اگر شما به دفعات ماشین خریدید، فروختید، شغلتون اینه یا در جریان این امور قرار گرفتید احتمالاً این راهنما قرار نیست چیزی به معلومات شما اضافه کنه. اما اگه مثل من فقط مصرف کننده خودرو هستید و یا تا به حال ماشینی نخریدید و بفروشید یا به ندرت این کار رو انجام دادید، این راهنما احتمالاً برای شما مفید خواهد بود. چرا که حاوی اطلاعات به روز (اسفند 1402) و حاصل تجربیات شخصی است.
خرید و فروش خودرو مثل یک کیک تولد خوشمزه و پر مغز می مونه که سه تا برش داره! اگه به هر برش از این کیک خوشمزه دقت نکنید یا حتی بدشانسی بیارید، لذت چشیدن طعم این کیک خوشمزه رو از دست می دید و براتون تلخ میشه! پس توصیه می کنم مطالب زیر رو به دقت مطالعه کنید.
موقعیتی رو در نظر می گیریم که شما یک ماشین دارید. می خواهید ماشینتون رو بفروشید و یک ماشین دیگه بگیرید. پس برش های کیک گردویی ما شامل موارد زیر خواهد بود:
قدم اول در فروش خودرو قیمت گذاری آن است. قیمت گذاری برای فروش خودرو خیلی فرایند پیچیده ای نیست اما من روش ابداعی خودم رو شرح می دم که می تونه ضریب خطا رو کاهش بده و براتون مفید باشه.
قدم دوم در فروش خودرو آگهی کردن آن است. برای فروش خودرو راهکارهای متفاوتی وجود داره:
با توجه به اینکه این نوشته حاصل تجربیات شخصی هست و من فقط تجربه 3 مورد از موارد بالا رو دارم، صرفاً همون موارد رو تشریح می کنم.
دوست، آشنا و فامیل: معامله نکنید و خودتون رو درگیر دردسرهای جانبیش نکنید. معامله نکنید و خودتون رو درگیر دردسرهای جانبیش نکنید. معامله نکنید و خودتون رو درگیر دردسرهای جانبیش نکنید. اما اگه بنا به شرایط تصمیم گرفتید اینکار رو انجام بدید فرایند معامله تون رو کاملاً مشابه معامله با غریبه پیش ببرید. یعنی از خریدار بخواهید ماشین رو کارشناسی کنه، ایراداتش رو بگید، قولنامه بنویسید، حق فسخ تعیین کنید، مهلت محضر بذارید، بیعانه بگیرید و... .
پلتفرم های خرید و فروش خودرو: چند سالی هست که سایت هایی اومدن که فرایند خرید و فروش خودرو رو به صورت کامل برای شما انجام میدن که سردمدار اون ها همراه مکانیک و کارنامه هستن. من تجربه استفاده از همراه مکانیک رو داشتم که فرایند خدماتشون رو براتون شرح میدم:
اما در مجموع در حال حاضر توصیه نمی کنم خودتون رو درگیر ساز و کار این سایت ها کنید، به چند دلیل:
دیوار: یکی از روش های نسبتاً سنتی و نسبتاً خوب برای خرید و فروش خودرو استفاده از سایت دیواره. برای این کار همونطور که می دونید کافیه ماشینتون رو آگهی کنید و پاسخگوی تماس هاتون باشید. عموماً فرایند فروش خودرو در دیوار خیلی سریع اتفاق میفته، اما با رعایت کردن یک سری موارد این فرایند تسریع میشه:
چند دقیقه بعد از اینکه آگهی تون رو دیوار ثبت بشه، تماس هاتون شروع میشه. به نوع صحبت کردن افراد و الفاظ و اصطلاحاتی که استفاده می کنن تا حد ممکن دقت کنید تا بتونید یک دید کلی نسبت به اون شخص و دلال یا مصرف کننده بودنش پیدا کنید (فکر نمی کنم هیچ کدوممون دلمون بخواد توی معامله گیر دلال ها و دردسرهاشون بیفتیم!). ترجیحاً هر تماس جدی ای که دریافت می کنید، اسم شخص رو بپرسید و روی گوشیتون سیو کنید (مثلاً آقای عبداللهی دلال یا خانم خواجه وند مصرف کننده)
در قدم بعدی افراد از شما آدرس و لوکیشن می گیرن و برای بازدید خودرو مراجعه می کنن. در هنگام بازدید خودرو بالای سر اشخاص بایستید و با دقت اعمالشون رو زیر نظر بگیرید تا خدای نکرده خواسته یا ناخواسته آسیبی به خودرو شما نزنن.
در این مرحله اگه خودروی شما توسط اون شخص مورد پسند واقع بشه وارد مرحله قولنامه نویسی می شید. قولنامه یا مبایعه نامه نویسی یک کار تخصصی، فنی و حقوقیه و نیاز به دانش و تجربه داره. پس بهتون توصیه می کنم از قبل چند نمونه مبایعه نامه رو در اینترنت مطالعه کنید یا حتی اگر تونستید یک نسخه از پیش آماده داشته باشید که اگر معامله تون شد فرایند قولنامه نویسی براتون تسریع بشه. در مجموع این مرحله خیلی مرحله مهمیه و بهتون توصیه می کنم قبل از انجام معامله حتماً در موردش تحقیق و مطالعه انجام بدید.
بعد از اینکه قولنامه نوشتید، بیعانه دریافت کردید و قرار محضر گذاشتید، در روز مقرر همراه با خریدار باید به دفتر ثبت اسناد رسمی مراجعه کنید. دقت کنید شما به عنوان فروشنده موظف هستید تا پیش از حضور در دفتر ثبت اسناد رسمی، مالیات نقل و انتقال خودرو، عوارض شهرداری، جریمه خلافی و عوارض آزادراهی خودرو تون رو پرداخت کنید تا معامله توسط دفتر ثبت اسناد رسمی قابل انجام باشه. برای پرداخت این 4 مورد هم می تونید به صورت حضوری به دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید و هم می تونید به صورت آنلاین و از طریق سامانه سکوی وصول دیون قانونی وسائط نقلیه یا سایت ها و نرم افزارهایی مانند پیشخوان 24 و آپ اقدام کنید. دقت کنید اگه به صورت آنلاین پرداخت می کنید، حتماً از گواهی های پرداخت خود کپی بگیرید. همچنین برای هر نوع معامله ای، اعم از خودرو، ملک و... فروشنده می بایست در سامانه ثنا ثبت نام کرده باشه. پس اگه پیشتر در این سامانه ثبت نام نکردید تا قبل از مراجعه به دفتر اسناد رسمی به صورت آنلاین و یا با مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نسبت به ثبت نام در این سامانه اقدام کنید.
مواردی که هنگام مراجعه به دفتر ثبت اسناد رسمی به عنوان فروشنده می بایست همراه داشته باشید:
بعد از اینکه فرایندهای قانونی نقل و انتقال خودرو توسط دفتر ثبت اسناد رسمی انجام شد، ثمن معامله (مبلغ توافق شده) رو جا به جا می کنید و با امضا فروش خودرو رو نهایی می کنید. دقت کنید در این مرحله انتقال مالکیت خودروی شما به طور کامل انجام میشه و شما باید ماشین رو به همراه همه مدارک و سوئیچ یدک تحویل خریدار بدید، اما پلاک خودرو همچنان متعلق به شماست. پس دفترخانه یک وکالت با موعد مورد توافق طرفین معامله، از فروشنده به خریدار میده تا در زمان مشخص با مراجعه به مرکز تعویض پلاک نسبت به فک پلاک فروشنده و نصب پلاک خریدار اقدام کنه.
اینکه ثمن معامله رو چجوری دریافت کنیم هم نکته خیلی مهمیه که در برش دوم کیک براتون توضیح میدم!
اگر قصدتون از فروش خودرو، تعویض اون بوده باشه، حالا وقتشه به سراغ خرید خودرو برید. با توجه به اینکه اوضاع بازار در کشور ما نابسامان و غیر قابل پیشبینی هست باید سعی کنید فرایند فروش و خرید خودرو رو به صورت همزمان و یا با کمترین گپ زمانی انجام بدید تا جلوی ضررهای احتمالی گرفته بشه.
همون روش هایی که برای فروش خودرو وجود داشت، برای خرید اون هم امکان پذیره، پس از تکرار مکررات صرف نظر می کنم و فرض می کنیم شما خودروی مد نظرتون رو پیدا کردید و جهت بازدید خودرو مراجعه کردید. در این مرحله اگر دانش خودرویی دارید، می تونید خودتون ماشین رو بررسی کنید. اما توصیه من اینه خودتون یک بررسی ظاهری بکنید و اگر ماشین مورد پسندتون بود درخواست کارشناس بدید تا ماشین رو از نظر سلامت بدنه، شاسی، موتور، گیربکس، آپشن ها و سایر موارد مورد بررسی دقیق قرار بده. من خودم از سرویس کارشناسی خودروی کارنامه استفاده کردم و از نظر سرعت حضور کارشناس و دقت عمل رضایت کامل داشتم.
در این مرحله به دو صورت می تونید عمل کنید:
اینکه پیش پرداخت چه مقدار باشه منوط بر توافق طرفین است که عموماً مبلغ ناچیزی از کل ثمن معامله است. اما نکته حائز اهمیت توافق طرفین برای نحوه پرداخت ثمن معامله است. در حال حاضر (اسفند 1402) عموم معاملات خودرو به کمک چک بین بانکی و چک رمزدار انجام می شه که در ادامه به بررسی شباهت ها و تفاوت هاشون می پردازم.
شباهت ها:
تفاوت ها:
جمع بندی:
با توجه به اینکه چک بین بانکی امکان بازگشت به حساب صادر کننده رو داره انتخاب بهتری برای معاملات هست اما اگر فروشنده برای نقد شدن ثمن معامله عجله داشته باشه طرفین باید به سراغ چک رمز دار برن.
در ادامه دقیقاً مشابه فرایند نقل و انتقال خودرو هنگام فروش، به همراه فروشنده به دفتر ثبت اسناد رسمی مراجعه می کنید و ضمن جا به جا کردن ثمن معامله از ایشون وکالت جهت تعویض پلاک می گیرید.
تعویض پلاک هم برای ماشینی که فروختید و هم برای ماشینی که خریدید باید انجام بشه. طبق قانون طرفین معامله یا نماینده قانونی ایشان باید همزمان در مراکز تعویض پلاک حضور پیدا کنن تا فرایند تعویض پلاک و انتقال سند انجام بشه. طبق عرف در حال حاضر همونطور که در برش اول گفته شد، فروشنده به خریدار وکالت می ده تا در مدت مشخصی از طرف ایشون در مراکز تعویض پلاک حضور پیدا کنه و نسبت به تعویض پلاک اقدام کنه.
مدارکی که برای مراجعه به مراکز تعویض پلاک لازم است همراهتون باشه، عبارتند از:
تعویض پلاک فرایند ساده ای است و برعکس فروش و خرید که با استرس بالایی همراهه، خیلی بی دردسرتر هست. فرایند تعویض پلاک به شرح زیر است:
دقت کنید شما برای اینکه بتونید نوبت تعویض پلاک بگیرید باید نشانی محل سکونتتون در سامانه سخا توسط شرکت پست احراز شده باشه. اگه قبلاً اینکار رو انجام ندادید و یا هنگام اخذ نوبت، سایت به شما ارور «عدم احراز نشانی محل سکونت» می ده؛ می بایست با مراجعه به سایت سخا درخواست احراز نشانی محل سکونت خودتون رو ثبت کنید. از زمان ثبت درخواست طی مدت 48 ساعت کاری، مأمور پست به منزل شما مراجعه می کنه و با دریافت کد ملی تون و شماره رمزی که پیشتر توسط پست براتون پیامک شده، نشانی محل سکونت شما رو احراز می کنه.
در این مقاله تلاش کردم هر اطلاعاتی که به تجربه بدست اوردم رو باهاتون به اشتراک بذارم. اگه قسمتی نیاز به اصلاح داشت حتماً در کامنت ها بهم بگید و اگه سؤالی هم داشتید می تونید بپرسید، اگه دانشش رو داشتم حتماً پاسخ میدم.
در پایان امیدوارم نوشته بالا براتون مفید بوده باشه و هر معامله ای که انجام می دید، براتون همراه با خیر و برکت باشه.
