چکیده:
مبحث دتکتور برقی و اجزای آن می تواند جزو منابع آزمون نظام مهندسی برق باشد ، آشکارساز دود در شرایط عادی، پرتوهای نور را از جلوی دتکتورها عبور می‌دهند و در سلول‌های قرار داده شده گیر می‌اندازد. زمانی که از ذرات داخل دتکتور دود مشخص شود، تعدادی نور توسط ذرات دود متفرق می‌گردند. و در نهایت توسط دیود حسگر دریافت می‌شوند. پس از آن دتکتورها به کار می‌افتند و علائم مربوطه را به مرکز کنترل سیستم اعلام حریق ارسال و وقوع حادثه آتش‌سوزی را اعلام می‌نمایند. پایه دتکتور یکی از قسمت‌های اصلی یک دتکتور به شمار می‌رود، که بر روی آن کابل‌های ارتباطی ورودی از کنترل پنل به ترمینال‌ها نصب می‌گردد. هسته مرکزی در دتکتورهای دودی در یک قسمت چیپ و سنسور‌های تشخیص‌دهنده دود همراه با مدارهای مرتبط قرار داده شده است.
1- دتکتور دودی چیست؟
به صورت کلی می‌توان گفت، دتکتور دودی سیستم اعلام حریق از یک سلول نوری (تله نوری) به همراه یک منبع تولیدکننده نور و یک عدسی (لنز) به منظور تنظیم تابش نور درون محفظه (بیم) و یک عدد دیود حساس به نور که فتودیود نامیده می‌شود، ساخته شده است. آشکارساز دود در شرایط عادی، پرتوهای نور را از جلوی دتکتورها عبور می‌دهند و در سلول‌های قرار داده شده گیر می‌اندازد.
زمانی که از ذرات داخل دتکتور دود مشخص شود، تعدادی نور توسط ذرات دود متفرق می‌گردند. و در نهایت توسط دیود حسگر دریافت می‌شوند. پس از آن دتکتورها به کار می‌افتند و علائم مربوطه را به مرکز کنترل سیستم اعلام حریق ارسال و وقوع حادثه آتش‌سوزی را اعلام می‌نمایند.
آشکارساز دود معمولا در محیط‌هایی قرار می‌گیرد، که پلاستیکی باشد. این دستگاه به صورت طبیعی تحت عنوان یک دیسک در قطر 150 میلی‌متر و ضخامت 25 میلی‌متر قرار می‌گیرد. شکل و اندازه این دتکتورهای دود متفاوت می‌باشد. آشکارساز دود می‌تواند به راحتی به روش فیزیکی و یا اپتیکی دود را تشخیص دهد.
2- در چه مکان‌هایی نباید دتکتور دودی نصب نمود؟
دقت نمایید، در یک سری از مکان‌ها نباید از دتکتورهای دودی استفاده نمود، این مکان‌ها عبارتند از:
ü مکان‌هایی با ارتفاع بیستر از 10.5 متر
ü مکان‌هایی که آشپزی در ان انجام می‌گیرد، مانند آشپزخانه
ü در مکان‌هایی که آتش تولید ذرات دود نمی‌کند.
ü در اتاق‌های بویلر و ژنراتور
آشکارساز دود سیستم اعلام حریق بر اساس بررسی یک سری عوامل انتخاب می‌شوند، که برخی از آن عوامل عبارتند از:
· حساسیت
· محل
· ارتفاع
· میزان حرارت محیط
· درجه رطوبت
· و .....
3- ساختار آشکارساز دود چگونه است؟
دتکتور دود یا همان آشکارساز دود از اجزای مختلفی تشکیل شده است. این دتکتور از 3 قسمت تشکیل شده است.
ü پایه دتکتور
ü هسته مرکزی
ü هد دتکتور
در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا هر کدام از این اجزا را به صورت کامل برای شما توضیح دهیم.
1-3- پایه دتکتور دودی
پایه دتکتور یکی از قسمت‌های اصلی یک دتکتور به شمار می‌رود، که بر روی آن کابل‌های ارتباطی ورودی از کنترل پنل به ترمینال‌ها نصب می‌گردد.
پایه دتکتور دودی در اصل وظیفه بدنه اصلی دتکتور را نیز بر عهده دارد. دقت نمایید، که این سیم‌کشی‌ها در دتکتورهای شرکت‌های مختلف متفاوت می‌باشد و همه به یک شکل نیست.
2-3- هسته مرکزی دتکتور دودی
هسته مرکزی در دتکتورهای دودی در یک قسمت چیپ و سنسور‌های تشخیص‌دهنده دود همراه با مدارهای مرتبط قرار داده شده است.
نحوه فعالیت و کار این قسمت به گونه‌ای می‌باشد، که دئر در هر زمان یک سنسور لیزری به صورت مداوم در حال تاباندن نور لیزر به صفحه روبروی خود می‌باشد. در نتیجه در موقعی که وقفه‌ای در رسیدن نور لیزر به سنسور دتکتور ایجاد گردد، سیستم آشکارساز این وقفه ایجاد شده را به عنوان ورود دود و افزایش غلظت دود در نظر می‌گیرد.
در این هنگام است، که آژیرهای تعبیه شده در سیستم اعلام حریق به صدا در می‌آید. لازم به ذکر است، که بر روی هد دتکتورها سه عدد چراغ چشمک‌زن قرار گرفته که در هنگام بروز آتش‌سوزی چراغ ال ای دی قرمز رنگ روشن می‌گردد و تا هنگامی که آتش خاموش نگردد، ثابت خواهد ماند.
3-3- هد دتکتور دودی
همان‌طور که در بالا به آن اشاره نمودیم، هر دتکتور دود دارای یک هد می‌باشد. بر روی هد آن نیز یک عدد فیلتر حساس به منظور جلوگیری از گرد و غبار و حشرات نصب گردیده است.
شایان ذکر است، این هد نیاز دارد، تا به صورت مداوم تمیز شود. یک عدد چراغ زرد رنگ بر روی دتکتورهای دودی تعبیع شده است. این چراغ‌ها به عنوان چراغ خطا یا Fault به شمار می‌رود. این سنسور زمانی روشن می‌گردد، که دتکتور دچار مشکلی شده باشد.
