ضریب بتا در بورس چیست؟
ضریب بتا مهم‌ترین اصل در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری ریسک و بازده می‌باشد. هر سهم یا پرتفوی از سهام اگر در فاصله خاص از زمان خریداری، نگهداری و فروخته شود بازده خاصی نیز نصیب دارنده می‌نماید. این بازدهی شامل تغییر قیمت و منابع حاصل از مالکیت است. همیشه در تصمیم‌گیری‌های مالی وجود معیار اندازه‌گیری ریسک مفید است. اوایل تحلیلگران برای ارزیابی یا تعیین ریسک اوراق بهادار به ترازنامه توجه می‌کردند، یعنی هر چه قدر میزان وام یا بدهی‌های یک شرکت بیشتر باشد ریسک سهام شرکت را بیشتر تخمین می‌زنند.
امروزه اکثر پژوهشگران ریسک سرمایه‌گذاری را با انحراف معیار نرخ بازده مرتبط می‌دانند، یعنی هر چه بازده سرمایه‌گذاری بیشتر تغییر کند سرمایه‌گذاری مزبور ریسک بیشتری خواهد داشت.
ریسک غیر سیستماتیک یا قابل‌اجتناب به قسمتی از ریسک گفته می‌شود که می‌توان احتمال آن را با افزایش تنوع سهام کاهش داد و همان‌طور که از نامش پیدا است قابل پیش‌بینی است، اما ریسک سیستماتیک بخشی از ریسک است که با تنوع‌بخشی قابل کاهش نیست و تحت تأثیر عوامل غیرقابل‌اجتنابی مانند تحولات سیاسی، تحولات اقتصادی، تورم و بیکاری قرار دارد.
· اگر ضریب بتای یک سهم مساوی با یک باشد، میزان کاهش یا افزایش ارزش سهم، مطابق با حرکت بازار است.
· اگر ضریب بتای سهم بزرگ‌تر از یک باشد، کاهش یا افزایش ارزش سهم بیشتر از کاهش یا افزایش بازار است که به آن سهم، سهم تهاجمی می‌گویند.
· اگر بتای سهم از یک کوچک‌تر باشد، میزان کاهش یا افزایش ارزش سهم از کاهش یا افزایش بازار کوچک‌تر است و درنتیجه به آن سهم، سهم تدافعی می‌گویند.
· اگر بتای سهم صفر باشد، نتیجه گرفته می‌شود که ارزش سهم هیچ همبستگی با حرکت بازار نخواهد داشت.
· و در آخر اگر بتای سهم کوچک‌تر از صفر باشد، ارزش سهم برخلاف روند حرکت بازار حرکت خواهد کرد.
نحوه انتخاب نماد شرکت‌های بورسی
نمادهای شرکت‌های فعال در بورس از دو بخش تشکیل‌شده‌اند، بخش اول نشان‌دهنده زمینه فعالیت آن شرکت و بخش دوم رشته حروف اختصاری از نام اصلی آن شرکت است. به عبارتی انتخاب نماد شرکت‌های بورسی به نحوی انجام می‌شود که شناسایی، دسته‌بندی و خریدوفروش سهام در آن شرکت‌ها با سهولت بیشتری انجام گیرد.
در بازار جهانی بورس به‌منظور سهولت در نام بردن یک شرکت، نمادی متشکل از چند کاراکتر و حروف کوچک به آن شرکت اختصاص داده می‌شود که به‌عنوان نام بورسی آن شرکت شناخته می‌شود. در بورس ایران نیز روند نام‌گذاری به همین طریق است و به‌منظور نام‌گذاری بهتر، شرکت‌های موجود در بورس در بر اساس زمینه فعالیت در گروه‌های متفاوت قرار می‌گیرند. به‌طورمعمول هر شرکت ممکن است دریکی از دسته‌های بانک‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، شرکت‌های خودرویی، شرکت‌های سیمانی، مواد غذایی و ...قرار گیرد.
به عنوان مثال:
· حرف "ف" : گروه فلزات اساسی (مثل فولاد،فارس)
· حرف " و " : گروه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری (مثل وتجارت،وبملت)
· حرف " خ" : گروه خودرو و ساخت قطعات (مثل خساپا، خگستر)
· حرف "غ" : گروه محصولات غذایی (مثل غگل، غسالم)
و....
در آخر
با توجه به اینکه در مورد ضریب بتای شرکت‌های بورسی گفته شد، سهم‌هایی که بتا بزرگ‌تری دارند، میزان ریسکشان بیشتر است، اما در نقطه مقابل احتمال سود نیز در آن‌ها بیشتر خواهد بود. پس به یاد داشته باشید، به‌منظور افزایش میزان بازده قبل از خرید هر سهمی به بررسی ضریب بتا در بورس بپردازید.
