فلسفه وجودی این رمزارز برای اولین بار توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در مقالهای به نام «بیت کوین: یک سیستم پول الکترونیک همتا به همتا» که در 31 اکتبر 2008 در یک کریپتوگرافی میلینگ لیست (cryptographic mailing list) منتشر شد، شرح داده شده است. کریپتوگرافی روش محافظت از اطلاعات و ارتباطات از طریق استفاده از کدهای امن است، بنابراین در آن زمان این مقاله تنها برای کسانی که در آن لیست ایمیل قرار داشتند قابل مشاهده بود. در این مقاله ساتوشی به توضیح پروتکلی با نام اثبات از طریق انجام کار می‌پردازد. این پروتکل مشکل دوبار خرچ کردن پول‌های دیجیتال را حل می‌کند. دوبار خرج کردن یا double-spending یکی از مشکلاتی است که در ذات پول‌های دیجیتال وجود دارد.
در روز ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ مصادف با ۱۰ آبان ماه ۱۳۸۷ مقالهای با عنوان “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System” به معنی ” بیت کوین: یک سیستم پول الکترونیکی فرد به فرد” منتشر شد. در بخش نویسنده‌ی این مقاله نام : Satoshi Nakamoto نوشته شده بود. همچنان کسی نمی‌داند که این نام، اسم یک نفر بوده یا گروهی از دانشمندان چنین نامی را برای خود انتخاب کرده‌اند. ساتوشی ناکاموتو هیچ‌گاه هویت خود را فاش نکرد تا برای همیشه به عنوان راز در تاریخ باقی بماند. این مقاله تنها ۹ صفحه داشت؛ اما دقت علمی مقاله آنچنان بالا بود که بسیاری از پژوهشگران حوزه‌ی اقتصاد، رمزنگاری و ریاضیات و کامپیوتر را به ایده‌ی مطرح شده در این مقاله جذب کرد. ایده‌ی اصلی این مقاله، ارائه‌ی یک سیستم پرداخت مالی الکترونیکی به صورت فرد به فرد بود. فرد به فرد بودن این سیستم به این معنی است که افراد بتوانند برای مبادلات مالی خود از پولی استفاده کنند که هیچ نهاد واسط مانند دولت‌ها و بانک مرکزی در آن دخالتی نداشته باشند و بدون وجود واسطه ابزاری برای انتقال ارزش ایجاد کنند. پس می‌توان گفت که بیت کوین، رقیبی برای بانک‌ها است.
اما اگر مردم از سیستم بانکی برای مبادلات مالی خود استفاده می‌کنند به دلیل اعتماد آنها به دولت‌هاست. در واقع اگر مردم نمی‌توانند مبادلات خود را به صورت فرد به فرد انجام دهند به این دلیل است که نمی‌توانند به هم اعتماد کنند. دلیل نیاز ما به حضور موجودیت سومی به نام دولت‌ها و بانک‌های مرکزی، ایجاد اعتماد بین مردم است. اگر چنین نهادی حذف شود و سیستم پرداخت فرد به فرد شود چه عاملی اعتماد را بین طرفین مبادله فراهم کند؟ خالق یا خالقان این پول مجازی، استفاده از امضای دیجیتال که با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری ایجاد خواهد شد را عامل ایجاد اعتماد میان طرفین معرفی کردند (در ادامه در این مورد به صورت مفصل صحبت خواهیم کرد).
اما مسئله اصلی چیز دیگری است. چه راهکاری تضمین می‌کند که فردی ۱ واحد از این پول دیجیتال را به صورت همزمان به دو نفر ارسال نکرده و اصطلاحا دو بار خرج کردن یا Double-spending در این سیستم مالی رخ نخواهد داد؟ در سیستم بانکی از آنجا که تمام اطلاعات حساب افراد در بانک ذخیره شده، دوبار خرج کردن هیچ‌گاه رخ نخواهد داد. چون تمام اطلاعات در یک محل ذخیره شده و یک نهاد آن را کنترل می‌کند. اگر چنین نهادی حذف شود، چگونه جلوی دوبار خرج شدن دارایی گرفته می‌شود؟ ساتوشی ناکاموتو برای این مشکل، با استفاده از توابع رمزنگاری، هش تراکنش‌ها را ایجاد کرده و آنها را با استفاده از فناوری بلاک چین در بلاک‌هایی ذخیره می‌کند. برای تغییر این تراکنش‌ها بایستی توان محاسباتی استفاده شده در زمان هش کردن این تراکنش‌ها، مجددا مورد استفاده قرار گیرد. لذا امنیت شبکه به این صورت تامین خواهد شد. تراکنش‌ها به صورت زنجیروار در زنجیره بلوکی بیت کوین ذخیره خواهد شد و تغییر در آنها به این راحتی صورت نخواهد گرفت. در مورد ساختار بیت کوین در بخش بیت کوین چگونه کار می‌کند؟ بیشتر صحبت خواهیم کرد.
یکی از جنجالی‌ترین مباحث از ابتدای معرفی بیت کوین تاکنون، هویت خالق یا خالقان این سیستم مالی جدید است. واقعا ساتوشی ناکاموتو که بود؟ چرا این فرد یا گروه هیچ‌گاه هویت خود را فاش نکردند؟ Satoshi Nakamoto نام مستعاری است که فرد یا افرادی که بیت کوین را به‌وجود آورده‌اند برای خود انتخاب کرده‌اند. ساتوشی ناکاموتو کار بر روی کدهای شبکه بلاک چین بیت کوین را از سال ۲۰۰۷ آغاز کرد. در ۱۸ آگوست سال ۲۰۰۸ یا ۲۸ مرداد ۱۳۸۷ او یک وبسایت به نشانی www.Bitcoin.org را خریداری کرد و در نهایت در تاریخ ۳۱ اکتبر ۲۰۰۸ یا ۱۰ آبان ۱۳۸۷ مقاله بیت کوین را منتشر کرد. او در هیچ یک از فعالیت‌های خود اطلاعاتی از خود منتشر نکرده بود و کسی از هویت واقعی او خبر نداشت.
در این بخش به سراغ مباحث فنی در مورد بیت کوین و شبکه بلاک چین آن می‌رویم. بلاک چین چیست؟ و بیت کوین چگونه از آن استفاده می‌کند؟
بلاکچین، ابزاری برای ذخیره اطلاعات به صورت به هم پیوسته و زنجیره‌وار است. این اطلاعات در دفتر کل (Ledger) آن شبکه ذخیره می‌شود. این دفتر کل یا Ledger عمومی بوده و تمام افراد به طور یکسان به آن دسترسی دارند. کل شبکه بیت کوین از چنین فناوری استفاده کرده و به این فناوری وابسته است. تمام تراکنش‌هایی که در شبکه بیت کوین تایید می‌شوند، در بلاک چین بیت کوین ذخیره می‌شوند. تراکنش‌ها با زمانبندی مشخصی و به صورت زنجیره‌ای در بلاک چین ذخیره می‌شوند تا از این طریق امنیت آنها تامین شود. از این رو برای تغییر در هر تراکنش، باید زنجیره تراکنش‌های متصل به آن که در بلاک چین بیت کوین ذخیره شده را تغییر داد. این شبکه توسط بازیگرانی که به آنها نود (Node) یا گره گفته می‌شود، کنترل می‌شود. هر Full Node (نود اصلی شبکه که اختیار تام دارد) در شبکه بیت کوین، به طور مستقل لجر بیتکوین را ذخیره می‌کند. زمانی که چند نود مستقل یک نسخه واحد از بلاک چین را ذخیره کنند، اعتماد به اطلاعات ذخیره شده در این شبکه افزایش می‌یابد. بلاکچین به فارسی زنجیره بلوکی ترجمه می‌شود که در آن هر بلوک حاوی اطلاعاتی است که به بلوک قبلی متصل می‌شود. به این شکل زنجیره‌ی طولانی از بلاک‌ها تولید می‌شود.
جالب است بدانید بلاک چین به عنوان بزرگترین اختراع بشر بعد از اینترنت شناخته می‌شود و با این وجود، این تکنولوژی عظیم و جذاب، دیده شدن خود را مدیون بیت کوین است؛ چرا که تکنولوژی بلاک چین برای اولین بار، در وایت پیپر بیت کوین و توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. از آنجایی که بیت کوین یک دارایی با ارزش است و ماهیت آن به گونه‌ای است که توسط تمام افراد حاضر در شبکه اداره می‌شود، باید محلی برای ذخیره کردن تمام تراکنش‌ها داشته باشد. اگر قرار نباشد پای بانکی برای ذخیره کردن بیت کوین وجود داشته باشد، تراکنش‌های آن باید در محلی امن و مطمئن ذخیره شوند. ساتوشی ناکاموتو برای ذخیره کردن تراکنش‌های بیت کوین، فناوری بلاک چین را معرفی کرد.
بلاک چین شبکه‌ای غیرمتمرکز است که تاریخچه تمام تراکنش‌ها را در خود ذخیره می‌کند. بلاکچین تشکیل شده از دو کلمه بلاک (block) و چین یا زنجیره (chain) است. بلاک چین به زبان ساده یعنی محل ذخیره اطلاعات؛ این اطلاعات یا تاریخچه تمام تراکنش‌ها، به شکل زنجیره‌وار در بلاک‌ها ذخیره می‌شود و به همین دلیل است که به آن بلاکچین می‌گوییم. بلاک چین بیت کوین غیرمتمرکز است؛ یک نسخه از آن در اختیار تمام افرادی که در شبکه فعالیت دارند قرار دارد و یک فرد خاص کنترل و مدیریت شبکه را در دست ندارد. انجام هر تراکنش بیت کوین در شبکه، نیاز به تایید اعضای شبکه دارد و تا زمانی که تراکنش مورد نظر تایید اعضای شبکه را نگرفته، انجام نمی‌شود.
اجازه بدهید با مثالی ساده، نحوه عملکرد بلاک چین بیت کوین را توضیح دهیم:
اگر آلیس بخواهد یک بیت کوین برای باب ارسال کند، نمی‌تواند این کار را بدون اطلاع بقیه اعضای شبکه بیت کوین انجام دهد. اعلامیه تراکنش او برای دیگران هم ارسال می‌شود؛ اگر اطلاعات او صحیح باشد، اعضای شبکه تایید می‌کنند که این تراکنش انجام شود و سابقه ارسال یک بیت کوین از سمت آلیس برای باب، روی شبکه ذخیره می‌شود. حالا، از آنجایی که همه اعضا یک نسخه یکسان از بلاک چین دارند، اطلاعات این تراکنش برای همه آنها ارسال می‌شود و همگی در جریان این تراکنش هستند. بنابراین، امکان سانسور، تغییر سابقه تراکنش‌ها و دست بردن در آنها وجود ندارد.
در واقع، اگر شخصی بخواهد تراکنشی در شبکه بیت کوین داشته باشد، درخواست تراکنش را ارسال می‌کند، اعضای شبکه با بررسی سابقه متوجه می‌شوند که او موجودی کافی برای انجام این تراکنش را دارد یا نه، و در نهایت تراکنش او را معتبر یا غیر معتبر در نظر می‌گیرند. اگر تراکنشی معتبر باشد، منتظر تایید اعضای شبکه می‌ماند.
به قسمت جذاب بیت کوین رسیدیم. بخشی که محلی برای کسب درآمد از این پول دیجیتال است. همانطور که گفتیم، برای اینکه یک تراکنش در شبکه بیت کوین انجام شود، باید مورد تایید اعضای شبکه قرار بگیرد. این کار برای جلوگیری از مسائلی مانند تقلب و دوبار خرج کردن دارایی‌های شبکه انجام می‌شود. افرادی در شبکه به طور داوطلبانه تصمیم می‌گیرند مسئولیت تایید کردن تراکنش‌ها را بر عهده بگیرند و در ازای انجام این کار، پاداش دریافت می‌کنند. پاداش این افراد به صورت بیت کوین است؛ یعنی هر فردی که تراکنش‌ها را تایید می‌کند و به شبکه سرویس می‌دهد، پاداش خود را به صورت بیت کوین دریافت می‌کند. فرآیند تکمیل کردن ظرفیت یک بلاک جدید و اضافه کردن آن به بلاک چین، استخراج نام دارد. استخراج بیت کوین باعث ساخته شدن کوین‌های جدید و اضافه شدن آنها به کوین‌های در حال گردش در شبکه می‌شود.
از آنجایی که بیت کوین یک ارز رمزنگاری شده است، تایید تراکنش‌های آن که به صورت توابع پیچیده ریاضی هستند و نیاز به قدرت پردازشی بالایی دارد. به همین خاطر، افرادی که تراکنش‌ها را تایید می‌کنند یا همان ماینرها، باید از دستگاه‌های مخصوصی به نام ماینر استفاده کنند و به این طریق، تراکنش‌ها را تایید کرده و پاداش خود را دریافت کنند.
به افرادی که به شبکه بیت کوین سرویس می‌دهند و تراکنش‌ها را تایید می‌کنند، استخراج کننده یا ماینر گفته می‌شود. بیت کوین‌‌هایی که استخراج‌کننده‌ها از سیستم پاداش می‌گیرند، در حقیقت به عنوان بیت کوین‌های جدید تولید می‌شوند و توسط ماینرها به بازار تزریق می شود؛ به همین دلیل عمل به دست آوردن Bitcoin توسط انجام محاسبات برای تایید تراکنش‌های شبکه، استخراج نامیده می‌شود. ممکن است با خود بگویید دلیل انتخاب نام استخراج برای این فرآیند در بیت کوین چیست ؟ با شنیدن استخراج شاید اولین چیزی که به ذهنتان برسد استخراج طلا و فلزات با ارزش در معدن است و قطعا می‌دانید که کار بسیار سختی است؛ به طوری که عده‌ای در معدن سخت کار می‌کنند و طلا و فلزات ارزشمند را استخراج می‌کنند. از آنجا که تایید تراکنش‌های Bitcoin به دلیل رمزنگاری‌های موجود کار آسانی نیست و به کامپیوترهای بسیار قوی به همراه توان پردازشی بالا نیاز است، به همین جهت نام استخراج را برای این امر برگزیدند.
پاداش استخراج بیت کوین به ازای هر بلاک، در ابتدا و در سال ۲۰۰۹، ۵۰ بیت کوین بوده است. این تعداد هر چهار سال یک بار (به طور دقیق، بعد از استخراج هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک) و طی پدیده‌ای به نام هاوینگ (Halving) نصف می‌شود. چهارمین هاوینگ بیت کوین در سال ۲۰۲۰ رخ داد و پاداش استخراج بیت کوین در حال حاضر یعنی در سال ۲۰۲۰، ۶.۲۵ بیت کوین است.
حالا اگر کسی از شما بپرسد بیت کوین چطور استخراج می‌شود، می‌توانید مختصر و مفید توضیحی درباره استخراج بیت کوین ارائه بدهید.
منبع:
