وجود صدای سریع غیرطبیعی که برویت نامیده می‌شود، ممکن است نشان دهنده بیماری شریان کاروتید باشد. برویت‌ها همیشه هنگامی که انسداد وجود دارد، شنیده نمی‌شوند و از طرفی ممکن است حتی زمانی که انسداد جزئی باشد، شنیده شوند.
مقاله‌ای که در حال مطالعه آن هستید از نظر علمی توسط دکتر مازیار مرتضوی؛ "متخصص جراحی مغز و اعصاب و فوق تخصص قاعده جمجمه و عروق مغز و مدیر و موسس کلینیک جامع مغز و اعصاب مرتضوی در ایران و آمریکا"، تائید شده است.
تست‌های تشخیص بیماری تنگی شریان کاروتید عبارت‌اند از:
سونوگرافی دوبلکس کاروتید
این سونوگرافی رایج ترین روش تشخیصی برای ارزیابی وجود بیماری شریان کاروتید است؛ و روشی از تصویربرداری است که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای مشاهده شریان‌های کاروتید استفاده می‌کند؛ تا مشخص شود که آیا تنگی وجود دارد یا خیر، و از طریق دستگاه سونوگرافی انجام شده و در دسترس‌تر از سایر روش‌ها می‌باشد. البته این روش حساسیت کمتری نسبت به بقیه روش‌ها جهت تشخیص دارد.
آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA)
این تست از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ارائه تصاویری از شریان‌های کاروتید استفاده می‌کند و می‌تواند اطلاعاتی را ارائه دهد که نمی‌توان از اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی تی اسکن به دست آورد. این روش توسط دستگاه MRIانجام شده و فاقد اشعه آسیب رسان بوده و دقت خوبی در تشخیص تنگی کاروتید دارد.
آنژیوگرافی کاروتید
در این روش کاتتری (لوله نازک و انعطاف‌پذیر) در یک رگ خونی در بازو یا پا قرار داده می‌شود و با کمک یک دستگاه مخصوص، اشعه ایکس به شریان‌های کاروتید هدایت می‌شود و از این طریق به طور دقیق کلیه عروق گردن و مغز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این روش دقیق‌ترین روش در ارزیابی میزان تنگی در کاروتید بوده و در حین انجام این عمل می‌توان همزمان در صورت شدید بودن تنگی رگ، از طریق انجام آنژیوپلاستی تنگی را درمان کرد.
توموگرافی کامپیوتری
اگر احتمال وقوع سکته مغزی یا TIA وجود داشته باشد، ممکن است سی تی اسکن مغز انجام شود. در طی سی تی اسکن، اشعه ایکس از بدن عبور می‌کند و توسط آشکارسازهای موجود در اسکنر، که تصاویر سه بعدی را روی صفحه کامپیوتر تولید می‌کند، تصویر گرفته می‌شود.
تنگی شریان کاروتید در برخی موارد می‌تواند بدون هیچ علامتی باشد. اگر تنگ شدن شریان‌های کاروتید به اندازه‌ای جدی باشد که جریان خون به مغز را مسدود کند، می‌تواند باعث سکته خفیف و گذرا که به آن حمله ایسکمیک گذرا (TIA) می‌گویند، تا یک سکته مغزی تمام عیار و وسیع شود.
علائم تنگی شریان کاروتید شامل موارد زیر هستند:
۱- محدودشدن میدان دید یا تاری دید ناگهانی
۲- ضعف یا بی‌حسی ناگهانی یک طرف صورت یا قسمت‌های دیگر بدن
۳- اختلال در صحبت کردن
۴- گیجی
۵- سرگیجه یا اختلال در حفظ تعادل
۶- سردرد شدید
۷- اختلال در بلعیدن
۸- فلج یک سمت بدن
۹- کاهش هوشیاری
علل اصلی ایجادکننده تنگی شریان کاروتید عبارت‌اند از:
- بالا رفتن سن
- سیگار کشیدن
- فشار خون بالا
- دیابت
- چاقی و بی‌تحرکی
- علل وراثتی
روش‌های درمان تنگی شریان کاروتید شامل اندارترکتومی کاروتید (CEA) از طریق جراحی باز و یا آنژیوپلاستی با یا بدون گذاشتن استنت در شریان کاروتید (CAS) از طریق روش آنژیوگرافی به صورت درمان جراحی بسته می‌شود. انتخاب گزینه درمانی توصیه شده توسط پزشک بستگی به درصد باریک شدن شریان کاروتید و شدت علائم بیمار دارد.
تغییرات سبک زندگی
برای جلوگیری از پیشرفت بیماری شریان کاروتید، تغییر سبک زندگی بسیار مهم است. ترک سیگار، کنترل فشار خون، معاینات منظم، خوردن غذاهای کم چرب و ورزش منظم (حداقل ۳۰دقیقه در روز و ۴-۶ بار در هفته)، از مهم‌ترین موارد تغییر سبک زندگی هستند.
داروها
داروها ممکن است بسته به شدت بیماری و همچنین سابقه پزشکی بیمار، تجویز شوند. یکی از رایج‌ترین داروها در درمان تنگی شریان کاروتید، داروهای ضد پلاکت مانند آسپرین است. سایر داروها عبارت‌اند از: کلوپیدوگرل (Plavix)، دی پیریدامول (Persantine)، وارفارین، داروی ضد انعقاد و همچنین فعال کننده پلاسمینوژن بافتی.
درمان‌های جراحی به روش باز یا بسته
اگر تنگی یا انسداد شدید در شریان کاروتید وجود داشته باشد، ممکن است برای جلوگیری از سکته مغزی در آینده، درمان جراحی پیشنهاد شود. درمان‌های جراحی تنگی شریان کاروتید عبارت‌اند از: اندارترکتومی کاروتید با جراحی باز و یا استنت گذاری کاروتید از طریق جراحی بسته به روش آنژیوگرافی.
درمان تنگی کاروتید با آنژیوگرافی
در گذشته از طریق جراحی باز عروق کاروتید ترمیم شده و تنگی برطرف می‌شد. راه حل دیگری که امروزه در دسترس می‌باشد، درمان این تنگی‌ها از طریق آنژیوگرافی و بدون نیاز به جراحی باز می‌باشد. از طریق عروق کشاله ران یا مچ دست بیمار وارد عروق تنگ شده و رگ با استفاده از یک بادکنک ویژه به اسم بالون که در قسمت تنگ رگ باد می‌شود، تنگی برطرف می‌شود. در تعدادی از موارد پس از باز کردن رگ با بالون، جهت جلوگیری از تنگی مجدد و باز ماندن رگ، در محل تنگی استنت قرار داده می‌شود و تنگی به طور کامل درمان می‌شود. به این روش آنژیوپلاستی با یا بدون گذاشتن استنت در شریان کاروتید (CAS) گفته می‌شود.
درمان تنگی کاروتید با جراحی
در طول عمر افراد ممکن است به علل مختلف در عروق کاروتید گردن تنگی ایجاد شده و باعث علائم مختلفی از جمله سکته مغزی می‌شود، در نتیجه این تنگی‌ها باید درمان شوند. یکی از درمان‌هایی که برای این امر انجام می‌شود درمان از طریق جراحی به روش اندآرترکتومی (CEA) است. در این روش جدار رگ باز شده و تنگی‌ها و مواد چربی اضافه که در جدار رگ رسوب کرده‌اند خارج شده و رگ ترمیم می‌شود.
بیماری شریان کاروتید چه ارتباطی با سکته دارد؟
تکه‌های کوچک پلاک در شریان‌های کاروتید، می‌توانند شکسته شوند و باعث سکته مغزی خفیف شوند و یا ممکن است شریان کاروتید به طور کامل در اثر لخته مسدود شود و خون‌رسانی به مغز در یک سمت آن به طور کامل قطع شده و باعث سکته مغزی شدید شود. در یک سوم موارد، بیماری شریان کاروتید باعث ایجاد سکته مغزی می‌شود.
چگونه می‌توان از بیماری شریان کاروتید جلوگیری کرد؟
خوردن غذای سالم، ورزش کردن و سیگار نکشیدن، از مهم‌ترین روش‌های جلوگیری از تنگی شریان کاروتید است. اگر فشار خون بالا، کلسترول بالا یا دیابت دارید، با پزشک عروق خود در مورد استفاده از داروهای مناسب برای مدیریت این شرایط صحبت کنید. اگر این عوامل خطر به خوبی کنترل شوند، بیماران می توانند احتمال تبدیل شدن علائم شریان کاروتید به بیماری شریان کاروتید را کاهش دهند.
تنگی شریان کاروتید چقدر خطرناک است؟
در بیمارانی که انسداد شریان‌هایشان در حدود ۶۰٪ است، خطر ابتلا به سکته مغزی حدود ۲ درصد خواهد بود. بیشترین خطر در بیمارانی رخ می‌دهد که انسداد بیش از ۸۰٪دارند.
در «کلینیک جامع مغز و اعصاب مرتضوی»، پزشکان و جراحان متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات، تا تجربه مجدد سلامتی همراه شما هستند. ما از طریق شماره ۰۹۹۱۸۴۰۰۰۸۴ پاسخگوی شما هستیم.
