چند سال پیش که می خواستم به عنوان یک برنامه نویس دنیای بزرگتری رو کشف کنم، به فکر مهاجرت افتادم. حدود ۱۴ سال توی ایران در سمت های مختلف در شرکت های متفاوت کار کرده بودم. مدتی هم شرکت کوچکی ثبت کردم و به همراه چند تا دوست بی نظیر برای خودمون کار کردیم. ولی موفقیت مالی چندانی کسب نکردیم. این شد که کمی مصمم تر تصمیم گرفتم زندگی در خارج از ایران رو هم تجربه کنم.
این مقاله به هیچ وجه توصیه نمی کنه که مهاجرت خوبه. همه اونایی که مهاجرت کردن می دونن که مهاجرت کردن هم خوبی داره و هم بدی. هیچ جای دنیا بهشت نیست. شما در قبال به دست آوردن یه چیزی، هزینه باید پرداخت کنین. همه مردم علاقه و خواست های مشابهی ندارن. بررسی اینکه مهاجرت خوبه یا نه بحث من توی این مقاله نیست. در این مقاله به بعد فرآیند مهاجرت کاری برای یک برنامه نویس میپردازم و تجربه خودم رو با شما به اشتراک میزارم. اون زمان که من می خواستم مهاجرت کنم، منابع خوب فارسی برای مهاجرت برنامه نویس کم بود. امیدوارم برای افرادی که مطالعه می کنن مفید باشه.
این متن بر اساس تجربه ۲ بار مهاجرت کاری به عنوان برنامه نویس من هست. یکبار از ایران به استونی و بار دوم از استونی به انگلستان.
قبل از بررسی فرآیند مهاجرت اجازه بدین چند تا نکته رو عرض کنم.
۱. زبان انگلیسی: اولین و مهمترین مسئله اینه که شما اگر می خواین به عنوان متخصص مهاجرت کنین، حتما باید یه سطح قابل قبول از زبان انگلیسی رو بلد باشین و مدارکی مثل آیلتس احتمالا لازمتون بشه. مثلا انگلیس برای مهاجرت کاری، مدرک آیلتس یا معادلش رو در سطح b1 می خواد. اما آلمان و خیلی از کشورهای اروپایی حداقل در حوزه آی تی و برنامه نویسی هیچ مدرک زبانی ازتون درخواست نمی کنن.
صرفا کافیه بتونین صحبت کنین، ایمیل بنویسین و مصاحبه ها رو پاس کنین.
عملا یعنی سطح زبان شما حداقل باید یه چیزی بین ۵.۵ تا ۶.۵ آیلتس باشه تا از جلسات مصاحبه سربلند بیایین بیرون. من در طی چند سال که با شرکت های مختلف کار کردم می تونم بگم که برخورد افراد در شرکت های بین المللی با امثال من که انگلیسیشون عالی نیست خیلی عادی هست. مهم اینه که دقیقا بفمم اونا چی میگن و بتونم خواسته خودم رو به شکل مناسب انتقال بدم. صد البته که تخصص و توانایی انجام کار به مراتب مهمتر از توانایی صحبت کردن خیلی خیلی خوب هست.
۲. سابقه کار
بعضی از کشورها زمان ویزا دادن به همراه قرارداد کاری از شما رزومه تون رو هم می خوان. از اونجایی که اون کشور داره به عنوان یک متخصص به شما ویزا میده، طبیعیه که انتظار داشته باشه شما یک رزومه مناسب داشته باشین. معمولا در طول مصاحبه از شما سوال های زیادی میپرسن که اگر سابقه کار نداشته باشین خیلی سخت میتونین مصاحبه رو پاس کنین. به عبارتی ویزای کاری رو به افراد متخصص با تجربه می دن. یعنی صرفا با داشتن مدرک و کمی تجربه نمیشه به ویزای کاری گرفتن امیدوار بود. البته دوستانی رو یادم میاد که با سابقه کاری خیلی کم هم ویزا گرفتن و اومدن ولی نتونستن بمونن. طبق قانون اروپا همونطور که توی قراردادتون هم ذکر میشه کارفرما می تونه طی دوره آزمایشی شما رو بدون هیچ دلیلی اخراج کنه. این دوره آزمایشی برای کشورها و شرکت به شرکت متفاوته. این دوره آزمایشی معمولا یه چیزی مابین ۴ تا ۶ ماه هست.
۳. تخصص
من شخصا برای یاد گرفتن برنامه نویسی هیچ کلاسی نرفتم. رشته تحصیلی من تو دانشگاه ریاضی کاربردی بود و درس هایی که پاس کردم خیلی ربطی به برنامه نویسی کامپیوتر نداشت. صرفا با توجه به علاقه م برنامه نویسی رو دنبال کردم. به نظر من بهترین منبع آموزشی یوتیوب هست و میتونین مطالب خیلی زیادی از اونجا یاد بگیرین. همچنین سایت های آموزشی آنلاین زیادی هست. اگر به خارجی ها دسترسی ندارین میتونین از سایت های ایرانی استفاده کنی. مثلا میتونین از سایت git.ir خیلی از آموزش های سایت های خارجی رو بصورت رایگان برای دانلود گذاشته استفاده کنین. داشتن مدرک دانشگاهی برای گرفتن ویزای کاری مزیت محسوب می شه ولی کافی و ضروری نیست. مثلا خود من هیچ مدرک برنامه نویسی ندارم.
۴. آیا نیاز به وکیل دارم؟
روال گرفتن ویزای کاری اینجوریه که شما لازم دارین ابتدا یک آفر یا همون پیشنهاد کاری از یک شرکت خارجی داشته باشین. کشورهای اروپایی مثل آلمان و استونی، و انگلیس رو مطمئن هستم و فکر می کنم آمریکا و کانادا هم همین روال رو دارن که برای ویزای کاری از شما آفر یا قراردادتون رو می خوان. پروسه ای که من برای گرفتن ویزای کاری طی کردم رو براتون می نویسم. به نظر من برای گرفتن آفر، این روش یکی از بهترین هاست. ما در طول مهاجرتمون از ایران به اروپا اصلا از وکیل کمک نگرفتیم. همه کارهاشو از صفر تا ۱۰۰ خودمون انجام دادیم.
پروفایل لینکدین
خیلی مهم و ضروریه که در لینکدین یک اکانت داشته باشی. تخصص هات رو بصورت سازمان یافته اونجا بنویس. اگر تجربه همکاری با شرکتی رو داری، حتما اونجا بنویس. شرکت هایی که دنبال نیروی متخصص هستن و از خارج اون کشور هم نیروی کار پذیرش می کنن، بصورت مستمر از لینکدین دنبال نیرو میگردن. هر چقدر پروفایل صحیح تر و قدرتمند تری داشته باشی، احتمال دیده شدنت خیلی بیشتره و حتی ممکنه بدون اینکه خودت درخواست بدی، اونا از پروفایل و تخصصت خوششون بیاد و بهت درخواست همکاری بدن. البته در ایران به دلیل شرایط خاصش شاید به ندرت کسی از اروپا، آمریکا و کانادا به شما آفر بده ولی اگر تخصص خوبی داشته باشین محتمل هست. تقریبا اکثر شرکت ها، آگهی های جذب نیروشونو معمولا توی لینکدین میزارن و داخل آگهی مینویسن که ویزا اسپانسرشیپ دارن یا نه. ویزا اسپانسرشیپ یعنی اینکه اونها شما رو ساپورت می کنن تا ویزای کاری بگیرین. این مورد برای ما ایرانی ها ضروری هست. بدون ویزا اسپانسرشیپ از سمت شرکت ها نمیشه برای گرفتن ویزای کاری اقدام کرد. پس این نکته رو در نظر داشته باش و وقت خودت رو با آگهی هایی که مستقیما توشون نوشتن که ما ویزا اسپانسرشیپ نداریم تلف نکن.
پیدا کردن کار و مکاتبه های اولیه
بعد از پیدا کردن یک کار خوب که نیازمندی های اون کار با تخصص های تو همخوانی داره، براشون ایمیل بزن یا اگر فرم خاصی برای استخدام دارن، اون فرم رو پر کن. خیلی مهمه که رزومه خودتونو خیلی خوب تهیه کرده باشین و برای اون شرکت ایمیل کنین. بعضی از شرکت ها حقوق درخواستی شما رو همون اول از شما میپرسن. بد نیست یه جستجو در اینترنت انجام بدین و هزینه ها توی اون کشور و درآمد نرمال اون پوزیشون رو توی اون کشور بررسی کنین و اطلاعات کافی داشته باشین.
مصاحبه و استخدام
اگر اون شرکت از رزومه تون خوشش بیاد، با شما یک جلسه اولیه ست می کنن و بصورت آنلاین باهاشون مصاحبه می کنین. به احتمال خیلی زیاد اولین مصاحبه تون با منابع انسانی اون شرکت خواهد بود. اگر از شما، تخصصتون و توانایی ارتباطیتون خوششن اومد، جلسات بعدی رو ست می کنن که بهتون یک تست می دن که انجام بدین و مهارت شما رو ارزیابی می کنن. حتما حتما با آمادگی قبلی و مطالعه و تحقیق کافی در این جلسه حاضر بشین. جلسات بعدی مربوط به بررسی مهارت های شما خواهد بود. بسته به نوع شرکت ها این جلسات می تونه توی یکی دو جلسه تموم بشه یا اینکه ۶-۷ جلسه مختلف بزارن. یکی از دوستان من تجربه اینو داشت که این جلسات و مصاحبه ها خیلی زیاد بود و تا ۶-۷ جلسه هم میرسید. پس آماده باشید که عجولانه نتیجه نخواهید گرفت و این پروسه زمان بر خواهد بود.
عقد قرارداد یا گرفتن آفر
در انتها اگر به توافق برسید، حقوق و مزایای شما مشخص می شه و برای شما آفر یا قرارداد رو ارسال می کنن. بعد از اینکه موافقت کردید، مراحل کارای سفارت و اخذ ویزا آغاز میشه.
مدارک لازم برای ویزا
اخذ ویزا
بعد از اینکه قراردادتون رو گرفتین، حالا وقتشه از سفارت کشور مربوطه وقت بگیرین و مدارکی رو که لازمه براشون ببرین و اونها مدارک شما رو بررسی می کنن و در نهایت بعد از گرفتن ویزا مهاجرتتون آغاز میشه و چالش های بعد از مهاجرت غول مرحله بعدی هستن.
امیدوارم اگر دوست دارین مهاجرت کنین، به بهترین نحو این مهاجرت رو آغاز کنین و بهترین اتفاق ها براتون بیفته.
