صنعت بانکداری در امارات متحده عربی

مقدمه

صنعت بانکداری در امارات متحده عربی، تحول قابل توجهی را تجربه کرده است و به یک بازیگر پویا و نوآور در عرصه مالی جهانی تبدیل شده است. در ژانویه 2024، صنعت بانکداری امارات دارای 61 بانک دارای مجوز می‌باشد که شامل 23 بانک ملی و 38 بانک خارجی است، که همین موضوع نقش امارات متحده عربی را به عنوان یک مرکز مالی جهانی جذاب برای نهادهای بانکی بین‌المللی برجسته می‌کند.

در امارات، تغییر قابل توجهی به سمت بهینه‌سازی زیرساخت‌های فیزیکی صورت گرفته است، به طوری که شبکه شعب بانکی موجود در این کشور از 960 در دسامبر 2015 به 564 در سپتامبر 2023 کاهش یافته است. در همین حال، بانکداری دیجیتال در این کشور شکوفا شده و رشد مناسب داشته است و تعداد اپلیکیشن‌های بانک‌های اماراتی (بانک‌های ملی کشور امارات) درGoogle Play از 17 در سال 2015 به 123 تا پایان سال 2023 افزایش یافته است. این افزایش خدمات دیجیتال نشان‌دهنده گرایش گسترده‌تر به سمت نوآوری و پذیرش راه‌حل‌های بانکداری مبتنی بر فناوری است.

بررسی شاخص‌های مالی نیز به رشد مذکور اشاره دارند. کل سپرده‌ها از 1.47 تریلیون درهم در دسامبر 2015 به 2.44 تریلیون در نوامبر 2023 افزایش یافت. این در حالی است که سپرده‌های شرکت‌ها نیز افزایش قابل توجهی را تجربه کردند و از 606 میلیارد درهم در دسامبر 2020 به 924 میلیارد درهم تا نوامبر 2023 رسیدند.

علاوه بر این، سپرده‌هایی با حداقل موجودی بیش از 20 میلیون درهم از 883 میلیارد درهم در دسامبر 2016 به 1390 میلیارد درهم در سپتامبر 2023 افزایش یافت. مجموع دارایی‌های این بخش از 2.61 تریلیون درهم در دسامبر 2015 به 4.03 تریلیون درهم تا نوامبر 2023 افزایش یافت.

مطالعات نشان می‌دهد که استراتژی رشد صنعت بانکی امارات متحده عربی بر سه رکن اصلی استوار است: 1- میزبانی و صدور مجوز بانک‌های بین‌المللی، 2- ایجاد مشارکت‌ها و همکاری‌های استراتژیک و 3- رویکرد ادغام، تملک و گسترش جهانی. این ارکان از ادغام بی‌وقفه این بخش در جامعه بانکی بین‌المللی حمایت کرده‌اند، به طوری که بانک‌های امارات متحده عربی از طریق ادغام در سایر شعب بین‌المللی در سراسر جهان حضور چشمگیری دارند.

دیجیتالی‌سازی و نوآوری در ارائه خدمات بانکی عمدتاً توسط پنج بانک برتر امارات متحره عربی رهبری می‌شود و فرصتی را برای بانک‌های کوچک‌تر فراهم می‌کند تا از آنها پیروی کنند. در این میان، فعالیت‌های و اقدامات استراتژیکی مانند تشکیل First Abu Dhabi Bank از طریق ادغام NBAD و FGB، همراه با خرید DenizBank توسطEmirates NBD، نه تنها دامنه بازار فعالیت آنها را گسترش داده، بلکه بر قدرت دیجیتالی آنها نیز افزوده است.

به طور خلاصه، صنعت بانکداری امارات متحده عربی در تقاطع مهم بانکداری سنتی و نوآوری دیجیتال قرار دارد. برای رشد پایدار و رقابت‌پذیری، اتخاذ این اقدامات استراتژیک برای بانک‌ها در هر اندازه بسیار مهم است. با نگاهی به آینده، این صنعت برای نوآوری و رشد بیشتر آماده است و موقعیت برجسته بخش بانکی امارات متحده عربی را در چشم‌انداز مالی جهانی تضمین می‌کند.

بانک‌های اماراتی جهانی می‌شوند

صنعت بانکی امارات متحده عربی یک جنبه پویا و قوی از اقتصاد این کشور است که نمادی از هوش تجاری جهانی و نوآوری مالی در امارات است. براساس مطالعات و بررسی‌های انجام شده در حوزه بانکی امارات مشخص شد که ادغام‌ها و اکتساب‌های استراتژیک (M&A) نقش محوری و مهمی در این زمینه دارند. در طول سال‌ها، الگویی از ادغام‌ها در بانکداری امارات ظاهر شد به طوری که بانک‌های کلیدی ملی نه تنها در داخل کشور ادغام شدند تا قدرت داخلی خود را تقویت کنند، بلکه نهادهایی را در خارج از مرزهای امارات متحده عربی نیز خریداری کردند و چشم‌انداز روشنی را برای توسعه بین‌المللی ایجاد کردند.

یکی از جنبه‌های قابل توجه در روند جهانی شدن بانک‌های امارات در کنار خرید و ادغام‌ها صورت گرفته، سرمایه‌گذاری هوشمندانه در اکوسیستم فین‌تک و استارت‌آپی است. این موضوع باعث شده است که بانک‌های اماراتی بتوانند در سایر کشورها هم فعالیت داشته باشند. سرمایه‌گذاری‌های انجام شده باعث شده است که امارات متحده عربی را به خط مقدم فناوری مالی و نوآوری سوق می‌دهد.

پنج بانک ملی بزرگ امارات متحده عربی که به خاطر شاخص کل دارایی قابل توجه خود برجسته هستند، به دلیل مشارکت آنها در M&Aهای داخلی و بین المللی، سرمایه‌گذاری‌های استارتاپی و تأسیس شعبه در کشورهای مختلف در سراسر جهان نیز از سایر بانک‌ها متمایز شده‌اند. این حرکات استراتژیک نه تنها پایه دارایی آنها را تقویت کرده است، بلکه خدمات، سبد ریسک و تأثیر جهانی آنها را نیز متنوع کرده است.

ارکان استراتژی در بانکداری امارات متحده عربی

شاید 2 مورد از اصلی‌ترین مواردی که باعث شده است بانک‌های امارات متحده عربی به عنوان بانک‌های پیشرو منطقه شناخته شوند، موارد زیر باشد:

1- مشارکت‌ها و همکاری‌های استراتژیک

سنگ بنای استراتژی بخش بانکداری امارات شامل ایجاد مشارکت‌های استراتژیک در بخش‌های زیر است:

· پرداخت و خدمات مالی: همکاری با شبکه‌های پرداخت پیشرو، مانند ویزا و مسترکارت، قابلیت‌های تراکنش و اتصال جهانی را افزایش می‌دهد.

· مشاوره: استفاده از خدمات شرکت‌های مشاوره برتر جهان، بانک‌های امارات متحده عربی را قادر می‌سازد تا بهترین شیوه‌ها و راه‌حل‌های نوآورانه را در امور مالی، عملیات و فناوری اتخاذ کنند.

· فناوری و نوآوری: مشارکت با شرکت‌های بزرگ فناوری و استارت‌آپ‌های پیشرو جهانی، بانک‌های امارات متحده عربی را در خط مقدم پیشرفت‌های بانکداری دیجیتال، فین‌تک و امنیت سایبری قرار می‌دهد.

· شبکه‌های بانکی جهانی: کار در کنار مؤسسات مالی و بانک‌ها در مراکز مالی و کشورهای جهان، حضور قوی در اکوسیستم مالی جهانی را تضمین می‌کند و تراکنش‌های فرامرزی و تأمین مالی بین‌المللی را تسهیل می‌کند.

2- ادغام، اکتساب و گسترش جهانی

رویکردی که بانک‌های امارات نسبت به ادغام، تملک، سرمایه‌گذاری و گسترش شعب داشته‌اند نشان‌دهنده استراتژی بخش بانکی امارات متحده عربی برای حضور در بازار جهانی است. هر بانک ملی امارات رد پای قابل توجهی در بخش‌های مختلف جهان از خود نشان می‌دهد، چه از طریق شعب فیزیکی مستقیم، ادغام‌های استراتژیک یا اکتساب. این نه تنها چشم‌انداز عملیاتی آنها را متنوع می‌کند، بلکه تأثیر بخش بانکی امارات متحده عربی را در فعالیت‌های مالی جهانی نیز بیشتر می‌کند.