اگر می خواهید برنامه نویس شوید و از این راه کسب درآمد کنید بد نیست این مطلب را بخوانید.
به عنوان یک فارغ التحصیل رشته کامپیوتر که دست بر قضا چند سالی است برنامه نویسی انجام می دهم می خواهم نکاتی را به دوستانی که با این مقوله آشنایی ندارند متذکر شوم. شاید در تصمیمشان تجدید نظر کنند!
مطمئنا راههای سریعتر و آسانتری برای پول در آوردن وجود دارد. کسب مهارت در برنامه نویسی، هر چقدر هم که عاشقش باشید و خلاقیت داشته باشید، امری زمانبر و خسته کننده است. باید روزها و ساعتها پشت سیستم بنشینید، کدها رو مرور کنید، برای مشکلات بی شمار راه حل پیدا کنید، با سر درد و ضعف تدریجی بینایی کنار بیایید و در آخر هم احتمالا نارضایتی کارفرما، مشتری یا مدیرتان را تحمل کنید.
2. باید خلاق باشید و درست فکر کنید.
برنامه نویسی در ابتدای کار که با قواعد، ساختار و ابزار یک زبان برنامه نویسی آشنایی ندارید، سخت است. باید بخوانید، کد بنویسید، مرور کنید تا با کسب تجربه برنامه نویس ماهری شوید. اما بعد! حالا با مدیر یا مشتریانی طرف هستید که خواسته های عجیب و غریبی دارند. شاید بعضی از آنها غیرممکن به نظر برسد و به عنوان برنامه نویس باید راه حلی پیدا کنید. باید خلاق باشید و بیش از کدنویسی، زمان زیادی را صرف تفکر برای حل مسائل مختلف کنید. این کار از اصلاح مجدد و اتلاف وقت جلوگیری می کند.
3. باید مدام خود را بروز کنید
نمی خواهم بدبین باشم اما سرعت تغییر در علم کامپیوتر بیشتر از توان و حوصله اغلب ما برای یادگیری است. به احتمال فراوان وقتی که شما این کار را شروع می کنید و در حال یادگیری یک زبان یا ابزار برنامه نویسی هستید، نسخه جدیدی از آن زبان یا ابزار در حال انتشار است و این روال همواره ادامه دارد! بنابراین برای یک برنامه نویس یادگیری هیچگاه متوقف نمی شود. باید همواره جستجوگر و خواهان یادگیری باشید. در غیر این صورت، در این شغل آینده ای نخواهید داشت.
4. دلال باشید نه برنامه نویس
در این چند سالی که کار برنامه نویسی را انجام می دهم با انواع و اقسام آدم ها به عنوان کارفرما یا مدیر پروژه برخورد داشتم. باور کنید در کشور ما، تعداد بسیار محدودی واقعا برنامه نویس هستند. تعداد زیادی کپی کار، کار چاق کن، دلال و از این دست آدم ها در حوزه آی تی فعالیت دارند. کسانی که در زندگی شان شاید یک خط کد هم ننوشته باشند و از علم کامپیوتر اندک اطلاعاتی ندارند اما در شرکت های مختلف به عنوان مدیر مشغول فعالیت هستند. آنها پروژه ها را با کلی وعده و وعید از مشتری می گیرند (و احتمالا به شما هم قول پاداش و وعده های دیگری می دهند!) و پروژه را به شما می سپارند و در قبال هیچ چیز هم پاسخگو نیستند و اتفاقا درآمد اصلی پروژه ها هم عاید همین افراد می شود. پس شاید بهتر باشد، به جای برنامه نویس شدن، به فکر دلالی در این حوزه باشید. باور کنید که کار سختی نیست، فقط باید زبان چرب و نرم و قانع کننده ای داشته باشید.
5. مطمئنا یک روز این کار را کنار خواهید گذاشت
شما به عنوان برنامه نویس، برای مدت معینی می توانید شرایط بد و حقوق ناعادلانه را تحمل کرده و به این کار ادامه دهید. بدون شک، پس از مدتی، با بالارفتن تجربه و مهارتتان به دنبال ایجاد شرکت خودتان، راه اندازی پروژه ایده آلتان و تشکیل تیم برنامه نویسی خواهید رفت و بعد از آن دیگر برنامه نویسی نخواهید کرد. شاید هر از چند گاهی دلتان تنگ شود و کدی هم بنویسید ولی موقعیت جدیدی که به دست آوردید این اجازه را به شما نمی دهد که دوباره برنامه نویس شوید.
6. آیا واقعا به این کار علاقه مند هستید؟
قبول دارم که یادگیری یک زبان برنامه نویسی آسان است و نیاز به امکانات و هزینه خاصی ندارد. شما پس از مدتی تمرین و صرف وقت می توانید برنامه نویس شوید. اما آیا واقعا به این کار علاقه مند هستید؟ یا فشار بیکاری و بی پولی شما را مجبور کرده که برنامه نویس شوید؟
در سالیان اخیر، شاهد هجوم فارغ التحصیلان بیکار رشته های مختلف به این حوزه هستیم به طوری که موقعیت شغلی فارغ التحصیلان کامپیوتر به شدت مورد تهدید واقع شده است. نمی خواهم به این دسته از دوستان توهینی کرده باشم اما مطمئنا بسیاری از این دوستان به اندازه یک فارغ التحصیل کامپیوتر از برنامه نویسی و ریزه کاری های آن آگاهی ندارند و با قبول دستمزدهای پایین و انجام پروژه ها تحت هر شرایطی، تهدیدی برای ادامه فعالیت سایر برنامه نویسان به حساب می آیند. اینترنت، فضایی سرشار از کدها و برنامه های آماده و غیر ایمن است. به راحتی می توان بسیاری از پروژه ها را با کپی کاری آماده کرد و تحویل مشتری داد. بدون اینکه خود او چیزی بفهمد. باز هم می بینید که وقت گذاشتن برای کد نویسی بسیاری از پروژه ها، کار بیهوده و آزاردهنده ای است. دم کپی کارها و دلالان گرم!
7. باید کدهای دیگران را مرور کنید
تا اینجا از کپی کاری خیلی بد گفتم. کپی کاری آنقدرها هم بد نیست. شما با مرور کدهای دیگران (برنامه نویسان ماهر تر و حرفه ای تر از خودتان) چیزهای زیادی یاد می گیرید. نظم در کدنویسی، رعایت قواعد و استانداردها، شاید حتی چارچوب فکرتان در مورد پروژه ها به کل تغییر کند. همیشه باید به فکر این باشید که به عنوان برنامه نویس سطح خود را ارتقا دهید. تنها در این صورت است که می توانید توقع افزایش حقوق داشته باشید. اگر کپی هم می کنید، بفهمید چه چیز را کپی می کنید. درک کدها و عملکرد توابع و کلاسهایی که از آنها در برنامه تان استفاده می کنید، بسیار مهم است. در غیر این صورت، به زودی به مشکل برخورد خواهید کرد.
8. از اول محکم باشید
یکی از بزرگترین مشکلات یک برنامه نویس توافق با کارفرما یا مشتری بر سر حق و حقوق و قرارداد است. باید در همان روز اول و هنگام مصاحبه محکم باشید و تکلیف را مشخص کنید. به هیچ عنوان سر حق و حقوقتان کوتاه نیایید. اگر از ابتدا با حقوقی پایین قرارداد ببندید و کار را شروع کنید، در طول کار احساس یاس، افسردگی و پرخاشگری و نارضایتی به سراغتان می آید و از کارتان نیز لذت نخواهید برد. به علاوه، دستمزد پایین بر روی روند شغلی شما در آینده نیز اثر بدی خواهد گذاشت و افزایش حقوقتان نیز همانند دستمزدتان پایین خواهد بود. از من می شنوید برای دوست و آشنا پروژه انجام ندهید. آنها فقط به یک دلیل به سراغ شما می آیند: نمی خواهند پول زیادی پرداخت کنند و شما برای دریافت کامل دستمزدتان احتمالا به مشکل خواهید خورد.
9. فریب وعده و وعید دلالان را نخورید
اگر در بین آگهی های استخدامی اینترنتی بی نام و نشان و (بعضا با نام و نشان) به دنبال کار می گردید، احتمالا طرف حساب شما یک دلال خواهد بود که در نقش مدیر پروژه ظاهر می شود. این عزیزان در حین انجام مصاحبه و بعد از آن، برای تزریق انگیزه به شما و همکارانتان مدام وعده و وعیدهای عجیب و تقریبا غیرممکن را می دهند. گول این حرفها را نخورید. این عزیزان فقط بنده پول هستند. مسئولیت پذیر نیستند و با دریافت پیشنهاد بهتر و بیشتر، با طرح بهانه های مختلف، شما و همکارانتان را دور زده و به سراغ پروژه دیگر می روند. شما می مانید و یک مشت وعده های دروغ!
10. زیر بار دادن سفته نروید
به یمن وجود فضای کاری سالم و امن در حوزه های مختلف از جمله آی تی، اکثر شرکت ها برای کسب اطمینان از اینکه شما آنها را دور نمی زنید یا قال نمی گذارید که یهو کارشان بخوابد، در حین عقد قرارداد، از شما سفته می گیرند. تا می توانید از زیر بار دادن سفته شانه خالی کنید یا اگر نمی شود سفته های سنگین امضا نکنید. در هنگام عقد قرارداد با آخرین شرکتی که در آنجا مشغول به کار بودم، مجبور به امضای 200 میلیون تومان سفته شدم که با گذشت شش ماه از تعطیلی پروژه هنوز موفق به پس گرفتن سفته ها و حقوق ماه آخرم نشدم. همچنین اگر مجبور به امضای سفته شدید، در پشت و روی سفته علت امضای سفته را ذکر کنید مثلا بنویسید در وجه شرکت فلان جهت حفظ اطلاعات شرکت.
سعی کردم نکات مهمی که قبل از ورود به حوزه برنامه نویسی باید به آنها توجه داشته باشید را بیان کنم. در صورتی که با این موارد می توانید کنار بیایید و مشکلی ندارید، گام بعدی شما انتخاب زبان، حیطه برنامه نویسی، ابزار و آموزش های مناسب است. باید مشخص کنید که می خواهید برنامه نویس وب، موبایل یا ویندوز باشید و چه زبانی را یاد بگیرید و از چه ابزاری برای کدنویسی استفاده نمایید.