امروزه درصد بالایی از کاربران اینترنت از شبکههای اجتماعی استفاده میکنند و حداقل برای یک بار هم که شده با واژه کمپین مواجه شدهاند. در این محتوا، با هم نگاهی به مفهومی کاربردی از واژه کمپین میاندازیم و پیرامون این صحبت میکنیم که برای اجرای یک کمپین خوب، به چه مواردی نیاز داریم.
برای تعریف کمپین، نظرات آکادمیک زیادی مطرح شده است اما بسیاری از این تعاریف با آنچیزی که در عمل اتفاق میافتد فاصله زیادی دارد.
از یک نیاز و تلاش برای رسیدن به هدفی که آن نیاز را پوشش دهد شروع میشود. وقتی ثمرهی یک نیاز، هدف باشد، حرکتی هدفمند آغاز میشود که به طور کلی میتوان این حرکت هدفمند را کمپین نامید.
چون کمپینها بر اساس نیازهای مختلفی شکل میگیرند، بنابراین با نمونههای متفاوتی از جمله کمپین مذهبی، کمپین سیاسی، کمپین اجتماعی، کمپین تبلیغاتی و ... مواجه میشویم.
کمپین در اصل حرکتی هدفمند برای پوشش یک نیاز است.
ما در طول روز ممکن است در کمپینهای مختلفی شرکت داشته باشیم. مثلا عزاداری ایام محرم و حضور مردم در دستههای عزاداری را در نظر داشته باشید. در این حرکت، نیاز و هدفی بین شهروندان وجود دارد که با یک کمپین مذهبی محقق میشود. یا در مراسم ازدواج، خانوادهها نیاز و هدفی مشترک را دنبال میکنند که به تشکیل خانواده توسط دو نفر منجر میشود. و همچنین در بلایای طبیعی مثل زلزله اخیر کرمانشاه، حرکتی آغاز میشود که به کمکرسانی به زلزلهزدگان منجر میشود.
در فضای مجازی هم داستان تقریبا از همین قرار است. فضای مجازی به عنوان یک ابزار این امکان را به کاربران میدهد تا با دسترسی به بخش بیشتری از جامعهی آماری، کمپینهای مختلفی ایجاد شود.
نکته مهم در کمپین سازی، همان نیاز و هدف مشترک است. یعنی فعالیتی که با شناخت این دو همراه نباشد، صرفا یک حرکت است نه یک کمپین. این موضوع، لازمه بزرگی است که عدم توجه به آن میتواند باعث از دست رفتن زمان و هزینههای زیادی شود. برای نمونه شرکتهای بزرگی وجود دارند که در تبلیغات خود این اشتباه را مرتکب میشوند. این دسته از شرکتها گمان میکنند بدون کشف نیاز، تعیین هدف و تدوین برنامهای جامع برای تحقق آن، و فقط با رزرو تمامی بیلبوردهای یک اتوبان و پخش چندینبارهی تبلیغاتشان در تلویزیون، میتوانند یک کمپین تبلیغاتی ایجاد کنند و از آثار مثبت آن بهره ببرند.
تعریف زمان برای اجرای یک کمپین، نسبی است. کمپین تا زمانی که نیاز را پوشش ندهد و به هدف تعیین شده نرسد، باید ادامه داشته باشد. فقط تعداد کمی از کمپینهایی که در فضای مجازی ایجاد میشوند به این موضوع توجه دارند. برای مثال هر سال تابستان با گرم شدن هوا، به رسم چندین ساله باید منتظر کمپینهایی با نامهای مختلف باشیم که بعضا با همراهی هنرمندان برای مصرف بهینه آب اجرا میشوند و پس از مدتی، دیگر نه اسمی از کمپین مربوطه میتوان شنید و نه هدفی را میتوان دید که محقق شده باشد.
شاید این سوال در ذهنتان ایجاد شود که مثلا آیا این منطقیست که هنرمندان مذکور، کمپین مربوطه را تا سالها ادامه دهند تا مشکل بحران آب حل شود؟ نه قطعا منظور این نیست چراکه همه ما میدانیم که مشکل آب با یک کمپین حل نخواهد شد و سالها زمان برای احیا و حفظ آن نیاز است. منظور این است که تحقق هدف یک کمپین و اعلام پایان آن میتواند مثلا اطلاعرسانی و آموزش یک میلیون نفر در عرض یک سال باشد، نه حرکتی که به نام کمپین به چند نشست خبری روتین و چند طرح در اینستاگرام خلاصه شود.
در محتوای بعدی، به معرفی چند کمپین خوب و بد خواهیم پرداخت و پیرامون این موضوع بیشتر صحبت خواهیم کرد. همچنین از شما دعوت میکنم دو محتوای مرتبط با این موضوع با عناوین مسئولیت اجتماعی مهمه؛ چطوری یک کمپین خوب اجرا کنیم؟ و مسئولیت اجتماعی فرشتهای گم شده در میان ستارهها را مطالعه نمایید.
پیشنویسی از این محتوا قبلا در وبلاگ مهمه منتشر شده.