلیدی و خارج نشدن از دورِ بازار.
پنجگام این «مدل پوششی» را تشکیل میدهند. این روشها را میتوان به صورت منعطفی بهکار برد تا بلکه خلا خلاقیت پوشش داده شود...