جینسینگ پاناکس چیست و برای سلامتی چه مزایایی دارد؟

جینسینگ پاناکس یک گیاه است که در کره، شمال چین و شرق سیبری می روید. مردم ریشه آن را جهت تهیه دارو استفاده می کنند. جینسینگ پاناکس را با جینسینگ آمریکایی، سیبریایی، یا پاناکس کاذب اشتباه نگیرید. به توصیه های جداگانه جهت جینسینگ آمریکایی، آشواگاندا (جینسینگ هندی)، توت مار آبی، ترشک، کدنپسیس، جینسینگ پاناکس کاذب، جینسینگ سیبریایی مراجعه کنید.

جینسینگ پاناکس به صورت خوراکی جهت موارد ذیل استفاده می شود: بهبود فکر کردن، قدرت تمرکز، بیماری آلزایمر، افزایش بازده کاری، افزایش قوای جسمانی، پیشگیری از آسیب جسمی در هنگام ورزش، افزایش تحمل در ورزشکاران.

برخی از مردم جینسینگ پاناکس را جهت مقابله با استرس و به عنوان یک ماده نیرو بخش یا تنظیم کننده استفاده می کنند. در این حالت جینسینگ یک آداپتوژن محسوب می شود. آداپتوژن ها موادی هستند که باعث تنظیم فعالیت های فیزیولوژیک و هومئوستاز بدن می شوند.

جینسینگ پاناکس همچنین در موارد ذیل استفاده می شود: افسردگی، اضطراب، خستگی عمومی، سندروم خستگی مزمن، MS، تقویت سیستم ایمنی، مقابله با عفونت ریوی به نام سیستیک فیبروزیز (این عفونت توسط باکتری سودوموناس ایجاد می شود).

برخی از مردم جینسینگ را جهت درمان سرطان ریه و پیشگیری از سرطان های مختلف مثل سرطان کبد، ریه، پوست و تخمدان استفاده می کنند.

سایر مصارف جینسینگ پاناکس شامل موارد ذیل می باشد: کم خونی، برونشیت مزمن، آنفولانزای مرغی، دیابت، التهاب معده، تب، سردرد ناشی از مصرف الکل، بیماری ریوی احتقانی مزمن، ابتلا به HIV یا ایدز، مشکلات باروری و نارسایی جنسی در مرد، افزایش تمایل جنسی در زن، آسم، اختلالات خون ریزی دهنده، کاهش اشتها، استفراغ، مشکلات روده ای، سنگ کیسه صفرا، تنگی نفس، فیبرومیلژیا، بی خوابی، درد اعصاب، درد مفاصل، سرگیجه، سردرد، مشکلات شنوایی، تشنج، اختلالات بارداری و تولد نوزاد، گرگرفتگی ناشی از یائسگی، سرماخوردگی و آنفولانزا، نارسایی قلبی، بهبود کیفیت زندگی، چروک پوستی، آهسته کردن فرآیند پیری.

برخی از مردان جینسینگ پاناکس را بر روی پوست آلت تناسلی خود به عنوان بخشی از یک فرآورده چند جزئی استفاده می کنند تا ارگاسم زودرس (انزال زودرس) را درمان کنند.

در تولیدات جینسینگ پاناکس را جهت تهیه صابون، مواد آرایشی و به عنوان طعم دهنده نوشیدنی ها استفاده می کنند.

چگونه کار می کند؟

جینسینگ پاناکس حاوی اجزای فعال زیادی می باشد. مهمترین اجزای آن جینسینوزیدها یا پاناکسوزیدها می باشند. جینسینوزید واژه ای است که توسط محققان آسیایی ابداع شده است و پاناکسوزید توسط محققان روسی انتخاب شده است.

جینسینگ پاناکس عمدتا به عنوان داروی تقویت قوای عمومی شناخته می شود زیرا بسیاری از ارگان های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

موارد استفاده جینسینگ، پاناکس

ممکن است در موارد ذیل موثر باشد:

بیماری آلزایمر: شواهد نشان می دهد که مصرف روزانه ریشه جینسینگ پاناکس به مدت ۱۲ هفته توانایی ذهنی را در افراد مبتلا به آلزایمر بهبود می بخشد.

بیماری ریوی احتقانی مزمن: مصرف خوراکی جینسینگ پاناکس کارایی ریوی را بهبود می بخشد و برخی از علایم بیماری ریوی احتقانی مزمن را برطرف می کند.

کارایی ذهنی: مصرف جینسینگ پاناکس توانایی تفکر انتزاعی، مهارت های ذهنی محاسباتی و زمان عکس العمل را در افراد میانسال و سالم را بهبود می بخشد، البته در افراد جوان اثری ندارد. جینسینگ پاناکس به تنهایی تاثیری بر حافظه ندارد. اما برخی از شواهد نشان می دهد که مصرف جینسینگ پاناکس و عصاره برگ جینکو حافظه را در افراد سالم بین ۳۸-۶۶ سال بهبود می بخشد.

اختلال نعوظ: مصرف خوراکی جینسینگ پاناکس اختلال نعوظ را در مردان بهبود می بخشد.

آنفولانزا: مصرف خوراکی جینسینگ پاناکس خطر ابتلا به آنفولانزا و سرماخوردگی را کم می کند. اما جینسینگ پاناکس علایم آنفولانزا یا دوره بیماری را کاهش نمی دهد.

خستگی ناشی از MS: مصرف خوراکی جینسینگ پاناکس بصورت روزانه احساس خستگی را برطرف می کند و کیفیت زندگی را در زنان مبتلا به MS بهبود می بخشد.

انزال زودرس: مصرف کرم حاوی جینسینگ، سنبل ختایی، گل جالیزی، زانتوگزیلیوم، گل شبدر چمنی، دنگ کویی، پوست دارچین، سم وزغ (کرم SS) بر روی پوست آلت تناسلی یک ساعت قبل از آمیزش و شستن آن بلافاصله قبل از آمیزش از انزال زود رس جلوگیری می کند.

تمایل جنسی: مصرف پودر جینسینک کره ای قرمز (نوعی از جینسینگ پاناکس) تمایل جنسی را در خانم های یائسه  افزایش می دهد. همچنین مصرف فرآورده حاوی جینسینگ کره ای قرمز و سایر اجزا (Arginmax for women, dailywellness company) رضایت جنسی را در خانم هایی که از رابطه جنسی خود شکایت می کنند، افزایش می دهد.

ممکن است در موارد ذیل موثر نباشد:

کارایی ورزشکاران: مصرف جینسینگ پاناکس خوراکی به مدت ۸ هفته تاثیری بر کارایی ورزشکاران نداشته است.

شواهد کافی جهت کاربرد جینسینگ پاناکس در موارد ذیل موجود نیست:

کاهش حافظه وابسته به سن: مصرف خوراکی یک فرآورده مخصوص حاوی جینسینگ پاناکس و سایر اجزا (Memo, Pharco pharmaceuticals) به مدت ۴ هفته حافظه را در افراد مسن بهبود بخشیده است.

سرطان سینه: تحقیقات انجام شده در چین نشان می دهد که برخی از افراد مبتلا به سرطان سینه که تحت درمان با هر یک از انواع جینسینگ (پاناکس، آمریکایی) قرار گرفته اند، کیفیت زندگی بهتری داشته اند و خطر مرگ در آنان کمتر بوده است. البته این اثر می تواند به دلیل مصرف جینسینگ نباشد. این افراد تحت درمان با داروی ضد سرطان تاموکسیفن نیز بوده اند. بنابرین مشکل است که اظهار نظر کرد که آیا اثر مثبت ایجاد شده وابسته به جینسینگ بوده است یا نه.

عفونت ریوی (برونشیت): مصرف خوراکی یک فرآورده مخصوص عصاره جینسینگ با آنتی بیوتیک (G115) در درمان برونشیت مزمن (از بین بردن باکتری ها) ممکن است موثرتر از مصرف آنتی بیوتیک به تنهایی باشد.

سرطان: تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف خوراکی جینسینگ ممکن است باعث کاهش بروز برخی از انواع سرطان مثل سرطان معده، ریه، کبد، تخمدان و پوست شود. البته سایر تحقیقات نشان می دهند که جینسینگ پاناکس خطر ابتلا به سرطان را کاهش نمی دهند. اما مطالعات زیادی نشان داده اند که جینسینگ پاناکس می تواند رشد سرطان را آهسته تر کند و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشد.

سرماخوردگی: مصرف خوراکی یک فرآورده مخصوص حاوی عصاره جینسینگ پاناکس (G115) می تواند احتمال ابتلا به سرماخوردگی را کم کند.

نارسایی قلبی: مصرف خوراکی جینسینگ پاناکس به صورت روزانه،  با یا بدون داروهای رایج قلبی، کارایی قلبی را بهتر کرده است.

دیابت: شواهد متناقضی مبنی بر اثر جینسینگ پاناکس بر دیابت وجود دارد. برخی از مطالعات نشان داده اند که مصرف خوراکی روزانه آن می تواند باعث تنظیم سطح قند خون شود. اما سایر مطالعات پیشنهاد می دهند که مصرف جینسینگ پاناکس (AIPOP, Gangdown-Do, Korea) یا جینسینگ کره ای قرمز (گونه ای خاص از جینسینگ پاناکس) اثری بر سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت ندارد.

خستگی: تحقیقات نشان داده اند که مصرف روزانه جینسینگ پاناکس به مدت ۴ هفته برخی از علایم (و نه همه علایم) خستگی ( حالت فرسودگی و کوفتگی) را کاهش داده است.

فیبرومیلژیا: تحقیقات پیشنهاد می دهند که مصرف عصاره جینسینگ پاناکس به مدت ۱۲ هفته و به روش خوراکی تاثیری برعلایم فیبرومیلژیا مثل درد، خستگی ، بدخوابی، اضطراب، احساس سفتی در عضلات یا کیفیت زندگی بیمار نداشته است.

سنگ کیسه صفرا: تحقیقات نشان می دهند که مصرف جینسینگ پاناکس با سایر داروها به مدن ۲۴ هفته احتمال تشکیل سنگ کیسه صفرا را کمتر نمی کند.

بوی بد دهان: تحقیقات اولیه نشان داده اند که مصرف جینسینگ کره ای قرمز (نوعی جینسینگ پاناکس) به مدت ۱۰ هفته می تواند بوی بد دهان را برطرف کند. این اثر بخصوص در افراد مبتلا به زخم معده و عفونت H. Pylori دیده شده است.

سردرد ناشی از مصرف الکل: تحقیقات نشان داده اند که مصرف نوشیدنی حاوی جینسینگ پاناکس به همراه یه تکه پنیر طی ۵ دقیقه پس از نوشیدن الکل، سطح الکل خون را کاهش می دهد و سردردهای ناشی از خوردن آن را کمتر می کند.

کاهش شنوایی: تحقیقات اولیه نشان داده اند که مصرف جینسینگ پاناکس به مدت ۱۴ روز کاهش شنوایی موقتی ناشی از صدای بلند را کمتر می کند. البته اثر جینسینگ پاناکس در برطرف کردن کاهش شنوایی موقتی ناشی از صدای بلند از ان استیل سیستئین کمتر می باشد.

HIV: شواهد اولیه نشان داده اند که مصرف جینسینگ کره ای قرمز (نوعی جینسینگ پاناکس) ممکن است سیستم ایمنی را تقویت کند. اما تعداد ویروس های در گردش در خون را کاهش نمی دهد.

افزایش فشار خون: شواهد متناقضی در خصوص اثر جینسنگ پاناکس بر  کنترل فشار خون وجود دارد. برخی از تحقیقات اولیه نشان داده اند که مصرف روزانه جینسینگ پاناکس در ۳ دز منقسم به مدت ۸ هفته فشار خون را در افراد مبتلا به پرفشاری خون بالا اندکی کاهش داده است. اما مصرف فرآورده مخصوص جینسینگ پاناکس (ginseol-k-g1) به مدت ۸ هفته تاثیری در کاهش فشار خون افراد مبتلا به پرفشاری خون ملایم نداشته است.

پیش دیابت: مصرف فرآورده ترکیبی حاوی جینسینگ کره ای قرمز و نوعی خمیر تخمیری سویا به نام چئون گوجانگ، قند خون قبل از غذا را می تواند کاهش دهد. همچنین مصرف فرآورده تخمیری جینسینگ پاناکس می تواند سطح قند خون بعد از غذا را کاهش دهد و سطح انسولین را افزایش دهد.

ناباروری مردان: التهاب پروستات ایجاد شده توسط عفونت کلامدیا می تواند توان باروری را در مردان کاهش دهد. تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف یک فرآورده مخصوص حاوی جینسینگ پاناکس و آنتی بیوتیک (Fertimev) می تواند غلظت اسپرم و حرکت آن را در مردان مبتلا به التهاب پروستات ناشی از عفونت کلامدیا افزایش دهد.

حافظه: مصرف یک فرآورده مخصوص حاوی جینسینگ پاناکس (G115) به همراه  ویتامین ها، مینرال ها، دی متیل آمینو اتانول بیتارتارات می تواند باعث بهبود حافظه در افراد مبتلا به مشکلات حافظه ای شود.

یائسگی: جینسینگ پاناکس برخی از علایم یائسگی (و نه همه آنها را) بهبود می بخشد. برخی از تحقیقات اولیه نشان داده اند که مصرف جینسینگ پاناکس می تواند سبب بهبود کیفیت زندگی خانم های یائسه و رفع برخی از علایم آنها مثل خستگی، بی خوابی و افسردگی شود. جینسینگ پاناکس همچنین سطح کلسترول را در خانم های یائسه کاهش می دهد. شواهد مختلفی در خصوص اثر جینسینگ پاناکس بر علایم گرگرفتگی وجود دارد. جینسینگ پاناکس حافظه و تمرکز را در خانم های یائسه بهتر نمی کند.

کیفیت زندگی: در حالی که برخی از تحقیقات پیشنهاد می دهند که جینسینگ پاناکس کیفیت زندگی را بهتر می کند، سایر تحقیقات چنین اثری نشان نمی دهند.

چروک پوست: تحقیقات اولیه نشان داده اند که مصرف روزانه فرآورده ترکیبی جینسینگ کره ای قرمز، Torilus fructus، corni fructus به مدت ۲۴ هفته ممکن است چروک پوست را کمتر کند. اما تاثیری بر الاستیسیته، رطوبت، ضخامت و رنگ پوست ندارد.

سایر مواردی که نیاز به شواهد بیشتر جهت کاربرد جینسینگ پاناکس دارند: افسردگی، اضطراب، کم خونی، احتباس مایعات، التهاب معده و یا سایر مشکلات گوارشی، سندروم خستگی مزمن، تب، آنفولانزی مرغی، بی خوابی، اختلالات بارداری و تولد نوزاد، تشنج، اختلالات خون ریزی دهنده، کاهش اشتها، درد اعصاب، درد مفاصل، سرگیجه، پیری.

عوارض جانبی جینسینگ، پاناکس

مصرف موضعی جینسینگ پاناکس به عنوان بخشی از یک فرآورده چند جزئی (کرم ss) برای کوتاه مدت ممکن است بی خطر باشد.

مصرف خوراکی جینسینگ پاناکس برای طولانی مدت (بیش از ۶ ماه) ممکن است خطرناک باشد. محققان تصور می کنند ممکن است دارای عوارض شبه هورمونی باشد که در مصرف طولانی مدت خطرناک خواهد بود.

مهمترین عارضه جانبی آن مشکلات خواب (بی خوابی) می باشد. عوارض کمتر شایع شامل موارد ذیل می باشند: مشکلات خون ریزی قاعدگی، درد قفسه سینه، تپش قلب، افزایش یا افت فشار خون، سردرد، کاهش اشتها، اسهال، خارش، راش، خون ریزی واژینال، تغییر افکار.

سایر عوارض جانبی غیر شایع که تا کنون گزارش شده اند شامل راش شدید (سندروم استیون جانسون)، آسیب کبدی، واکنش های حساسیتی شدید می باشند.

توصیه ها و هشدارهای مخصوص:

بارداری و شیردهی: مصرف خوراکی جینسینگ پاناکس ممکن است در بارداری خطرناک باشد. تحقیقات نشان داده اند که یکی از مواد شیمیایی موجود در جینسینگ پاناکس باعث نقص جنینی در حیوانات می شوند. در صورت باردار بودن از مصرف جینسینگ پاناکس اجتناب کنید.

اطلاعات کافی در خصوص ایمنی مصرف جینسینگ پاناکس در شیردهی وجود ندارد. بهتر است احتیاط کنید و از مصرف آن اجتناب کنید.

نوزادان و کودکان: جینسینگ پاناکس احتمالا در نوزادان و کودکان خطرناک است. مصرف جینسینگ پاناکس در نوزادان می تواند سمی و کشنده باشد. ایمنی مصرف جینسینگ پاناکس در کودکان بزرگتر شناخته نشده است. بنابرین جینسینگ پاناکس را در کودکان بزرگتر نیز استفاده نکنید.

بیماری خود ایمنی مصرف MS، لوپوس، روماتیسم مفصلی: جینسینگ پاناکس باعث افزایش فعالیت سیستم ایمنی می شود. بنابرین می تواند باعث بدتر شدن بیماری خود ایمنی شود. در صورت ابتلا به بیماری خود ایمنی از مصرف جینسینگ پاناکس اجتناب کنید.

اختلالات خون ریزی دهنده: جینسینگ پاناکس با فرآیند اختلال خون تداخل ایجاد می کند. در صورت ابتلا به اختلالات خون ریزی دهنده از مصرف جینسینگ پاناکس اجتناب کنید.

مشکلات قلبی: جینسینگ پاناکس بر ریتم قلبی و فشار خون اندکی در روز اول استفاده اثر می گذارد. البته معمولا با ادامه مصرف تغییری دیده نمی شود. با این وجود، جینسینگ پاناکس در بیماران مبتلا به بیماری قلبی-عروقی مورد مطالعه قرار نگرفته است. در صورت ابتلا به بیماری قلبی، جینسینگ پاناکس را با احتیاط مصرف کنید.

دیابت: جینسینگ پاناکس ممکن است باعث افت قند خون  شود. مصرف همزمان جینسینگ پاناکس با داروهای ضد دیابت ممکن است باعث افت شدید قند خون شود. در صورت ابتلا به دیابت و مصرف جینسینگ پاناکس، قند خون خود را به دقت کنترل کنید.

بیماری های وابسته به هورمون مثل سرطان سینه، سرطان رحم، سرطان تخمدان، اندومتریوز، فیبروئید: جینسینگ پاناکس حاوی مواد شیمیایی به نام جینسینوزید است که مشابه استروژن عمل می کند. در صورت ابتلا به بیماری وابسته به استروژن (بیماری که در صورت تماس با استروژن بدتر شود)، از مصرف جینسینگ پاناکس اجتناب کنید.

مشکلات خواب (بی خوابی): مصرف مقادیر زیاد جینسینگ پاناکس می تواند موجب بی خوابی شود. در صورت داشتن مشکلات خواب، جینسینگ پاناکس را با احتیاط مصرف کنید.

پیوند اندام: جینسینگ پاناکس باعث افزایش فعالیت سیستم ایمنی می شود. بنابرین جینسینگ پاناکس می تواند باعث کاهش اثربخشی داروهایی شود که پس از پیوند به منظور جلوگیری از رد پیوند داده می شود. در صورت پیوند اندام، از مصرف جینسینگ پاناکس اجتناب کنید.

اسکیزوفرنی (جنون): دزهای بالای جینسینگ پاناکس باعث ایجاد مشکلات خواب و بی قراری در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی می شود. در صورت ابتلا به اسکیزوفرنی، جینسینگ پاناکس را با احتیاط مصرف کنید.

تداخلات جینسینگ، پاناکس

تداخلات متوسط: در مورد این تداخلات هوشیار باشید:

الکل: بدن الکل را متابولیزه می کند تا آن را دفع کند. مصرف جینسینگ پاناکس باعث افزایش سرعت دفع الکل از بدن می شود.

کافئین: کافئین باعث تحریک سیستم عصبی مرکزی می شود. کافئین می تواند فرد را عصبی کند و تپش قلب ایجاد کند. جینسینگ پاناکس نیز ممکن است باعث تحریک سیستم عصبی شود. مصرف همزمان جینسینگ پاناکس و الکل می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی شدید مثل تپش قلب و افزایش شدید فشار خون می شود. از مصرف همزمان جینسینگ پاناکس و الکل اجتناب کنید.

فورزوماید (لازیکس): برخی از محققین تصور می کنند که جینسینگ پاناکس ممکن است باعث کاهش کارایی فورزوماید شود. البته شواهد کافی وجود ندارد که اثبات کند آیا در مصرف همزمان جینسینگ پاناکس همراه با فورزوماید جای نگرانی وجود دارد یا نه.

انسولین: جینسینگ پاناکس می تواند باعث کاهش قند خون شود. انسولین نیز باعث کاهش قند خون می شود. در صورت مصرف همزمان انسولین و جینسینگ پاناکس قند خون خود را به دقت کنترل کنید. ممکن است نیاز به تغییر دز انسولین باشد.

داروهای متابولیزه شونده توسط CYP2D6: برخی از داروها توسط کبد و آنزیم CYP2D6 شکسته می شوند و تغییر می یابند. جینسینگ پاناکس می تواند باعث کاهش سرعت کبد در شکست برخی از داروهای شود. بنابرین مصرف همزمان جینسینگ پاناکس با این دسته از داروها می تواند باعث افزایش اثرات دارو و عوارض جانبی آن شود. قبل از مصرف جینسینگ پاناکس با اعضای تیم درمانی در خصوص مصرف داروهای متابولیزه شونده توسط کبد مشورت کنید.

داروهای ضد افسردگی (MAO inhibitor): جینسینگ پاناکس محرک می باشد. برخی از داروهای ضد افسرگی نیز محرک می باشند. مصرف همزمان جینسینگ پاناکس با داروهای ضد افسرگی می تواند باعث تحریک شدید شود. در نتیجه عوارض جانبی از قبیل سردرد، بی قراری، بی خوابی و عصابنیت ایجاد می شود.

داروهای ضد دیابت: جینسینگ پاناکس باعث افت قند خون می شود. مصرف همزمان داروهای ضد دیابت با جینسینگ پاناکس ممکن است باعث افت شدید قند خون شود. در صورت مصرف همزمان جینسینگ پاناکس با داروهای ضد دیابت قند خون خود را به دقت کنترل کنید. ممکن است نیاز به تغییر دز داروهای ضد دیابت باشد.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی: جینسینگ پاناکس باعث تقویت سیستم ایمنی می شود. با فعال کردن سیستم ایمنی، جینسینگ پاناکس باعث کاهش اثربخشی داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی می شود.

داروهای ضد انعقاد خون: جینسینگ پاناکس باعث کاهش سرعت انعقاد خون می شود. مصرف همزمان جینسینگ پاناکس با داروهای ضد انعقاد خون می تواند باعث افزایش خطر خون ریزی و کبودی شود.

داروهای محرک سیستم عصبی: داروهای محرک سیستم عصبی باعث عصبانی شدن و تپش قلب می شود. جینسینگ پاناکس نیز می تواند باعث تحریک سیستم عصبی شود. مصرف همزمان جینسینگ پاناکس با داروهای محرک سیستم عصبی می تواند عوارض جانبی شدیدی مثل تپش قلب و افزایش فشار خون ایجاد کند. از مصرف همزمان جینسینگ پاناکس و داروهای محرک سیستم عصبی اجتناب کنید.

وارفارین (کومادین): وارفارین جهت جلوگیری از تشکیل لخته خون و کاهش سرعت انعقاد خون استفاده می شود. این نگرانی وجود دارد که مصرف همزمان جینسینگ پاناکس ممکن است باعث کاهش اثربخشی وارفارین شود. اما هنوز مشخص نیست که آیا این تداخل جدی است یا نه. بنابرین مرتب آزمایش خون دهید. ممکن است نیاز به تغییر دز وارفارین باشد.

در ساخت کپسول روجینسینگ قائم دارو از جینسینگ پاناکس استفاده شده است.