عامل فوم زا در فوم‌های ساختمانی پلی یورتان

از دیر باز تا کنون از انواع مختلف فوم‌های عایق پلی یورتان شامل پانل‌های سخت پیوسته و ناپیوسته، فوم اسپری، بلوکی و سیستم های لوله در لوله در ساختمان‌ها استفاده می‌شده است. بی شک عامل فوم زا از اساسی ترین اجزا در تولید این نوع فوم‌ها است. در گذشته CFCها به عنوان عامل فوم زا کاربرد داشتند اما به دلیل پتانسیل بالای تخریب لایه‌ی ازن (ODP) و پتانسیل گرمایش زمین بسیار بالا (GWP) به مرور زمان با HCFC‌ها که ODP و GWP کمتری داشتند، جایگزین شدند. در ادامه، اگرچهHFC ها که تخریب لایه ازن نداشتند اما پتانسیل گرمایش زمین آنها همچنان بالا بود و نیاز بود که عامل فوم زای دیگری که سازگار با محیط زیست است، جایگزین شود و یکی از این گزینه‌ها هیدروکربن‌ها (HC) هستند.

در ادامه‌ی مقاله به روند تغییر و پیشرفت عوامل فوم زا در انواع مختلف فوم‌های پلی یورتانی می‌پردازیم:

پانل‌های پیوسته و ناپیوسته پلی یورتان: پانل سخت پیوسته پلی یورتان در عایق بندی دیوار و سقف و هر محیطی که نیاز به دمای ثابت دارد مورد استفاده قرار می‌گیرد و پانل ناپیوسته نیز برای سردخانه‌ها انتخاب مناسبی است.

عامل فوم زا در تولید این نوع عایق از CFC-11 به HCFC-141b که به نام R-141b نیز شناخته می‌شود تغییر کرده و در ادامه از انواع HFC‌ها بدین منظور استفاده شد. با گذشت زمان و پیشرفت تحقیقات و همچنین تکنولوژی استفاده از هیدروکربن‌ها بخصوص به صورت مخلوطی از نرمال پنتان و سیکلوپنتان در این صنعت توسعه یافته است.

از دیگر انواع متدوال عایق‌های پلی یورتان فوم اسپری پلی یورتان است که در ساختمان سازی کاربردهای گسترده‌ای دارد. در تولید فوم اسپری عایق پلی یورتان، عامل فوم زای R-141b با HFCها جایگزین شده و سپس استفاده از گزینه‌های دیگر از جمله CO2 و CO2 فوق بحرانی، متیل فرمات و HFOها توسعه یافته است.

فوم‌های عایق بلوکی که در لوله‌ها، سردخانه‌ها و سقف کاربرد دارند در ابتدا از CFC-11 به عنوان عامل فوم زا استفاده می‌کردند و به مرور زمان با R-141b و سپس با HFC ‌ها جایگزین شدند. امروزه در اروپا از نرمال پنتان بطور وسیعی برای تولید این نوع عایق استفاده می‌شود.

سیستم‌های عایق لوله در لوله به طور ویژه در سیستم‌های گرمایشی کاربرد دارد. عامل فوم زای اولیه که در تولید این نوع از فوم های عایق کاربرد داشته CFC-11 بوده که به R-141b و در ادامه به HFCها تغییر یافته است. امروزه تولید کنندگان از سیستم‌های هیدروکربنی بر پایه سیکلو پنتان استفاده می‌کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌گردد به این مقاله در سایت گروه صنعتی مکرر مراجعه کنید.