تست نرم افزار(قسمت اول)

در این مقاله قصد داریم نگاه عمیق‌تری به تست نرم‌افزار، شیوه‌ها و کاربردهای آن داشته باشیم. اگر بخواهیم از تست نرم افزار تعریفی ساده داشته باشیم می‌توان گفت" تست نرم‌افزار فرآیند اجرای یک برنامه کاربردی با هدف پیدا کردن اشکالات و متعاقبا بهبود کیفیت آن است". تست نرم‌افزار به عنوان يك فرايند كليدی در تضمين كيفيت سيستم‌های نرم افزاری ايفاء نقش مي‌كند. در حال حاضر تست به عنوان يك صنعت در حوزه نرم‌افزار محسوب مي‌شود.

در سال‌های اخير آمارهای شگفت آوری از سوی موسسه (NIST(National Institute of Standards and Technologyدرباره شكست سيستم‌های نرم افزاری ارائه شده است. در كشور ايالات متحده، اين شكستها ساليانه حدود 59.5 ميليارد دلار به اقتصاد اين كشور صدمه می‌زند. طبق بررسي‌های انجام شده با بكارگيری تست در تمام فازهای توليد نرم افزار 22.2 ميليارد دلار از اين خسارت را می‌توان كاهش داد. طبق آمارهای ارائه شده از سوی موسسه (IDC(International Data Corporation، چهل درصد از بودجه نرم افزارها صرف تست آن می‌گردد.در کشور ما نیز، با توجه به رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات در طی چند سال گذشته و توليد بومی بسياری از نرم افزارهای مورد نیاز، نياز به اين فرايند بيش از پيش احساس شده و در صورت عدم توجه به آن، كاهش كيفيت سيستم‌های ارائه شده، عدم رضايت مشتری و در نهايت از دست دادن بازار را به همراه خواهد داشت.

1.ریسک نرم افزار

امروزه بسیاری از کارها در زندگی شخصی، صنعت، امور نظامی و غیره به نرم افزارها سپرده شده است. گاهی یک اشتباه کوچک نرم‌افزاری می‌تواند سبب خسارات جبران ناپذیری شود. برای تشریح موضوع به چند نمونه اشاره می‌گردد.

• در سال 1994 خطای محاسبات اعشاری در پردازنده پنتیوم شرکت اینتل، علاوه بر کاهش فروش آن، اعتبار شرکت را تا مدتی خدشه‌دار کرد.
• در سال 1998 مدارگرد مریخ به دلیل یک خطا در محاسبات نرم افزاری، در جهت اشتباهی وارد اتمسفر مریخ شده و منفجر گردید. 327 میلیون دلار صرف این پروژه شده بود.
• واحد ممیز شناور اندازه‌گیری شتاب افقی این ماهواره بر بود. 7 میلیارد دلار و 10 سال زمان برای ساخت این ماهواره بر هزینه شده بود. همچنین باری که این ماهواره بر حمل می‌کرد، 500 میلیون دلار ارزش داشت.

تنها 26% از پروژه های نرم افزاری دنیا با موفقیت اجرا می‌شوند. معیار های موفقیت پروژه عبارتند‌از:

• اتمام به موقع
• با بودجه تعیین شده
• با تمام قابلیت‌ها و عملکردهای مورد نظر
• بدون خطا (با خطای جزئی)

بسیاری از پروژه‌های تولید نرم افزار با شکست مواجه می‌شوند، هزینه بالایی صرف پروژه‌های شکست خورده می‌گردد.

• در آمریکا، بیش از 81 میلیارد دلار صرف پروژه‌های شکست خورده می‌شود.
• در انگلیس، بیش از 33 میلیارد دلار صرف پروژه‌های شکست خورده می‌شود.

2.شیوه های تضمین کیفیت نرم افزار

برای تضمین کیفیت نرم افزار با توجه به شرایط، نوع و کاربرد آن از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود. در یک تقسیم بندی کلی می توان شیوه‌های تضمین کیفیت نرم افزار را به سه دسته تقسیم بندی نمود.

1. روش‌های پیشگری از خطا از طریق حذف ریشه خطا

• آموزش
• بازبینی در ابتدای چرخه حیات (Inspection)

2. روش‌های کاهش خطا از طریق تشخیص دلیل خطا

• تست
• بازبینی (در انتهای چرخه حیات)

3. روش‌های حبس خطا از طریق موضعی کردن خطا

• تحمل خطا (fault tolerance)

3.تعریف کیفیت نرم افزار

کیفیت نرم افزار موضوعی است که مورد توجه تمامی تولید کنندگان و مصرف کنندگان سامانه‌های نرم افزاری است. کیفیت نرم افزار از دیدگاه‌های مختلفی قابل بررسی است.

1. کیفیت از دیدگاه کاربر

• برآورده شدن نیازهای کاربری

2. کیفیت از دیدگاه ساخت

• تبعیت از استاندارد

3. کیفیت از دیدگاه محصول