فرش کاشان، به عنوان نماد فرهنگ و هنر ایران در جهان شناخته شده است و دارای شهرت زیادی می‌باشد. نقشه کشی یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مراحل بافت فرش است؛ که نیازمند هنر و مهارت بافنده فرش می‌باشد.
انواع نقشه کشی ایران
نقشه کشی به روش سنتی
در ابتدا برای نقشه کشی فرش به روش سنتی لازم است که تراکم مورد نظر را در بافت فرش محاسبه شده و سپس به روی کاغذهای شطرنجی متناسب با رج نقطه چینی صورت گیرد. برای نقشه کشی فرش دو فرایند باید انجام شود:
1. محاسبه طول و عرض فرش
2. مشخص کردن شمار چله‌هایی که باید در عرض کشیده شود.
برای نقشه کشی سنتی فرش، ابتدا کاغذی را به گونه‌ای جدول بندی می‌کنند که به ده خانه طولی و ده خانه عرضی تقسیم شود. در واقع هر مربع نشان دهنده یک گره در فرش می‌باشد.
نقشه کشی فرش سنتی شامل مراحل زیر است:
مرحله اول: در این مرحله خطوط کلی روی کاغذ شطرنجی را مدادی می‌کنند.
مرحله دوم: سپس در این مرحله رسم کردن تمام خطوطی که در مرحله قبل مداد زدیم.
مرحله سوم: در این قسمت تمام طرح و نقش‌های رسم شده را رنگ می‌کنند.
مرحله چهارم: در این مرحله کناره‌های نقش و طرح‌های رسم شده روی کاغذ شطرنجی را نقطه چین می‌کنند.
نقشه کشی به روش صنعتی
امروزه با گسترش روز افزون فناوری بسیاری از کارها توسط ماشین آلات صنعتی صورت می‌گیرد.در زمینه نقشه کشی فرش نرم افزارهایی طراحی شده است که موجب افزایش عملکرد و صرفه جویی در وقت و هزینه‌ها شده است.
دستگاه تصویربردار رایانه‌ای وظیفه دارد که تصاویر را به اطلاعات قابل پردازش تبدیل کند. مزایایی که این دستگاه برای طراحان فرش دارد ازجمله تغییر سریع رنگ یا ترکیب رنگ با دیگر رنگ‌ها، افزایش تولید فرش‌های ماشینی و غیره می‌باشد.
انواع طرح‌های فرش
1. انواع طرح فرش از لحاظ اندازه
2. انواع طرح فرش از لحاظ وزن شامل: سنگین، ساده، یک طرفه، شکسته
3. انواع طرح فرش از لحاظ رنگ شامل: رنگی و سیاه قلم
4. انواع طرح فرش از لحاظ منطقه شامل: شهری و روستایی
نکات ضروری در زمان رنگ زنی نقشه فرش
1. اول از همه گل‌های اصلی نقشه را رنگ بزنید.
2. انتخاب درست رنگ از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین برای انتخاب ابتدا روی کاغذی دیگر امتحان کنید.
3. در انتخاب رنگ زمینه با توجه به رنگ گل‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
4. طراح فرش باید دارای ذهن خلاق باشد تا بتواند رنگ‌های گرم و سرد با هم ترکیب کنید.
