نقبی به گذشته
اواخر دهه هفتاد بود که گروه «آریان» در موسیقی پاپ ایران معرفی و به سرعت مطرح شد. موفقیت و مدل کارهای این گروه باعث شد تا به الگویی برای جوانان دیگر تبدیل شوند و ظرف مدت کوتاهی چند گروه دیگر آثارشان را در بازار موسیقی منتشر کنند. گروه‌هایی نظیر «گپ» و «ایساتیس» که به توفیق چندانی دست پیدا نکردند اما در همان مقطع گروه «پسران آفتاب» توانست بازخورد خوبی از مخاطبان دریافت کند. آنها علاوه بر انتشار شش آلبوم تا اواخر دهه هشتاد فعالیت داشتند و چند اجرای محدود هم برگزار کردند ولی همانند قاعده تمامی فعالیت‌های گروهی در موسیقی ایران، محکوم به فروپاشی شدند. گروه «واران» که با چهره‌هایی نظیر سیروان خسروی و نیما رمضان همکاری می‌کرد نیز مدتی مورد توجه قرار گرفت.
در دوره‌ای که هنوز آریان طرفداران زیادی داشت و پسران آفتاب و چند گروه دیگر هم مشغول انتشار آثارشان بودند، مخاطبان موسیقی پاپ داخل کشور برای اولین‌بار به شکل جدی و متمرکز با مفهوم بَند آشنا شدند. اواخر سال 85 بود که موزیک‌ویدئویی از سه جوان با کت‌های چرمی که در یک قایق نشسته بودند و پارو می‌زدند منتشر شد. سه جوانی که نام دقیقشان را کمتر کسی می‌دانست اما عنوان گروهشان «سون بند» بود. آرش قنادی، امیر قنادی و کیارش پوزشی از سال 76 با هم بودند و گروه سون تشکیل شده بود اما با موزیک‌ویدئوی «با تو می‌مونم» توانستند صدای خود را به گوش شنونده‌های زیادی برسانند و در عین حال برای اولین‌بار مفهوم بند را در موسیقی پاپ رسمی همه‌گیر کنند. هرچند که در پوسترهای آثار گروه آریان هم گاهی از واژه بند استفاده می‌شد ولی در میان عموم مردم با عنوان آریان بند شهرت نداشتند. پس از سون بند هم رفته رفته این مفهوم همه‌گیرتر شد ولی در عین حال هنوز هم بودند جوانانی که گرد هم می‌آمدند و کارهای موسیقی خود را در قالب گروه منتشر می‌کردند.
موج بندها
دهه نود را باید دهه بندها نام‌گذاری کرد. این موج گسترده حتی به موسیقی تلفیقی هم نفوذ کرد و طی شش سال اخیر شاهد انتشار آثار و برگزاری کنسرت‌های پالت‌بند، دال‌بند، کامنت‌بند، کاکوبند، چارتار و چندین و چند بند کوچک و کمتر شناخته شده تا امروز هستیم. اما از شهریور 1390 تا امروز دهها گروه غالباً دو یا سه نفره در موسیقی پاپ تشکیل شده که همگی پسوند بند دارند. اما بد نیست پیش از مروری بر فعالیت‌های آنها نگاهی کوتاه به مقوله بند در موسیقی پاپ جهان داشته باشیم.
یک مورد خاص
براساس تعریف جهانی، گروه موسیقی به مجموعه‌ای از افراد اطلاق می‌شود که در کنار هم ساز می‌زنند یا در کنار هم می‌خوانند یا هر دو کار را انجام می‌دهند و به گروه‌های موسیقی راک و پاپ به جای آنسامبل، بند می‌گویند. همچنین براساس تعاریفی که از بندهای پاپ یا راک وجود دارد، گروه‌های دو نفره از موارد نادر هستند. معمولاً در گروه‌های دنیا دو یا چند نفری که به عنوان بند معرفی می‌شوند همگی با هم کارهای گروه را انجام می‌دهند و روی صحنه هم می‌روند. روال معمول در گروه‌های دو نفره این است که سازبندی آنها از وکال، گیتاربیس و درامز یا سازهای کوبه‌ای تشکیل شده است. اما مورد خاص‌تر این است که در ایران معمولاً بندها متشکل از دو یا سه خواننده هستند و نهایتاً شعر و ملودی و تنظیم از دل همکاری همین اعضای اصلی ایجاد می‌شود و روی صحنه در هر کنسرت ممکن است نوازندگان متفاوتی را ببینیم. به این ترتیب صرفاً خواننده‌ها تنها اعضای گروه هستند و شاید ارکستری که ثبت می‌کنند هم به نام همان بند باشد ولی تغییرات زیادی به صورت معمول در بحث نوازنده‌های آنها رخ می‌دهد. در حالی که مقوله بند در موسیقی تلفیقی ما بیشتر به مقیاس جهانی نزدیک است و بندهای 4 یا 5 نفره یا بیشتری که هستند علاوه بر مقوله خوانندگی و تولید شعر و ملودی و تنظیم، با همدیگر روی صحنه می‌روند.
از سال 1980 هم که مقوله سکوئنس وارد دنیای موسیقی شد تعداد گروه‌های دونفره پاپ یا راک در دنیا افزایش پیدا کرد اما باز هم اگر گروهی دو یا سه عضو دارد همه آنها با هم روی صحنه می‌روند و ساز می‌زنند.
پازل‌بند:
برگردیم به بحث بندهای موسیقی پاپ و از اولین بند دهه نود شروع کنیم که از شهریور 1390 تشکیل شد و در ابتدا با ساخت آثار خواننده‌های مختلف به شهرت رسید. «پازل‌بند» با حضور علی رهبری و آرین بهاری تشکیل شد. این دو نفر در ماه‌های اول فعالیتشان نتوانستند توفیقاتی که با آهنگسازی و تنظیم‌هایشان کسب کرده بودند را با قطعات مستقل خودشان کسب کنند. «هم‌نفس» اولین اثر مستقل پازل‌بند با صدای علی رهبری بود که اسفند 1390 منتشر شد و استقبال چندانی از آن صورت نگرفت. ولی رفته رفته این بُعد از پازل‌بند هم توجه مخاطبان را جلب کرد و قطعاتی نظیر بارونای نم نم و نگم برات از این دو نفر توانست بازخورد زیادی داشته باشد.
