تیتانیوم دی اکساید با فرمول شیمیایی TiO2 که با نام‌های تیتان و تیتانا نیز شناخته می‌شود، در بسیاری از محصولاتی که ما روزانه مصرف می‌کنیم دیده می‌شود.
تیتان در حقیقت یک ماده شیمیایی جامد، غیر آلی و سفید رنگ است که از سنگ‌های معدنی غنی از فلز تیتانیوم در زمین استخراج و تولید می‌شود. تیتانیوم دی اکساید در دو گروه پیگمنت (بیش از 98%) و نانو مواد(فتوکاتالیست) به کار می‌رود. همچنین تیتانیوم دی اکساید از نظر شیمیایی می‌تواند دارای سه فاز روتایل (Rutile)، آناتاز (anatase)، بروکیت (brookite) باشد. روتایل متداول ترین فاز تیتان است. روتایل و آناتاز از نوع کریستالی هستند و پیگمنت‌های تیتان معمولا در یکی از این دو فاز پدید می‌آیند. بروکیت فازی است که بیشتر در هنگامی که فعالیت فتوکاتالیستی نیاز است تشکیل می‌شود.
پیگمنت تیتان مهمترین و پایه‌ای ترین پیگمنت سفید است که طی 100 سال گذشته در صنایع گوناگونی به کار گرفته شده است.
در ادامه‌ی این مقاله باهم نگاه مختصری به ویژگی‌ها و کاربردهای پیگمنت تیتان می‌اندازیم.
ویژگی‌های تیتان:
- سفیدی و شفافیت زیاد
- غیر سمی
- جذب اشعه ماورا بنفش، در معرض نور خورشید تغییر رنگ نمی‌دهد.
- مقاوم در برابر گرما و تغییرات شرایط هوایی
- قدرت پوشانندگی عالی
- ضریب شکست بالا: بازتابش نور مریی
- سازگاری خوب با بسیاری از مواد از جمله فلز، پلاستیک و ...
- پایداری شیمیایی نسبتا خوب
کاربردهای تیتان:
صنعت رنگ، رزین، پوشش: بیشترین سهم مصرف تیتانیوم دی اکسید (بیش از 50%) مربوط به صنعت رنگ و پوشش است. در تولید انواع رنگ‌های صنعتی، ساختمانی، دکوراتیو، خودرو، جوهر چاپ و پوشش‌های روی پلاستیک، چوب، فلز، کویل‌ها و ... می‌توان از پیگمنت تیاتیوم دی اکسید استفاده کرد.
صنعت پلیمر و پلاستیک: دومین رتبه از کاربردهای تیتان (25%) به تولید پلیمرها و پلاستیک‌ها از جمله PVC و همچنین مستر بچ سفید اختصاص دارد.
صنعت کاغذ: صنعت کاغذسازی سومین گروه از عمده مصارف تیتان است (10%). صفحات کتاب و مجلات، جلد آنها و ورقه‌های لمینت دکوراسیون از جمله کاربردهای تیتان در صنعت کاغذ سازی است.
صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی: در لوازم آرایشی و بهداشتی از جمله کرم ضد آفتاب و خمیر دندان نیز از تیتان استفاده می شود.
سایر کاربردها: از دیگر کاربردهای پیگمنت تیتان می‌توان به صنایع غذایی در تولید برخی شکلات‌ها و شیرینی جات به منظور بهبود رنگ و ظاهر، شیشه سازی، تولید پارچه و الیاف و.... اشاره کرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این ماده‌ی شگفت انگیز پیشنهاد می‌شود مقاله تیتان را در وبلاگ گروه صنعتی مکرر مطالعه کنید.
