این دو آیه از کسانی صحبت می کنند که بسیار به دروغ گوش می دهند (سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ)
در آیه 41 می گوید اینها شنونده سخنان کسان دیگری هستند. به نظر می رسد این آیات از گروهی عوام ، عاشق شنیدن دروغهای دلنشین، و گروهی از علمای منحرف صحبت می کند.
علما به عوام مطالبی یاد داده اند و به آنها می گویند هر چیزی که مطابق و تایید کننده این مطالب شنیدید بپذیرید و هرچه خلاف آن بود رد کنید.(يَقُولُونَ إِنْ أُوتِيتُمْ هَٰذَا فَخُذُوهُ وَإِن لَّمْ تُؤْتَوْهُ فَاحْذَرُوا). دقت کنید که این نوع برخورد دقیقا ضد برخورد عقلانی با حرفهای جدید است که در آن شنونده باید حرفهای جدید را با عقل بسنجد و حتی در صورت لزوم اعتقادات گذشته خود را بازبینی کند. (فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ)
اما چرا این گروه از مردم عاشق شنیدن دروغ هستند؟ قاعدتا به این دلیل که این دروغها برای آنها دلنشین و تایید کننده رفتار و منش کنونی آنها و تامین کننده منافع آنهاست. مثلا مردمی را در نظر بگیرید که در راه حق هیچ زحمتی نمی کشند، هزینه ای نمی دهند، با دشمنان حق مخالفتی نمی کنند، ... اما دوست دارند خود را از نزدیکان امامان شیعه بدانند. طبیعتا از سخنانی که می گوید گریه بر امام حسین یا زیارت قبر او باعث نزدیکی به او می شود بشدت استقبال خواهند کرد. مشتاق این هستند که به آنها بگویی علامت شیعه بودن رفتن به زیارت اربعین است...
نتیجه این نوع برخورد با حقیقت در ادامه آیات بیان شده: أُولَٰئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَن يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ ۚ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ ۖ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ
بعد از سالها دینداری به این سبک، هنوز قلب آنها آلوده است، آلوده به دنیاپرستی، حرص، بخل، کینه ...
آنها که ادای دینداری را در می آورند اما گوششان در برابر حقایق تلخ بسته است، در دنیا دچار خواری و ذلت می شوند. (یادآوری عذابی که خدا برای متخلفان از قانون روز شنبه وضع کرد: بوزیگانی خوار باشید)
آنها با برخورد گزینشی از دین، خود را دچار نوعی دینداری مضحکه و بی معنی می کنند که در دنیا برای آنها خواری و در آخرت عذابی بزرگ به ارمغان می آورد.
البته علاقه به شنیدن دروغ و طفره رفتن از مواجهه با حقیقت، اختصاص به بعضی از متدینین ندارد. مثلا بسیاری از کسانی که درآمد خوبی دارند دوست دارند خیال کنند پول آنها را خوشبخت می کند. یا زیبارویان مایلند باور کنند زیبایی باعث زندگی شایسته ای برای آنها می شود...
