نیم‌نگاهی به ترجمه‌ی نظریان، فخام‌زاده، و گلکار از جمله‌ی اول «دکتر ژیواگو» اثر پاسترناک

میترا نظریان (نشر ثالث): می‌رفتند و می‌رفتند و ترانه‌ی «خاطره‌ی ابدی» را می‌خواندند و هر وقت متوقف می‌شدند، به نظر می‌رسید که پاها، اسب‌ها و نجوای باد، با سرسختی به تکرار آن ادامه می‌دهند.

پروانه فخام‌زاده (نشر نو): می‌رفتند، می‌رفتند و سرود «خاطره‌ی جاودانه» را می‌خواندند. و هر زمان که خاموش می‌شدند، چنین می‌نمود که نوای سرود در گام‌هایشان، در خرام اسب‌ها و در وزش باد، همچنان ادامه دارد.

آبتین گلکار (نشر چشمه): می‌رفتند و «آمرزیده باد» می‌خواندند و هنگامی که ایستادند، به نظر می‌رسید که پاها و اسب‌ها و صفیر باد همچنان دم گرفته‌اند و کماکان می‌خوانند.

Max Hayward and Manya Harari: On they went, singing " Rest Eternal, " and whenever they stopped, their feet, the horses, and the gusts of wind seemed to carry on their singing.

Pevear & Volokhonsky: They walked and walked and sang “Memory Eternal,” and whenever they stopped, the singing seemed to be carried on by their feet, the horses, the gusts of wind.

Ils allaient, ils allaient toujours, et lorsque cessait le chant funèbre, on croyait entendre, continuant sur leur lancée, chanter les jambes, les chevaux et le souffle du vent.

- در متن بر ادامه‌دار بودن «راه رفتن» تأکید شده که در ترجمه‌ی گلکار جا افتاده.

- عنوان سرود کلیسای ارتدوکس Вечная память است که آرزو می‌کند فرد مرده در خاطره‌ی جاودانه‌ی خداوند بماند. باز هم گلکار اشتباه ترجمه کرده «آمرزیده باد».

- برای سرودی مذهبی عنوان «ترانه» که نظریان استفاده کرده مناسب نیست.

- در ادامه داریم هر وقت از خواندن دست می‌کشیدند، گلکار باز هم چند تا اشتباه دارد: «هروقت» را «هنگامی‌که» و «دست می‌کشیدند» را «ایستادند» ترجمه کرده و متوجه هم نشده که از خواندن دست می‌کشیدند نه از حرکت. چه‌طور می‌ایستند و در ادامه گفته می‌شود صدای پاها و اسب‌ها و غیره! «متوقف می‌شدند» نظریان هم به نظر بیشتر به حرکت کردن مربوط است تا خواندن؛ همچنان ترجمه‌ی فخام‌زاده صحیح است.

- گلکار «دم گرفته‌اند» را هم از خودش به متن اضافه کرده است.

- نظریان «با سرسختی» را از خودش اضافه کرده است و درحالی‌که متن از «ادامه یافتن» سرود می‌گوید، نظریان «تکرار کردن» گذاشته است.

- در ترجمه‌ی فخام‌زاده، «خرام» اضافه شده که البته با توجه به بافت قابل‌توجیه است.

- در ترجمه‌ی فخام‌زاده، ترتیب اجزای بخش آخر تغییر کرده است تا فارسی روان‌تری ارائه شود. ترتیب اجزا در ترجمه‌های نظریان و گلکار به اصل نزدیک‌تر است.

- کل این بخش یک جمله است و نیازی نبود در ترجمه‌ی فخام‌زاده با نقطه تبدیل به دو جمله شود.

نکته‌ی جالب اینکه ترجمه‌ی گلکار که از همه جدیدتر است از همه هم پرغلط‌تر است!