صفر تا صد شغل مهندسی برق الکترونیک

چکیده:

یکی از گرایشات مهم و کارآمد بازار کار رشته برق، گرایش برق الکترونیک است. ما در این مقاله به صفر تا صد شغل مهندسی برق الکترونیک می پردازیم. این رشته (برق الکترونیک) به عنوان پایه و اساس تمام گرایش‌های برقی محسوب می‌شود. البته امروزه شغل مهندسی برق الکترونیک نیز به دلیل گسترده شدن به گرایش‌های مختلفی مانند الکترونیک هواپیمایی، الکترونیک و مخابرات دریایی، الکترونیک مدار مجتمع، الکترونیک افزاره‌های میکرو نانو الکتریک و الکترونیک دیجیتال تبدیل شده که در هر کدام به ارائه یکی از مباحث تخصصی حوزه الکترونیک پرداخته می‌شود. به دلیل حرفه‌ای و تخصصی بودن رشته مهندسی برق الکترونیک، اکثر سازمان‌ها و ادارات تنها افرادی را استخدام می‌کنند که تحصیل کرده در رشته مهندسی برق در گرایش الکترونیک باشند.

1- اطلاعات اولیه و معرفی مهندسی برق الکترونیک

اگر بخواهیم به ساده‌ترین شکل ممکن رشته برق الکترونیک را تعریف کنیم، می‌توانیم بگوییم در رشته مهندسی برق الکترونیک، مهندسان مدارهای الکتریکی موجود در دستگاه‌های الکترونیکی همانند، موبایل، لوازم خانگی برقی، لپ‌تاپ و ... را معرفی، تشریح و تعمیر می‌کنند.

فردی که در رشته برق الکترونیک تحصیل می‌کند، در مدت زمان تحصیل خود، با اصول مختلف طراحی مدارهای الکتریکی آشنا می‌شود. لازم به ذکر است، مهندسان الکترونیک علاوه بر آموزش طراحی مدارهای الکترونیک، نحوه و چگونگی کار کردن مدارهای را نیز می‌آموزند.

به صورت کلی می‌توان گفت، تمامی وسایل الکترونیکی موجود در جهان که بسیاری از آن‌ها در اطراف ما نیز وجود دارد، توسط مهندسان برق الکترونیک طراحی و ساخته نیز شده‌اند.

1-1- هدف مهندسی برق الکترونیک چیست؟

با توجه به تعاریف و توضیحاتی که در بالا در مورد گرایش برق الکترونیک داده شد، می‌توان گفت، هدف اصلی از رشته مهندسی برق الکترونیک در زمینه ساخت قطعات الکترونیک و کاربرد آن در مدارها نیز می‌باشد. این رشته جز یکی از مشاغلی به شمار می‌رود، که دارای آینده شغلی روشنی می‌باشد و بازار کار خوب و متنوعی در پیش راه افرادی است، که در مسیر مهندسی الکترونیک قدم بر می‌دارند نیز می‌باشد.

2-1- بازار و مشتری هدف مهندسی برق الکترونیک

یک مهندس برق الکترونیک هیچ وقت بیکار نمی‌ماند، شاید این سوال در ذهن شما پیش آید، که چرا؟ اگر به اطراف خودتان نگاهی بیندازيد، هر وسيله‌ای كه مشاهده می‌نمایید به نوعی با برق کار می‌کند و به پريز برق متصل می‌شود، از يخچال، تلويزيون، كامپيوتر، لپتاپ و ... گرفته تا ماشين دستگاه‌های پيچيده همه‌ی این دستگاه‌ها با برق كار می‌كنند. اما سوالی كه در اینجا پيش می‌آید این است، که آیا تمامی این وسایلی که در بالا نام برده شد، مربوط به مهندس برق الکترونیک است؟ در جواب این سوال می‌توان گفت قسمت قابل توجه و بسیاری از موارد به الكترونيك مربوط ميشه مثلاً دستگاه يخچال فريز را در نظر بگيريد اين دستگاه از همكاری چند مهندس به وجود مياد. الكترونيك، تأسيسات، مكانيك و … درسته فقط به الكترونيك مربوط نمی‌شود، اما بخش بسیار زیادی از آن را مهندس برق انجام می‌دهد. مثل اندازه‌گيری دما، خاموش و روشن كردن موتور و … البته امروزه با پيشرفت زياد تكنولوژی برق و الكترونيك كاربرد اين رشته از قبل بسيار بيشتر شده است. به عنوان مثال مسواك اگر ببينيد اخیرا مسواك‌های الكترونيكی هم به بازار وارد شده است يا مثلاً در ماشين (خودرو) بیش از هر بخش ديگری از الکترونیک استفاده می‌شود حتي با توليد خودروهای هيبريدی (بنزينی ـ برقی) می‌توان گفت خودروهای نسل آينده الكترونيكی هستند.

بهتر است، نگاهی به کشور خودمان و یا سایر کشورهای جهان بیاندازیم. بازار کار در این رشته بسیار زیاد می‌باشد. و آینده شغلی بسیار خوبی در پیش روی آن‌ها خواهد بود.

3-1- تاریخچه مهندسی برق الکترونیک

از گذشته‌های دور تا به امروز واژه الکترونیک در میان مردم وجود دارد. متخصصان فراوانی از گذشته تا به امروز فعالیت کرده‌اند. علم الکترونیک با گذشت زمان دستخوش تغییرات فراوانی نیز می‌شود. امروزه الکترونیک توانسته نفوذ بسیار زیادی در صنایع متفاوت نیز داشته باشد. افرادی که در این حوزه فعالیت می‌کنند، لازم و ضروری است، که به صورت کاملا تخصصی با این علم آشنایی پیدا کنند. خوب است بدانید در تاریخ جهان علم الکترونیک، تاثیر بسیار زیاد و بی نظیری را در تاریخ بشر داشته است. الکترونیک به صورت بسیار شگفت انگیزی قادر خواهد بود، با سایر علوم موجود در جهان ارتباطی مستقیم برقرار نماید و در تکامل علوم دیگر تاثیر فراوانی نیز خواهد داشت.

4-1- دسته‌بندی مهندسی برق الکترونیک

در حال حاضر رشته برق الکترونیک خود به زیر شاخه‌های متعددی نیز تقسیم شده است و دارای گستردگی‌های فراوانی می‌باشد. از جمله این گرایش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

الف) گرایش رشته برق الکترونیک هواپیمایی

ب) گرایش رشته برق الکترونیک دیجیتال

پ) گرایش رشته برق الکترونیک و مخابرات دریایی

ت) گرایش رشته برق الکترونیک مدار مجتمع

ث) گرایش رشته برق الکترونیک افزاره‌های میکرو نانو الکتریک

2- شرایط ورود به بازار کار در رشته مهندسی برق الکترونیک

برای اینکه بتوانید وارد بازار کار در رشته مهندسی برق الکترونیک شوید، بایستی یک سری ویژگی‌ها را داشته باشید، که در ادامه به معرفی آن‌ها برای شما خواهیم پرداخت. شرایط ورود به بازار کار در رشته مهندسی الکترونیک عبارت است از:

1-2- مدرک تحصیلی مورد نیاز برای ورود به بازار کار مهندسی برق الکترونیک

به دلیل حرفه‌ای و تخصصی بودن رشته مهندسی برق الکترونیک، اکثر سازمان‌ها و ادارات تنها افرادی را استخدام می‌کنند که تحصیل کرده در رشته مهندسی برق در گرایش الکترونیک باشند.

افرادی که در رشته مهندسی برق الکترونیک در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری فارغ التحصیل شده باشند، می‌توانند وارد شغل مهندسی برق الکترونیک شوند.

2-2- دوره‌های مورد نیاز برای ورود به بازار کار مهندسی برق الکترونیک

قابل ذکر است، کسب مهارت و تجربه لازم و آشنایی با نرم‌افزارهای مرتبط حوزه برق الکترونیک در کنار داشتن مدرک دانشگاهی، از مهم ترین عوامل موثر در موفقیت هر مهندس برق الکترونیک می‌باشد و شانس یافتن شغلی مناسب را بیشتر خواهد کرد. از جمله مهم‌ترین آموزش‌هایی که لازم است، یک مهندس برق الکترونیک بنا به شغل مورد نظر قبل از ورود به بازار کار دوره‌های مورد نیاز آن را ببیند، عبارتند از:

الف) آموزش نحوه تعمیرات وسایل الکترونیکی ساده خانگی

ب) آموزش نحوه طراحی و ساخت فیبر مدارهای الکترونیکی

پ) آموزش نحوه مونتاژ قطعات الکترونیکی بر روی بردهای مدار چاپی

ت) آموزش چگونگی نصب و راه اندازی تجهیزات ساده الکترونیکی

ث) آموزش نحوه نصب و راه‌اندازی آنتن مرکزی برای ساختمان‌های کوچک

ج) آموزش نحوه هدایت قسمت‌های کوچک مونتاژ

د) آموزش نحوه کار با دستگاه‌های اندازه‌گیری الکترونیکی

د) آموزش چگونگی خواندن نقشه‎های الکترونیکی

ذ) آموزش طراحی و نحوه ساخت تقویت‌کننده‌ها

ر) آشنایی کامل و جامع با سیستم‌های متفاوت مخابرات و ارتباطات

ز) آشنایی کامل و جامع با مدارهای دیجیتالی و سخت افزار رایانه

ژ) و .....

3-2- مجوزهای مورد نیاز برای ورود به بازار کار مهندسی برق الکترونیک

در خارج از کشور برای اینکه بتوانید به یک مهندس برق الکترونیک تبدیل شوید و بتوانید در این شغل کار کنید، باید یک سری مجوزها را در یافت نمایید، این مجوزها عبارتند از:

1) آمادگی و اخذ آزمون پایه مهندسی (FE)

2) آمادگی و اخذ آزمون مهندس حرفه‌ای (ProfessionalEngineer (PE) exam)

4-2-گذراندن دوره کارآموزی مرتبط برای ورود به بازار کار مهندسی برق الکترونیک

به دلیل اختصاصی بودن و تخصصی بودن رشته‌های مهندسی برق، پس از گذراندن دروس عملی و تئوری در دانشگاه هر دانشجوی رشته برق باید دوره کارآموزی در یک شرکت معتبر بگذراند تا علاوه بر مواردی که در دانشگاه آن‌ها را گذرانده تجربه کاری در محیط مورد نظر را کسب نماید و وارد بازار کار شود.

3- الزامات مهندسی برق الکترونیک چه مواردی می‌باشد؟

هر شغلی برای اینکه بتوان وارد آن شد، دارای یک سری ضروریات و الزاماتی می‌باشد. در بازار کار مهندسی برق الکترونیک هم این امر پابرجاست. از جمله مهم‌ترین ملزومات در شغل مهندسی برق الکترونیک عبارت‌اند از:

1-3- محدوده جغرافیایی برای شغل مهندس برق الکترونیک

مهندسی برق الکترونیک جز آن دسته از مشاغلی می‌‌باشد، که تقریبا در سراسر کشور و در تمامی نقاط چه کلان‌شهرها و چه شهرهای کوچک فرصت شغلی وجود دارد. و فرقی نمی‌کند که در کدام محدوده جغرافیایی باشید.

2-3- محدوده سنی برای شغل مهندس برق الکترونیک

معمولا در رشته‌های برقی به دلیل اینکه باید هر روز آپدیت باشید و از علم روز با خبر، ترجیحا شرکت‌ها سعی می‌کنند از نیروهای جوان و کوشا و تلاش‌گر استفاده نمایند. البته لازم به ذکر است، این شغل به دلیل پیچیدگی‌هایی که دارد، افراد خیلی جوان هم معمولا به کار نمی‌آیند. زیرا کسی که می‌خواهد وارد بازار کار مهندسی برق الکترونیک شود، بایستی تا حدودی سابقه کار (کارآموزی) گذرانده باشد، و همچنین با علم روز پیش رود. به همین دلیل محدود سنی فعالیت در این شغل بین 25 تا 50 سال مناسب است.

3-3- محدوده جنسی برای شغل مهندس برق الکترونیک

شغل مهندسی برق الکترونیک از جمله مشاغلی در رشته برق به شمار می‌رود، که برای خانم‌ها هم بازار کار وجود دارد. خانم‌ها به دلیل اینکه در امور طراحی از آقایان قوی‌تر هستند و ریزبین‌تر می‌باشند، در قسمت‌های از رشته الکترونیک که مربوط به طراحی می‌شود، بسیار موفق‌تر خواهند بود.

4-3- تجهیزات مورد نیاز برای شغل مهندس برق الکترونیک

تجهیزات مورد نظر برای رشته برق الکترونیک عبارت است از:

الف) اسیلوسکوپ دوکاناله

ب) برد آزمایشگاه الکترونیک و دیجیتال

پ) سلف و خازن سنج

ت) سیگنال ژنراتور رادیویی (RF)

ث) سیگنال ژنراتور صوتی (AF)

ج) سیمیلاتور مرکز تلفن همراه تلفن

ح) فانکشن ژنراتور

د) فرکانس متر رومیزی

5-3- فضای کار برای شغل مهندس برق الکترونیک

فضای کار مهندسی برق الکترونیک متنوع می‌باشد تعدادی از آن‌ها عبارتند از: (تعمیرات و کارخانه‌های ساخت موبایل و لوازم خانگی، صنعت، شرکت‌های طراحی، شرکت‌های برق، سازنده‌های لوازم الکترونیکی، طراحی و تولید ماشین آلات برقی و ....)

6-3- ارتباط مهندس برق الکترونیک با سایر ارگان‌ها

مهندسان برق الکترونیک با ارگان‌ها و سازمان‌های متفاوتی در ارتباط مستقیم و غیر مستقیم می‌باشد. مثلا یک مهندس برق با تمامی ارگان‌های نظامی و یا کارخانه‌های بزرگ و ...... در ارتباط تنگاتنگی نیز می‌باشد.

4- درآمد و سرمایه مهندس برق الکترونیک

درآمد و سرمایه یک مهندس برق الکترونیک با توجه به شرایط متفاوتی فرق می‌کند، از جمله این موارد می‌توان به مهارت، مدرک تحصیلی، محل کار، سمت شغلی، شرکت خصوصی یا دولتی اشاره نمود.

1-4- درآمد ماهانه مهندس برق الکترونیک

در شرکت‌های خصوصی میزان حقوق و درآمد مهندس برق الکترونیک متفاوت است. هر شرکتی با توجه به اهداف مالی، توان مالی، نوع پروژه و گستردگی آن و برخی عوامل دیگر میزان حقوق و دستمزد کارکنان خود را تعیین می کند. البته قابل ذکر است که در بخش خصوصی عواملی مانند داشتن تجربه و تحصیلات مرتبط، تخصص و مهارت بالا، آشنایی با سیستم‌ها و نرم‌افزارهای کامیپوتری در استخدام افراد و تعیین میزان حقوق و دستمزد آنها بسیار مهم و کلیدی می‌باشند.

یک مهندس برق الکترونیک که در بخش دولتی مشغول به کار باشد، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می‌کند.

2-4- عوامل موثر بر درآمد شغل مهندس برق الکترونیک

داشتن مهارت و تخصص از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین موارد موفقیت شغلی محسوب می‌گردد. در حال حاضر تعداد فارغ‎التحصیلان دانشگاهی بسیار افزایش یافته است. اما تعداد افرادی که در حوزه مهندسی برق الکترونیک مهارت و تخصص خوبی داشته باشند، بسیار کم می‌باشد. به عبارت کلی می‌توان گفت، حتی در شرایط فعلی بازار کار نامناسب کشور، مهندس برق الکترونیک که با علاقه وارد این حوزه شده و مهارت و تخصص خوب و مناسبی کسب کرده باشد، به راحتی می‌تواند موقعیت‌های شغلی بسیار مناسب همراه با درآمدی عالی را پیدا نماید.

پس با صراحت می‌توان گفت، از جمله موارد مهمی که می‌تواند بر درآمد مهندسین برق الکترونیک تاثیرگذار باشد، مهارت و تخصص آن‌ها نیز می‌باشد.

5- رشد و آینده مهندسان برق الکترونیک

مهندسان برق الکترونیک دارای آینده بسیار روشنی هستند. هر چه رو به جلو پیش می‌رویم و تکنولوژی و علم در جهان پیشرفت می‌کند، باعث می‌شود تا رشد شغلی پیش بیاید اما به شرط داشتن مهارت کافی با توجه به رشد علم.

1-5- دغدغه اصلی مهندس برق الکترونیک در آینده شغلی

رشته برق الکترونیک یکی از رشته‌های پرکاربردی و در عین حال تخصصی به شمار می‌رود. از دغدغه‌های بزرگ یک مهندس برق الکترونیک به زیاد بودن افرادی که در این رشته وارد شده‌اند و تحصیل کرده‌اند می‌توان اشاره نمود.

به دلیل زیاد بودن دست در این رشته، هر فردی که تخصص و دانش و مهارت خود را بالاتر ببرد، به موفقیت بیشتری نیز دست خواهد یافت.

2-5- تاثیر فضای مجازی بر روی شغل مهندسی برق الکترونیک

امروزه فضای مجازی می‌تواند تاثیرات فراوانی را در موفقیت و بیشتر شدن درآمد و سرمایه افراد گردد. فقط کافی است، مهارت استفاده از شبکه‌های اجتماعی را کسب نمایید و از طریق آن‌ها کسب درآمد نمایید و به کسب و کار خود رونق بخشید.