دانشجویان معمولا بعد از نوشتن پایان‌نامه ارشد یا تز دکتری سعی دارند مقاله یا مقالاتی را از پایان نامه خود استخراج کنند و حاصل تحقیقات خود را به صورت یک مقاله علمی در مجلات معتبر و دارای ایمپکت فاکتور بالا و مجلات معتبر در اسکوپوس به چاپ برسانند، تا علاوه بر استفاده از مزایای چاپ مقاله در مجلات معتبر، دانش خود را در سطح وسیع‌تری در اختیار جامعه علمی قرار دهند. دانشجویان و محققان قبل از اقدام به چنین کاری ابتدا باید به طور کامل تفاوت مقاله و پایان نامه را درک کنند، سپس تغییراتی را در این راستا بر تحقیقات خود اعمال کنند تا مقاله شانس بیشتری برای گرفتن پذیرش از مجلات معتبر داشته باشد.
طبیعت پایان نامه و مقاله با توجه به اهداف و مخاطبان اختصاصی هرکدام، با یکدیگر متفاوت است و در نتیجه هرکدام نیازمند محتوا و ساختار مرتبط با نیازهای خود هستند. استخراج مقاله از پایان نامه نیاز به یک سری تغییرات در طول متن، ساختار متن و تفاسیر نتایج را ضروری می‌سازد.
به عنوان گام اول شما ابتدا باید مسیری را که تفاوت مقاله و پایان نامه را مشخص می‌سازد، به طور دقیق بشناسید. مقالات علمی یا پایان نامه‌ها اغلب در موارد زیر با یکدیگر متفاوت هستند:
بخش اول: الزامات
یک پایان نامه باید شرایط دانشگاهی را برآورده کند و براساس دستورالعمل‌های دانشگاه مورد نظر باشد. این الزامات و شرایط ممکن است از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر متفاوت باشد اما معمولاً تفاوت بسیار کمی در این زمینه دیده می‌شود. از سوی دیگر یک مقاله باید مطابق با استانداردهای مجله باشد. بستگی به مجله‌ای که انتخاب می‌کنید، مقاله شما نگارش و فرمت بندی می‌شود. البته اصول کلی در تمامی مجلات علمی مشابه است و تنها برخی جزئیات ممکن است از یک مجله به مجله دیگر تغییر کند.
بخش دوم: داوری
یک پایان نامه در مراحل مختلفی مانند تصویب موضوع، تصویب پروپوزال و جلسه دفاع نهایی داوری می‌شود. داوران معمولاً از اعضای هیئت علمی دانشگاه و در برخی موارد از دانشگاه‌های دیگر هستند. از سوی دیگر داوری مقاله معمولاً توسط پانلی از داوران منتخب از مجله بررسی می‌شود که ممکن است از کشورهای مختلف جهان و با سوابق پژوهشی متنوع باشند.
بخش سوم: سازمان دهی
پایان نامه شامل فصل‌های مختلفی است. مقاله نیز شامل بخش‌های مختلفی است. معمولاً تیتر فصل‌های پایان نامه و بخش‌های مقاله یکسان است اما از نظر حجم مطالب در هر بخش تفاوت بسیاری دارند. پایان نامه معمولاً به صورت مبسوط است اما مقاله در حجم بسیار کمتری نگارش می‌شود.
بخش چهارم: تعداد کلمات
هیچ محدودیتی در تعداد کلمات در نوشتن پایان نامه وجود ندارد. ممعمولاً پایان نامه تا ۲۵۰۰۰ کلمه را شامل می‌شود. از سوی دیگر مجلات مختلف برای مقالات محدودیت در تعداد کلمات را تعیین می‌کنند. این محدودیت معمولاً بین ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ کلمه است. مقالات کمتر و بیشتر از این تعداد کلمات درصد بسیار کمی را تشکیل می‌دهند.
بخش پنجم: فرمت
پایان نامه به شکل یک رساله یا کتاب است که از چهار، پنج یا شش فصل تشکیل می‌شود. مقاله در قالب یک نوشتار به هم مرتبط ولی با بخش‌های مختلف است. فرمت پایان نامه معمولاً از دانشگاهی به دانشگاه دیگر تفاوت دارد و فرمت مقاله نیز از مجله‌ای به مجله‌ای دیگر متغیر است.
بخش ششم: چکیده
چکیده پایان نامه معمولاً طولانی تر از مقاله استیعنی در حدود ۳۵۰ الی ۵۰۰ کلمه. چکیده مقاله معمولاً تعداد کلمات کمتری دارد که بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ کلمه است. برخی مجلات در چکیده تا ۵۰۰ کلمه را نیز مجاز می‌دانند.
بخش هفتم: مقدمه
مقدمه در پایان نامه با همه جزئیات لازم نوشته می‌شود و ممکن است تا ۱۰ صفحه نیز باشد. در مقاله مقدمه حداکثر در یک و نیم صفحه نوشته می‌شود.
بخش هشتم: مروری بر متون
در پایان نامه مروری بر متون به شکل جامعی نوشته می‌شود. در بیشتر موارد حجم فصل مرور متون از مجموع بقیه فصول پایان نامه بیشتر است. در مقاله مرور متون به صورت بسیار مختصر آورده می‌شود.
بخش نهم: روش کار
روش کار در پایان نامه با تمامی جزئیات ذکر می‌شود. آزمایش‌ها و ابزارها به صورت کامل شرح داده می‌شوند. نرم افزارهای استفاده شده و آزمون‌های آماری به کار برده شده شرح داده می‌شوند. این بخش در حدود ۱۰ صفحه از پایان نامه را به خود اختصاص می‌دهد. در مقاله بخش مواد و روش کار حداکثر در یک الی یک و نیم صفحه آورده می‌شود.
بخش دهم: یافته‌ها
تمام یافته‌ها باید در پایان نامه ارائه شوند و لازم نیست هیچ بخشی از آن کوتاه شود. از سوی دیگر در مقاله تنها یافته‌هایی که ضروری هستند آورده می‌شود.
بخش یازدهم: بحث
در پایان نامه باید در مورد تمام نتایج با جزئیات بحث شود، نتایج به دست آمده با یافته‌های پژوهش‌های دیگر مقایسه شود و تبیین‌هایی برای اینکه چرا این یافته‌ها به دست آمده است ذکر شود. در مقاله نیاز به یک بحث مختصر در مورد مجموع نتایج به صورت کلی است.
منبع : انتشارات متخصصان
