امروزه بیمه در انواع مختلفی به اقشار جامعه عرضه می شود. یکی از انواع بیمه ها که در جامعه کمتر شناخته شده است، بیمه مسئولیت است. اگر بخواهیم تعریف ساده ای از بیمه مسئولیت ارائه دهیم می توانیم بگوییم که این بیمه، مسئولیت بیمه گذار در برابر خسارت های مالی و جانی وارد شده به فرد ثالث است.
البته در بیمه مسئولیت تنها خساراتی پوشش داده می شود که بیمه گذار مسئولیت آن ها را بر عهده گرفته باشد. در واقع هر موردی که در قرارداد بیمه ثبت شده باشد، مسئولیت خسارتش بر عهده بیمه گذار است. بیمه مسئولیت تاثیر گذاری مستقیمی در تنظیم رابط اجتماعی افراد جامعه، آگاهی افراد از حقوق و مسئولیت های یکدیگر و تامین امنیت شغلی افراد دارد.
از آنجا که در زمان انعقاد قرار داد شرکت بیمه متعهد پرداخت خسارت های احتمالی می شود، فرد بیمه گذار با اطمینان خاطر بیشتری فعالیت حرفه ای خود را انجام می دهد. بیمه مسئولیت حوزه های بسیار وسیعی را پوشش می دهد و دارای انواع مختلفی است اما می توان به صورت خلاصه بیمه مسئولیت را در سه دسته طبقه بندی کرد:
· بیمه مسئولیت مدنی
· بیمه مسئولیت قراردادی
· بیمه مسئولیت متقابل
1- انواع این بیمه ها
در ادامه هر یک از انواع این بیمه ها را معرفی خواهیم نمود.
1-1 بیمه مسئولیت مدنی
این نوع از بیمه حاوی مسئولیت هایی است که طبق قانون بر عهده بیمه گذار قرار گرفته است و اگر حادثه ای در این زمینه رخ دهد مسئولیت جبران خسارت آن بر عهده بیمه گذار است. بیمه مسئولیت مدنی در حوزه های بسیار مختلفی وجود دارد و دارای انواع بسیار مختلفی است از جمله:
· بیمه مسئولیت مدنی عمومی حرفه ای
· پزشکان و پیراپزشکان
· تولید کنندگان کالا
· کارفرما در مقابل کارکنان
· متصدیان حمل و نقل
· ساختمان در برابر اشخاص ثالث
· شرکت های مسافرتی
· مدیران مجموعه های ورزشی
و بسیاری زمینه های دیگر که قصد نداریم در اینجا بیش از این در موردش صحبت کنیم.
1-2 بیمه مسئولیت قرار دادی
این نوع از بیمه مسئولیت ارتباط چندانی با قانون ندارد و صرفا بستگی به توافقی دارد که بین طرفین صورت می گیرد و مطابق این قرار داد فرد مسئولیت اهمال و کم کاری را بر عهده خواهد گرفت.
1-3 بیمه مسئولیت متقابل
این نوع از بیمه مسئولیت نوعی تعهد بین دو طرف قرار داد است و صرفا تعهد یک فرد به فرد دیگر محسوب نمی شود. این نوع از بیمه دارای پوشش های نا محدودی است. همین شرایط باعث می شود اغلب شرکت های بیمه ای این نوع از بیمه را ارائه ندهند و یا از پذیرش این نوع بیمه خودداری کنند.
2- لزوم تهیه و خرید بیمه مسئولیت
هر شخص در جامعه با توجه به شغل و نوع فعالیتی که انجام می دهد می تواند به اشکال مختلف به سایر افراد جامعه آسیب وارد کند. این آسیب می تواند آسیب مالی یا جانی باشد. هنگامی که یک شخص به شخص دیگری آسیب وارد می کند مسئولیت جبران آسیب وارده و پرداخت خسارت را باید بر عهده بگیرد.
گاهی اوقات ممکن است این آسیب وارده بسیار سنگین باشد و خرج زیادی را بر دست فرد مسئول بگذارد و یا ممکن است آسیب وارده به شکلی باشد که فرد از پس پرداختن آن بر نیاید. در این گونه مواقع است که اهمیت بیمه مسئولیت مشخص می شود. شما می توانید با خرید و تهیه بیمه مسئولیت پرداختن چنین هزینه هایی را بر عهده شرکت های بیمه بگذارید. اگرچه بیمه مسئولیت صرفا برای جبران خسارت های وارد شده به شخص ثالث می تواند موثر باشد اما بیمه مسئولیت باعث می شود که فرد با آرامش و اطمینان خاطر بیشتری کارش را انجام دهد زیرا می داند که خسارت های وارده را شرکت بیمه جبران خواهد کرد.
3- در بیمه مسئولیت چه وظایفی بر عهده بیمه گر و بیمه گذار است
همان طور که لحظاتی پیش اشاره کردیم، بیمه مسئولیت دارای سه نوع مختلف است و هر کدام نیز شرایط و ضوابط خاص خود را دارند. اگر بخواهیم به صورت کلی به چند مورد از وظایف بیمه گر و بیمه‌گذار در بیمه مسئولیت اشاره کنیم می توانیم موارد زیر را بیان کنیم:
مطابق قانون، اگر بیمه گذار به هر دلیلی حق بیمه را پرداخت نکند، بیمه گر می تواند به صورت یک طرفه قرارداد بیمه را فسخ کند. همچنین اگر اقساط مربوط به حق بیمه، بیمه گذار عقب بی افتد و حادثه ای برای فرد رخ بدهد که تحت پوشش بیمه مسئولیت قرار دارد، بیمه گر می تواند با توجه میزان اقساط پرداخته شده توسط بیمه گذار از او پشتیبانی کند.
با موافقت و هماهنگی بیمه گر، بیمه گذار باید در برابر مسئولیت هایی که در بیمه اشاره شده، تعهدی را به امضا برساند.
اگر بیمه گذار محکوم به پرداخت دیه شود، حداکثر تعهد بیمه گر برابر با ارزان ترین نوع دیه برای هر یک از خسارت دیدگان است.
در صورت رخ دادن حادثه، بیمه گذار وظیفه دارد حداکثر تا ۵ این حادثه را به یکی از شعب بیمه طرف قرارداد گزارش دهد.
در صورت رخ دادن حادثه، اگر مسئولیت بیمه گذار در برابر بیمه گر اثبات شود، پیش از اعلام برای دادگاه بیمه گر می تواند نسبت به پرداخت خسارت اقدام کند.
البته برخی از خسارت ها هم هستند که از عهده بیمه مسئولیت خارج است. از جمله این خسارت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر بیمه گذار عمل فریب کارانه ای انجام دهد، خسارتی بر عهده بیمه مسئولیت نخواهد بود
حوادثی که در خارج از کشور اتفاق می افتند
هر نوع خسارتی که مشخص شود منشا آن تشعشعات هسته ای یا هر شکل دیگری از انرژی بوده است ( مگر اینکه آن نوع انرژی در درمان فرد موثر باشد)
جرائم کیفری و حقوقی و مجازات قابل خرید
خسارت های ناشی از وسایل نقلیه که باید از بیمه شخص ثالث برای جبران خسارت اشخاص ثالث استفاده کنند.
4- نحوه تهیه بیمه مسئولیت
همان طور که اشاره کردیم، بیمه مسئولیت دارای انواع مختلف و متنوعی است و در واقع هر جا که بتوان مسئولیتی را در برابر شخص یا گروهی تعریف کرد می توان از بیمه مسئولیت استفاده کرد. برای دریافت بیمه مسئولیت شما می توانید به دفتر بیمه مربوطه مراجعه کنید و با ارائه مدارک لازم از بیمه مسئولیت بهره ببرید.
با روش مراجعه حضوری نمی توانید تمامی شرکت های بیمه را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید و سپس بهترین گزینه را انتخاب کنید، زیرا تنوع شرکت های ارائه دهنده بیمه مسئولیت باعث می شود که بررسی همه آن ها فرایندی سخت و زمان بر باشد. اما یک ثانویه هم وجود دارد. شما می توانید به صورت آنلاین به سامانه های ارائه دهنده بیمه مسئولیت دسترسی پیدا کنید و تمام شرایط و ضوابط آن ها را در کوتاه ترین زمان ممکن مورد بررسی قرار دهید و سپس بهترین گزینه را از بین آن ها انتخاب کنید.
اگرچه در جامعه موقعیت های شغلی و اجتماعی بسیار زیادی وجود دارند که می توانند از مزایای بیمه مسئولیت بهره ببرند اما از آنجا که اغلب افراد نسبت به بیمه مسئولیت و مزایایش شناخت چندانی ندارند به ندرت می توانیم افرادی را مشاهده کنیم که از این نوع بیمه استفاده می کنند. امیدواریم که با خواندن این متن با مزایای بیمه مسئولیت آشنا شوید و اگر شغل و فعالیت شما به نحوی است که استفاده از بیمه مسئولیت می تواند برای شما مفید باشد، به خرید این بیمه اقدام کنید.
5- فسخ قرارداد بیمه
دو طرفی که قرار داد بیمه را امضا کرده اند پیش از پایان زمان قرار داد می توانند تحت شرایطی بیمه نامه را فسخ کنند. بیمه گر تحت شرایط زیر می تواند بیمه نامه را فسخ کند:
· پرداخت نشدن حق بیمه و حق بیمه اضافی در زمان سررسید های مقرر
· افزایش میزان خطر و موافقت نکردن بیمه گذار با پرداخت حق بیمه اضافه
· کتمان کردن یا بیان صحبت‌های خلاف واقع (به صورت غیر عمدی) طرف بیمه گذار درباره میزان خطرناک بودن شرایط و مشخص شدن این موضوع قبل از وقوع حادثه
همچنین فرد بیمه گذار نیز می تواند در شرایطی اقدام به فسخ قرار داد کند، از جمله این شرایط می توان به موارد زیر اشاره نمود:
در صورتی که از میزان خطر کم شده باشد و یا اینکه خطر کاملا از بین رفته باشد اما بیمه گر حاضر به تخفیف در حق بیمه نباشد.
اگر بیمه‌گر قرارداد را فسخ کند، حق بیمه مدت زمان باقیمانده از قرارداد باید به صورت روز شمار محاسبه شود و به بیمه گذار برگردانده شود (به جز موارد استثنایی که در قانون بیمه نوشته شده است). در صورتی هم که بیمه نامه توسط بیمه گذار فسخ شود، حق بیمه برگشتی باید بر اساس تعرفه بیمه کوتاه مدت محاسبه شود.
در صورتی که تعداد بیمه نامه ها زیاد شود به شکلی که موضوع یک بیمه نامه توسط بیمه نامه های دیگری نیز تامین شود، در این صورت تعهد بیمه گر به تناسب مبلغی که خود بیمه نموده با کل مبالغ بیمه شده است. خسارت موضوع این بیمه نامه با اطلاع بیمه گذار به صورت مستقیم و از طرف فرد بیمه گر به شخص زیان دیده یا ذی نفع وی پرداخت خواهد شد.
6- مشکلات بین بیمه‌گر و بیمه گذار چگونه مرتفع خواهند شد
در تمامی اختلافات مربوط به بیمه نامه هر دو طرف یعنی بیمه‌گر و بیمه گذار می خواهند که اختلافات خود را از طریق داوری مرتفع کنند. در چنین شرایطی هر یک از طرفین داور مورد نظر خود را به طرف مقابل معرفی خواهد کرد. در صورتی که این دو داور با یکدیگر به توافق نرسند یک نفر سوم به عنوان سر داور انتخاب می شود. سر داور به همراه دو داور دیگر اقدام به صدور حکم داوری می کنند.
سخن پایانی
بیمه مسئولیت یکی از انواع بیمه هایی است که برای اقشار بسیار مختلفی از جامعه می تواند مفید و سودمند باشد اما متاسفانه بسیاری از افراد جامعه اطلاعات چندان جامع و دقیقی از این نوع بیمه ندارند و حتی نمی دانند که همچنین بیمه ای هم وجود دارد. به یاد داشته باشید با توجه به موقعیت اجتماعی و شغلی که بر عهده دارید می توانید به شکل های مختلف به افرادی که با آن ها سر و کار دارید خسارت هایی را وارد کنید. خسارت هایی که می تواند مالی و جانی باشد. اگر شما مسئول و مقصر وارد شدن خسارت به یک فرد باشید، مسئولیت جبران این خسارت نیز بر عهده خود شما خواهد بود. حال اگر این خسارت بسیار سنگین باشد و شما نتوانید از عهده پرداخت آن بر بیایید با مشکلاتی جدی روبرو خواهید شد.
این دقیقا همان نقطه ای است که بیمه مسئولیت به کمک شما بیاید. در واقع هدف اصلی بیمه مسئولیت این است که در زمان وارد کردن آسیب به یک شخص، به جای اینکه خود فرد مسئول پرداخت و جبران خسارت باشد، شرکت بیمه پرداخت این خسارت را بر عهده بگیرد. بیمه مسئولیت انواع بسیار مختلفی دارد و باعث افزایش آرامش و اطمینان فرد در محیط های کاری می شود.
