برخی ها واژه افغان را فارسی دری دانسته اند، که همان معنای ناله و فغان را می رساند. اما اینکه مراد در اینجا همان مفهوم است پرسش است که پاسخ و جواب روشن تری می طلبد. بعضی دیگر این نام را، فقط نام قوم خاصی می دانند و این یعنی واژه افغان مساوی به پشتون است. در مورد برداشت دوم از لحاظ واژه شناسی نمی توان این دو واژه را به هم ربط داد. زیرا حروف نخستین پشتون و افغان بی ارتباط است؛ اما از نظر واقعیت اجتماعی این دو واژه بیش مترادف کاربرد داشته است. به همین سان طوری که دیده می شود، به ویژه مردم توده در افغانستان به خصوص اقوام غیر پشتون، پشتون ها را "افغان" و "اوغان" می نامند. این نقل سینه به سینه خود محل تعمق است تا روشن گردد این نقل و قول از کدام تاریخ به این سو آمده است و ادامه دارد. داوود قندهاری نیز به این نظر است که کلمه یا واژه افغان هیچ گونه ارتباطی با پشتون ندارد، بلکه این واژه همان دری یا فارسی بوده که ناله و فغان را می رساند. اما در مورد اینکه کلمه افغان از کلمه پشتون یا پختون (پختانه) تحریف شده نیز جای تامل زیادی وجود دارد و تعمق بیشتری را می _ طلبد چرا که: اولاً این دو کلمه افغان و پشتون یا پختون به دو زبان جداگانه تعلق دارد یعنی اولی به زبان دری و دومی به زبان پشتو تعلق دارد.
ثانیاً کلمه افغان معنا و مفهوم مستقلی دارد و از نظر معنایی هیچ گونه ارتباطی با پشتون ندارد. واژه افغان در زبان دری باز هم همان معنای ناله و فغان را می رساند و پشتون هرگز چنین معنایی ندارد. ثالثاً بین حروف این دو از نظر ساختاری هیچ گونه تشابهی وجود ندارد. میدانیمکه حروف "ون" و "ان" علامت جمع هستند و در زبان پشتو در آخر کلمه به منظور نسبت مکانی بکار می رود. مثل: "پوهنتون" به معنای محل علم و دانش (دانشگاه) و یا "نندارتون" و "درملتون" (نمایشگاه و درمانگاه) از اینرو "ون" در واژه های پشتون و پختون جزء اصل کلمه نیست و اگر این حروف را از انتهای آن برداریم و یا حذف کنیم میان مابقی حروف بعضی از کلمات "پخت" و "پشت" که با کلمه افغان باز هم هیج گونه تشابهی ندارد به خصوص که از ان حرف "ان" که در کلمه افغان جزء اصل حروف کلمه است و در معنای مفرد هم به همین صورت افغان استفاده (use) می شود و "ان" حروف جمع نیست!!
من_هستم_افغانی_افغانستانی
ما_هستیم_افغانی_افغانستانی
