آیات متعدد قرآن کریم و احادیث معصومان ما را به تدبر در قرآن فرا می خوانند. مانند این نمونه:
تدبر یعنی عمیق اندیشیدن. اما یکی از مسائلی که دامنگیر عموم مسلمانان است و امام خمینی در کتاب آداب الصلاه به خوبی به آن اشاره کرده‌اند در دسترس ندیدن مفاهیم بالای قرآن و واگذاری امر تدبر در قرآن به مفسرین است.امام خمینی رحمت‌الله‌علیه در مورد همگانی بودن تدبر در قرآن می‌نویسد: «... یکی دیگر از حجب که مانع از استفاده از این صحیفه ی نورانیه است، اعتقاد به آن است که جز آنکه مفسرین نوشته یا فهمیده‌اند، کسی را حق استفاده از قرآن شریف نیست و تفکر و تدبر در آیات شریف را به تفسیر به رأی که ممنوع است اشتباه نموده‌اند، و به واسطه‌ی این رأی فاسد و عقیده‌ی باطله، قرآن شریف را از جمیع فنون استفاده عاری نموده و آن را به کلی مهجور نموده‌اند؛ در صورتی که استفادات اخلاقی و ایمانی و عرفانی به هیچ‌وجه مربوط به تفسیر نیست تا تفسیر به رأی باشد».(امام خمینی، آداب الصلاه، 199)
در حالی که تفسیر و تدبر دو مقوله متفاوت هستند. تفسیر یا به تعبیر قرآنی تاویل آیات که صرفاً از عهده عالمان دینی و به تعبیر دقیق قرآن غوطه وران در دانش برمی‌آید، با تدبر در قرآن دو مفهوم مجزا هستند. برای تفسیر آیات نیاز به دریافت اطلاعات زیادی شامل شان نزول آیه، معانی متعدد کلمات، احادیث مرتبط با موضوع، و صبغه کلی آیات دارد.احکام دین و بیان حلال و حرام که در حیطه کار فقهاست و مستلزم سالهای طولانی تحصیل علم و تحقیق است مستند به تفسیر قرآن است. اما تدبر مربوط به عموم انسان‌ها است و هرکس به مقدار تفکری که می کند یا درکی که دارد می‌تواند از سفره هدایت و معنویت قرآن بهره مند شود. اینجا حیطه درک مفاهیم است نه صدور احکام. سوال مهمی که اینجا مطرح می شود آن است که اگر فردی فاقد دانش، آیات را به صورت ظاهری ببیند و برداشت‌های غلطی از آن داشته باشد، کما اینکه در فضای مجازی و حقیقی بسیار از این دست برداشت ها را می بینیم، آیا این باعث گمراهی او نخواهد شد؟
این نگرانی بجا است. قران هم در آیاتی امکان گمراهی افراد به واسطه فهم نادرست از آیات را بیان می کند، مانند آیه ۲۶ سوره بقره. سوال دیگر اینکه ما چطور می توانیم بین امر به تدبر در قرآن و امکان گمراهی با نگاه سطحی به آن جمع کنیم؟ چطور هر دو باهم امکان پذیر هستند؟ فرض کنید شما خودرویی دارید برای مسافرت یا کارهای تان از آن استفاده می کنید. اما همزمان ممکن است در راه تصادف کنید و اتفاق بدی برایتان بیفتد. آیا به این بهانه از خودرو استفاده نمی کنید؟ در ضمن اینگونه نیست که قران برای یک فرد جویای حقیقت، گمراه کننده باشد بلکه صرفاً کسانی که با قصد و نیت قبلی جهت تخریب قرآن و دین و تضعیف آن به قرآن مراجعه می کنند، با تفسیر های سطحی گمراه تر خواهند شد.
با کمک از خداوند متعال بنا دارم برداشت هایی که تاکنون از قرآن کریم داشته ام را به مرور و در قسمت های مختلف خدمت شما عزیزان ارائه نمایم و نظرات شما برای بنده مهم و مغتنم است.
