دیجیتالی شدن شیوه عملکرد خدمات مالی را به طور پایهای، تغییر داده است. به عنوان مثال، بانکداری الکترونیکی و بانکداری مبتنی بر موبایل به یک ابزار اصلی دریافت خدمات مالی تبدیل شدهاند و اکثر بانکها، اپلیکیشنهای موبایلی خود را راهاندازی کردهاند. در این میان، فرآیندهای بانکی از کاغذ به فضای ابری منتقل شدهاند و نئوبانکها در اروپا ظهور کرده و در آسیا هم سوپر اپلیکیشنهای بانکی سهم قابل توجهی از بازار را به خود اختصاص دادهاند.
اگرچه تحول دیجیتال در حوزه مالی هنوز در حال انجام است و برای مثال، نفوذ آن در برخی بخشها مانند کسبوکارهای کوچک و متوسط هنوز بسیار کم است، اما دیجیتالیسازی در کل صنعت مالی با سرعت زیادی در حال پیشرفت است. مرحله بعدی این تحول، در حال آغاز شدن است و سه توسعه اصلی را در بر دارد:
1- بانکداری باز: در دهه گذشته شاهد تحول بزرگی در زیرساختهای مالی بودهایم. دو عامل اساسی که این تغییر را تقویت کردهاند عبارتند از (1) API و (2) استفاده بهتر از دادهها که امکان ارائه طیف گستردهای از برنامههای کاربردی جدید مبتنی بر داده، مدلهای کسبوکار نوآورانه و ظهور پلتفرمهای چندجانبه را فراهم کردهاند. بیشتر این محصولات و خدمات، بدون استفاده از فناوری API مدرن که اتصال بین بانکها و طرفهای ثالث را امکانپذیر میکند، قابل ارائه نبودند. این فرآیندها در حال تکمیل هستند و به شکلدهی صنعت مالی در آینده منتهی خواهند شد.
2- بانکداری به عنوان سرویس: با تکیه بر تغییراتی که دو عامل API و استفاده بهتر از دادهها ایجاد کردهاند و نیز با تسریع و تسهیل انجام فعالیتها با توجه به مقرراتی مانندPSD2 و مقررات مشابه و همچنین حضور بازیگران جدید در این صنعت مانند نوآوریهای ایجاد شده توسط فینتکها، زنجیره ارزش بسته و یکپارچه بانک به اجزایی تبدیل شده است که میتوان آنها را به صورت جداگانه تأمین و با سایر خدمات مالی و غیر مالی ترکیب کرد. برخی بانکها، فرصتهای ایجاد شده توسط اکوسیستم مالی جدید را پذیرفتهاند. برای مثال، برخی از مؤسسات مالی سنتی حاضرند با ارائه قابلیتهای اصلی خود به بازیگران غیربانکی، مدلهای کسبوکار فعلی خود را بازنگری کنند. به طور مشابه، برخی از شرکتهای فناوری شناخته شده و همچنین استارتآپهای نوظهور نیز پتانسیلهای موجود در صنعت بانکی را تشخیص داده و شروع به ورود به فضای مالی با محصولات و خدمات کاملاً جدید کردهاند و با مؤسسات مالی همکاری و گاهی رقابت میکنند.
3- بانکداری تعبیه شده: دو مورد قبل باعث شده است که مرز بین خدمات مالی و غیرمالی در حال محو شدن باشد. محصولات و خدمات مالی اکنون میتوانند توسط برندهای غیرمالی و سایر شرکتهای ثالث بدون داشتن مجوز بانکی یا زیرساخت مالی ارائه شوند و به طور یکپارچه در هر نرمافزاری ادغام شوند. در نتیجه، مشتری نهایی یک راهکار مالی را به عنوان بخشی از محصولی که استفاده میکند، تجربه میکند بدون اینکه گاهی متوجه شود در پسزمینه آن با یک مؤسسه مالی در تعامل است یا خیر. با این حال، مسئولیت نظارتی همچنان بر عهده مؤسسات مالی است. این ساختار جدید هم فرصتهای جدید و هم چالشهایی را برای مؤسسات مالی ایجاد میکند زیرا کانالهای مشتری جدیدی را برای مؤسسات مالی باز میکند. در کنار این فرصتها، ریسکهای جدیدی از نظر انطباق، امنیت داده و نظایر آن در این صنعت نیز ایجاد میشود.
با توجه به بررسیهای انجام شده، فناوری در آینده نزدیک نقش مهمتری نسبت به امروز در بانکداری ایفا خواهد کرد. در بانکداری تعبیه شده، تنها بازیگران در چنین مدلی به موفقیت دست خواهند یافت، که دارای زیرساختهای مناسب و فناوریهای بهروزی باشند زیرا در این سطح، رقابت و شفافیت بسیار بالا است. در یک مدل همکاری، بانکهایی که دارای پلتفرم فناوری پیشرفتهتری هستند میتوانند فناوری خود را با طرفهای ثالث به اشتراک بگذارند، شریک آنها شوند و در نتیجه به مشتریان جدید دست یابند. در این حالت است که بانکها به یک ارائهدهنده فناوری بانکی تبدیل میشوند.