دخالت‌های دولت‌ها و بانک‌های مرکزی در سراسر جهان انگیزه‌ای برای ایجاد نوآوری در کل زنجیره ارزش پرداخت‌ها از جمله تحول در خدمات پرداخت‌های شرکتی شده است. هدف از ارائه این گزارش، ایجاد بینش و انگیزه در بانک‌ها و ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت با به اشتراک گذاشتن تجربیات عملی برای توسعه نقشه راه جامع برای تحول پرداخت‌های شرکتی در میان‌مدت و بلندمدت است. پرداخت‌ها یک عامل مهم برای اجرای عملیات روزانه شرکت‌ها هستند که شامل پرداخت‌های فرامرزی، پرداخت به فروشندگان، پرداخت به تأمین‌کنندگان، پرداخت حقوق و دستمزد و پرداخت‌های ارزی می‌شود.
مدل‌های عملیاتی شرکت‌ها و سازمان‌ها بر پذیرش روش‌های پرداخت سنتی مانند چک و پول نقد بنا شده بود که به دلیل عدم تحرک با مشکل جدی مواجه شد. این کسب‌وکارها برای حفظ عملیات روزانه خود، از جمله پرداخت به فروشندگان/تأمین کنندگان/کارمندان، باید با شرکای بانکی خود برای دیجیتالی کردن فرآیندهای دستی و بازتعریف مدل‌های عملیاتی خود برای شروع پذیرش روش‌های پرداخت دیجیتال همکاری نمایند. این امر منجر به یک تحول متمرکز بر کل چرخه عمر پرداخت شرکتی و تا حد امکان دیجیتالی کردن زنجیره ارزش در عین حالی که به دنبال مدل‌های تجاری و عملیاتی جدید برای حفظ عملیات بودند، شد.
نوآوری‌های مشاهده شده در سراسر جهان از سوی نهادهای دولتی مختلف، انگیزه مورد نیاز را برای ایجاد آگاهی و زیرساخت‌های لازم برای اطمینان از یک تحول متمرکز بر زنجیره ارزش پرداخت‌های شرکتی فراهم کرد. شرکت‌ها و بانک‌ها با تعدادی از چالش‌ها از جمله عدم وجود به‌روزرسانی‌های لحظه‌ای در تراکنش‌های پرداخت، تجربه پرداخت ناپایدار و موارد دیگر دست و پنجه نرم می‌کنند. علاوه بر این، شرکت‌ها اغلب به دلیل وجود واسطه‌های متعدد/بانک‌های کارگزار، قادر به دریافت دیدگاهی شفاف از کارمزد/هزینه‌هایی که بانک‌ها برای پردازش پرداخت‌های فرامرزی دریافت می‌کنند، نیستند.
در حالی که انجمن جهانی ارتباطات مالی بین‌بانکی (SWIFT) به مسئله وضعیت تراکنش، دیدپذیری و شفافیت هزینه‌های پرداخت‌های بین‌المللی پرداخته است، اما پذیرش آن توسط بانک‌ها کند و تدریجی است. بانک‌ها نیاز دارند به تأمین‌کنندگان، شرکت‌های تابعه و کارمندان خود پرداخت مالی داشته باشند و همچنین از مشتریان خود نیز دریافت وجه کنند، که همگی می‌توانند در کشورهای مختلف پراکنده باشند. برای پشتیبانی از این نیازهای متنوع پرداخت، که نیازمند استانداردهای پیام‌رسانی مختلفی هستند، بانک‌ها باید تیم‌ها و سیستم‌های پرداخت متعددی را راه‌اندازی کنند، که در برخی موارد می‌تواند به تجربه نامتوازن برای مشتریان شرکتی منجر شود. شکل زیر نمونه‌ای از یک مشتری بزرگ شرکتی یک بانک را با نیازهای پیچیده پرداخت نشان می‌دهد.
علاوه بر این، محدودیت‌هایی در سیستم‌های ERP برای پشتیبانی از تطبیق خودکار و فرمت‌های متعدد صورتحساب وجود دارد. در نتیجه، شرکت‌ها به دنبال راهکارهایی هستند که بتواند در دیجیتالی نمودن کل زنجیره ارزش حسابداری آنها کمک کرده و تطبیق خودکار بین سیستم‌های ERP و صورتحساب‌ها/حساب‌های بانکی را امکان‌پذیر سازد.
چالش‌های شرکت‌ها در حوزه پرداخت
شرکت‌ها به چندین بانک مختلف متصل هستند و برای انجام پرداخت‌ها به مکانیزم‌های ارتباطی متعددی مانند اتصال مستقیم سیستم‌های ERP خود با سیستم‌های پشتیبان بانک‌ها متکی هستند. سیستم ERP به طور خودکار صورتحساب را با پرداخت دریافتی از شرکت تطبیق می‌دهد. این کار نیاز به تطبیق دستی را حذف می‌کند.
این اتصال پیچیده بوده و برای شرکت‌ها و بانک‌ها بسیار زمان‌بر است و چالش‌هایی مانند پروتکل‌های امنیتی، فرمت‌های فایل و پروتکل‌های ارتباطی را به همراه دارد. در حالی که شرکت‌های بزرگ تمایل به سرمایه‌گذاری در این زمینه دارند، شرکت‌های کوچک‌تر انجام چنین سرمایه‌گذاری‌هایی را دشوار می‌یابند. بنابراین، بانک‌ها به دنبال ارائه گزینه‌های اتصال استاندارد مانند API هستند که شرکت‌ها می‌توانند به عنوان اپلیکیشن‌های آماده نصب برای دسترسی به خدمات مختلف ارائه شده توسط بانک‌ها (از طریق کانال‌های امن) استفاده کنند و بار شرکت‌های کوچک‌تر را کاهش دهند.
گسترش تجارت جهانی و آینده صنعت پرداخت
در حالی که برخی از مشکلات توسط بازیگران اکوسیستم در حال حل شدن هستند، چندین روند گسترده‌تر صنعت، نیز در حال شکل‌دهی به مسیر کلی تحول پرداخت‌های شرکتی هستند. برخی از این روندهای کلیدی آینده پرداخت‌های شرکتی را شکل خواهند داد. جدا از COVID-19، گسترش سریع تجارت جهانی نیز به عنوان یک کاتالیزور برای رشد حجم کلی پرداخت‌ها عمل می‌کند. طبق کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد، رشد تجارت جهانی انتظار می‌رود که در سال‌های آینده به رشد کلی پرداخت‌های تجاری بین کسب‌وکارها (B2B) کمک کند. رشد پرداخت‌های B2B جهانی با افزایش حجم پرداخت‌های دیجیتال تکمیل می‌شود. بر اساس گزارش کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (UNCTAD)، در سه سال گذشته، تجارت جهانی حدود ۲۸ درصد افزایش یافته و در سال ۲۰۲۲ به حدود ۳۲۲ تریلیون دلار آمریکا رسیده است. با توجه به چالش‌های پیش روی اقتصادهای جهانی، پیش‌بینی می‌شود که رشد تجارت در سال ۲۰۲۳ همچنان کند باشد و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۷ به ۳۷ تریلیون دلار آمریکا افزایش یابد. انتظار می‌رود رشد تجارت جهانی (جریان پرداخت‌های بین‌المللی شرکت‌ها) به عنوان محرک اصلی رشد پرداخت‌های تجاری (B2B) در سال‌های آینده باشد.
ورود به بازار خدمات شرکتی
در حالی که تمرکز اولیه شرکت‌های برجسته پرداخت بر نفوذ در پرداخت‌های خرده‌فروشی بود، اکنون این بازیگران با استفاده از مدل‌های کسب‌وکار مبتنی بر پلتفرم و نیز محصولات جدید و خدمات ارزش‌افزوده، شروع به ارائه خدمات به شرکت‌ها کرده‌اند.
گزینه‌های محدود برای استفاده در پرداخت‌های شرکتی بین‌مرزی
در حال حاضر، گزینه‌های محدودی برای انجام پرداخت‌های شرکتی بین مرزی وجود دارد. با تکامل این موارد استفاده، بانک‌ها باید برای پشتیبانی از افزایش پرداخت‌های دیجیتال B2B ناشی از پذیرش پرداخت‌های لحظه‌ای و افزایش حجم تجارت، در زیرساخت فناوری سرمایه‌گذاری کنند. در حالی که برخی از بانک‌ها زیرساخت پرداخت خود را به «پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS)» منتقل می‌کنند،
برخی دیگر با اتخاذ PaaS برای یکی از محصولات یا طرح‌های پرداخت خود، رویکرد محتاطانه‌تری در پیش می‌گیرند و به صورت کامل به این زیرساخت مهاجرت نمی‌کنند. بررسی تجربه بانک‌ها نشان می‌دهد که برخی از بانک‌ها در ارائه خدمات PaaS با بازیگران دیگر همکاری می‌کنند که به عنوان نمونه می‌توان از بانک‌های دیجیتال پیشرو در ایالات متحده نام برد که با یک شرکت خصوصی ارائه‌دهنده پلتفرم PaaS همکاری کرده تا به مشتریان خود در ارائه پرداخت‌های لحظه‌ای، از آغاز تا تسویه حساب، با استفاده از پلتفرم PaaS کمک کند. بانکی در آمریکا راه‌حلی برای مدیریت نقدینگی برای شرکت‌ها بر روی بستر ابری توسعه داده است که ظرفیت و انعطاف‌پذیری حواله‌های بانکی را افزایش می‌دهد. این در حالی است که با توجه به نیاز به پشتیبانی از حجم بالای تراکنش‌ها، چندین بانک برای مدرن‌سازی زیرساخت پرداخت خود اقدام کرده‌اند.
داده‌های پرداخت
یک شرکت پردازش داده‌های صنعت پرداخت جهانی به مرچنت در درک رفتار مشتری کمک می‌کند و بینش‌هایی را در این زمینه ارائه می‌دهد. این بازیگران از فناوری برای کاهش مشکلات شرکت‌ها در نیازهای پرداختی آنها استفاده می‌کنند. بانک‌ها برای ایجاد زمینه‌های همکاری با شرکت‌های فناوری به منظور بهره‌مندی از نقاط قوت مربوط به نوآوری، دسترسی به بخش‌های جدید مشتریان و بهبود بینش و افزایش کارایی، شروع به سرمایه‌گذاری در این اکوسیستم کرده‌اند. در حال حاضر شاهد ایجاد زمینه‌های همکاری بین بازیگران جدید اکوسیستم پرداخت و صنایع و بانک‌ها هستیم که نیازهای هر بخش را برآورده می‌کنند. نمونه‌ای از این همکاری‌ها، همکاری یک شرکت فناوری چندملیتی چینی با یک بانک سرمایه‌گذاری جهانی برای تسهیل پردازش کارت اعتباری آمریکا در پلتفرم خود است که انجام تبادلات B2B برای خریداران و فروشندگان آن را ساده‌تر کرده است.
استفاده از تجربه نوآوری‌های پرداخت‌های خرده‌فروشی در پرداخت‌های شرکتی
نسبت به نوآوری‌های مستمر در حوزه پرداخت‌های خرده‌فروشی، عرضه محصولات جدید در حوزه پرداخت‌های شرکتی کندتر بوده است. فین‌تک‌ها با استفاده از APIهای باز به داده‌های تجاری گذشته و حال مانند فروش، خرید، صدور فاکتور، وضعیت سفارش، بازخورد مشتری و سایرAPIهای باز دولتی دسترسی پیدا می‌کنند تا مدل‌های ارزیابی اعتباری مناسب‌تری را توسعه دهند. به عنوان مثال یک ارائه‌دهنده BNPL B2B اروپایی با یک شرکت عمده‌فروشیB2B همکاری کرده است تا اعتبارسنجی را در زمان واقعی امکان‌پذیر کرده و امکان دسترسی به شرایط پرداخت انعطاف‌پذیر در مرحله پرداخت را برای مشتریان فراهم کند. بانک‌ها برای پاسخگویی به نیاز به نوآوری محصول در پرداخت‌های شرکتی، باید یک استراتژی دوگانه اتخاذ کنند. اول، آنها باید اطمینان حاصل کنند که سیستم‌های آنها برای پشتیبانی از راه‌اندازی سریع‌تر محصولات، با استفاده ازAPIهای باز، خدمات ابری و میکروسرویس‌ها، انعطاف‌پذیر و مناسب هستند. دوم، بانک‌ها باید با بازیگران اکوسیستم همکاری و مشارکت کنند تا پیشنهادات محصول متمایز ارائه دهند. یک بانک جهانی دیگر با یک ارائه‌دهنده پلتفرم کم‌کد (Low Code) همکاری کرده است که به بانک امکان داده است تا زمان‌های راه‌اندازی محصولات جدید را از 9 ماه به کمتر از 2 ماه کاهش دهد. یکی از بانک‌های خصوصی پیشرو در هند، یک پلتفرم متصل راه‌اندازی کرده است تا به کسب‌وکارهای مختلف در مدیریت تمام نیازهای خود از جمله بانکداری، پرداخت، وصول، حقوق و دستمزد و مالیات کمک کند.
بانک‌ها باید برای حرکت به سمت روش‌های نوین بانکداری و خدمات جدید سرمایه‌گذاری نمایند. با این حال، انتقال هزینه به مشتریان ممکن است امکان‌پذیر نباشد و روی روابط مشتریان با بانک‌ها تأثیر بگذارد. بانک‌ها سنتی دیدگاه سیلویی نسبت به مشتریان داشته‌اند که منجر به تجربیات ناهمگون و نفوذ کم محصول شده است. همانطور که در شکل بالا نیز نشان داده شده است، یک دیدگاه واحد از رابطه مشتری در سراسر بانک می‌تواند تجربه کلی و وفاداری را بهبود بخشد.
با ارائه قیمت‌گذاری مبتنی بر رابطه به مشتریان، سطح نفوذ محصول می‌تواند بهبود یابد و وفاداری کلی مشتری افزایش یابد. یک بانک در آمریکای شمالی پس از اجرای یک راه‌حل قیمت‌گذاری مبتنی بر رابطه، بهبود 50 درصدی در زمان عرضه به بازار و دیجیتالی شدن 100 درصدی قیمت‌گذاری مذاکره شده را گزارش کرد. همچنین به کاهش عملیات صورتحساب و حذف هزینه‌ها برای مشتریان بانکداری شرکتی و تجاری کمک کرد. یک بانک پیشرو اروپایی پس از اجرای یک راه‌حل قیمت‌گذاری مبتنی بر رابطه، بهبود سطح رضایت مشتری را گزارش کرد.
این تغییرات در حالی است که فناوری‌های جدید مانند محاسبات کوانتومی، ارزهای دیجیتال بانک مرکزی، فناوری دفتر کل توزیع شده و نظایر آنها می‌توانند تحول کلی پرداخت‌های شرکتی را از طریق موارد استفاده متمایز، تسریع کنند.
مسیر تحول ادامه دارد
با اجرای استاندارد SWIFT ISO 20022، استانداردسازی و کارایی بیشتری در خدمات پرداخت شرکتی فرامرزی پیش بینی می‌شود و همچنین در دراز مدت انتظار می‌رود استانداردهای مشابهی برای پرداخت‌های شرکتی داخلی نیز ارائه شود. این مسیر تحول چند سالی است که در حال اجرا است. بانک‌ها و سایر نهادهایی که برای فعال کردن نوآوری در سراسر زنجیره ارزش پرداخت های شرکتی آماده هستند، شانس بیشتری برای موفقیت در این بازار رقابتی خواهند داشت.
