بعد از کودتای 28 مرداد سال 32 و استقرار حکومت پهلوی برگ جدید به کتاب دوران اقتصادی ایران اضافه شد. صادرات نفتی ایران از سر گرفته شد و با جریان ملی شدن نفت، درآمد حاصل از فروش این طلای سیاه سالانه به خزانه دولت واریز می‌گشت. حجم درآمدهای ارزی ایران هر روز افزوده می‌شد و همین موضع ایران را به بهشتی برای سرمایه‌گذاران خارجی تبدیل میکرد!
قدمت تاریخی ایران نشان داده بود که تمرکز بر روی صنعت گردشگری این کشور میتوانست چشم‌انداز مثبتی را نصیب این سرمایه‌گذاران کند. بدین منظور پای غول‌های صنایع هتل‌سازی دنیا مانند هایت، هیلتون، شرایتون، اینترکنتیننتال و غیره به ایران باز شد...
سرمایه‌گذاری این برندها اگرچه در همان اوایل دستاوردهای بزرگی میتوانست در زمینه جذب توریست برای ایران داشته باشد اما بر روی کاغذ چندان منصفانه به نظر نمی‌رسید. در کتاب «30 سال نفت ایران» اثر مهندس قباد فخیمی آمده است که بنیاد پهلوی تصمیم داشت هتلهایی که به نام این سرمایه‌گذاران خارجی در ایران ساخته شده‌بودند را به طور کامل خریداری کند.
اولین هتلی هم که قرار بود خریداری شود و مبنای سایر معاملات قرار بگیرد، هتل هایت (هتل پارسیان آزادی) بود. این هتل در منطقه اوین، شمال تهران مراحل آخر ساختمان خود را طی میکرد.
هتل آزادی و یا همان هایت اگرچه متعلق به بنیاد پهلوی بود ولی قرار داد مدیریت با شرکت بین المللی هتل هایت آمریکا داشت که آن شرکت مامور ارائه خدمات و سرپرستی عملیات هتل‌های هایت ایران (هتل پارسیان آزادی خزر چالوس) شناخته می‌شد. به موجب این قرارداد شرکت بین المللی هیات که سرپرستی کار را بر عهده داشت تمام هزینه‌های ساختمان را دریافت میکرد و علاوه بر آن بیست و پنج درصد درامد کل را به عنوان حق الامتیاز استفاده از اسم و تخصص هایت اینترنشنال قبل از پرداخت هزینه‌ها و از جمله هزینه عملیات، بازپرداخت دیون، استهلاک تاسیسات و محاسبه درآمد ناخالص و غیره برداشت می‌نمود و بدین ترتیب به صورتی که قرداد تنظیم شده بود، تمام عملیات انجام میگردید تا درآمد هنگفتی عاید هایت اینترنشنال بشود.
پس از انجام بررسی‌های ضروری، پرداخت 25 درصد حق الامتیاز را از درآمد کل عملیات که میتوانست به مراتب از درآمدبنیاد پهلوی بیشتر باشد غیر معقول دانسته و با پرداخت چنان بهره مالکانه‌ای شدیدا مخالفت شد. در این میان تیمسار خادمی تلاش کرد که این مخالفت را با گفتن اینکه پرداخت 25 درصد یک عرف معمول بین المللی است، برطرف کند. اما هیئت دولت شاه با پرداخت حق الامتیاز گزاف به علت عدم توجیه اقتصادی مخالفت کرد و خواستار تقلیل آن شد.
مذاکرات متعددی برای حل و فصل این مشکل که غیر قابل علاج بود و شرکت هایت اینترنشنال بدون آنکه بداند که در ایران چه میگذرد به هیچ وجه حاضر به تغییر موقعیت و تقلیل حق الامتیاز نبود، به نتیجه نرسید و طرح خرید هتل هتل های بنیاد پهلوی برای پیگیری بعدی مسکوت ماند.
ادامه دارد...
