در حالی که صنعت خودروسازی الکتریکی در ایران در حال رشد و توسعه است، نیاز به شبکه‌های شارژ مناسب برای این خودروها نیز رو به افزایش است. با توجه به این نیاز و تجربه ۵ سال گذشته من در رابطه با ایستگاه‌های شارژ خودروی برقی که به واسطه همکاری با شرکت‌های ترکیه‌ای و اروپایی به دست آمده، پیشنهاداتی درباره زیرساخت شبکه شارژ خودروی الکتریکی را نوشتم که به نوشتن مقررات و آیین‌نامه‌هایی برای تنظیم عملکرد و تأسیس بهره‌برداران شبکه شارژ خودروهای الکتریکی در ایران کمک کند.
تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های واضح و کامل در این زمینه، مزایای بسیاری را به همراه خواهد داشت.
۱- تضمین حقوق و منافع مصرف‌کنندگان: ضمانت حقوق و منافع مصرف‌کنندگان از جمله اهداف اصلی تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌ها است. این اقدام می‌تواند شرایط عادلانه‌تری را برای مصرف‌کنندگان ایجاد کرده و از جمله حقوقی مانند دسترسی آزاد به شبکه شارژ، شفافیت در قرارداد با اپراتورها و راه‌حل‌هایی برای حل اختلافات فراهم کند.
۲- تشویق سرمایه‌گذاری و رقابت سالم: تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌ها با ایجاد یک چارچوب قانونی و شفاف، به سرمایه‌گذاران اعتماد بیشتری در حوزه شارژ الکتریکی می‌دهد. این اقدام به دنباله‌دار شدن سرمایه‌گذاری‌ها و رقابت سالم در این صنعت کمک می‌کند و امکان ورود بهره‌برداران جدید را فراهم می‌سازد که برای مصرف‌کنندگان بهترین خدمات را ارائه کنند.
۳- بهبود کیفیت و امنیت خدمات شارژ: تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های دقیق برای بهره‌برداران شبکه شارژ، می‌تواند بهبود کیفیت و امنیت خدمات شارژ را تضمین کند. این اقدام شامل استانداردهای تکنیکی و ایمنی برای شبکه‌ها و تجهیزات شارژ است که باعث می‌شود مصرف‌کنندگان به صورت قابل اعتماد از این خدمات استفاده کنند.
۴- توسعه زیرساخت‌های شبکه شارژ: تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌ها می‌تواند در توسعه زیرساخت‌های شبکه شارژ الکتریکی مؤثر باشد. ایجاد الگویی استاندارد برای نصب و راه‌اندازی شارژرها و تجهیزات مرتبط، بهبود توزیع شارژرها در سراسر کشور و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای پوشش شبکه شارژ به طور کامل، نتیجه این تنظیمات خواهد بود.
۵- تسهیل در انتقال اطلاعات و شفافیت: تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌ها برای بهره‌برداران شبکه شارژ، می‌تواند تسهیل در انتقال اطلاعات و شفافیت در عملکرد شارژرها و شبکه‌های شارژ را به ارمغان بیاورد. این اقدام می‌تواند به مراقبت و نظارت بهتر بر فعالیت‌های شبکه شارژ و اطمینان از انجام صحیح و قانونی آنها کمک کند.
نکته مهمی که در تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌ها باید مورد توجه قرار گیرد، ایجاد یک فرآیند ساده و شفاف برای اخذ مجوز بهره‌برداری است. این فرآیند باید کم هزینه و سریع باشد و امکان دسترسی آسان به مجوز بهره‌برداری را برای علاقه‌مندان فراهم کند. این اقدام منجر به افزایش تعداد بهره‌برداران شبکه شارژ و توسعه بیشتر این زیرساخت‌ها خواهد شد.
با توجه به اهمیت رو به افزایش خودروهای الکتریکی در دنیا، تمایل به استفاده از آنها در ایران و نیاز به یک شبکه شارژ قوی و قابل اعتماد، تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های تأسیس و عملکرد بهره‌برداران شبکه شارژ الکتریکی، یک قدم مهم و ضروری است. این اقدام بهبود کیفیت و امنیت خدمات شارژ، تشویق سرمایه‌گذاری در این حوزه و حفاظت از منافع مصرف‌کنندگان را به همراه خواهد داشت.
معایبی که می‌توان در تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌ها مشاهده کرد عبارتند از: ایجاد مراجع متعدد و پیچیده برای اخذ مجوزها و مراحل مجوزدهی، احتمال بروز تاخیرها در فرآیند اخذ مجوزها و ایجاد بارهای اداری بیش از حد برای بهره‌برداران، وجود مقررات نامناسب یا متناقض که ممکن است به سختی درک شوند و به مشکلات حقوقی و عدم قطعیت منجر شوند.
به طور خلاصه، تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های تأسیس و عملکرد بهره‌برداران شبکه شارژ الکتریکی در ایران یک قدم مهم و ضروری است. این اقدام بهبود کیفیت و امنیت خدمات شارژ، تشویق سرمایه‌گذاری در این حوزه و حفاظت از منافع مصرف‌کنندگان را به همراه خواهد داشت. در نهایت، ایجاد یک چارچوب قانونی و شفاف برای تأسیس و عملکرد بهره‌برداران شبکه شارژ، از رشد پایدار و پیشرفت صنعت خودروسازی الکتریکی در ایران حمایت خواهد کرد.
تنظیم مقررات و آیین‌نامه‌های تأسیس و عملکرد بهره‌برداران شبکه شارژ الکتریکی در ایران، به عنوان یک اقدام عملی واقعی، می‌تواند به بسیاری از مزایا و فواید منجر شود.
۱- صلاحیت فنی و تخصصی: برای دریافت مجوز بهره‌برداری شبکه شارژ الکتریکی، شرکت‌ها و اشخاص باید دارای صلاحیت فنی و تخصصی در زمینه شبکه‌های شارژ و تجهیزات مرتبط باشند. این صلاحیت‌ها می‌تواند شامل دانش و تجربه در طراحی، نصب، راه‌اندازی و نگهداری شبکه‌ها و تجهیزات شارژ باشد.
۲- امکانات مالی قابل قبول: برای دریافت مجوز بهره‌برداری شبکه شارژ، شرکت‌ها و اشخاص باید امکانات مالی کافی و قابل قبول را داشته باشند. این شامل منابع مالی و سرمایه‌گذاری‌های لازم برای تأسیس، راه‌اندازی و بهره‌برداری از شبکه شارژ است.
۳- رعایت استانداردها و مقررات فنی: دریافت مجوز بهره‌برداری شبکه شارژ الکتریکی نیازمند رعایت استانداردها و مقررات فنی مرتبط است. شرکت‌ها و اشخاص باید تطبیق با استانداردهای تکنیکی و ایمنی شبکه‌ها و تجهیزات شارژ را ارائه دهند و در زمینه‌هایی نظیر حفظ امنیت و حفظ حریم خصوصی اطلاعات، آیین‌نامه‌های مربوطه را رعایت کنند.
۴- تأمین امنیت شبکه: شرکت‌ها و اشخاص باید برنامه‌ها و روش‌های مناسبی برای تأمین امنیت شبکه شارژ الکتریکی ارائه دهند. این شامل استفاده از رمزنگاری، احراز هویت، نظارت و حفاظت از اطلاعات محرمانه می‌باشد.
۵- تعهد به رعایت حقوق مصرف‌کنندگان: شرکت‌ها و اشخاص باید تعهد به رعایت حقوق و منافع مصرف‌کنندگان شبکه شارژ را داشته باشند. این شامل ارائه خدمات منصفانه، شفافیت در تعرفه‌ها و قراردادها، حفظ حریم خصوصی و ارائه مکانیزم‌های شکایت و رفع اختلافات است.
با رعایت این شرایط پیش‌نیاز، شرکت‌ها و اشخاص می‌توانند مجوز بهره‌برداری شبکه شارژ الکتریکی را دریافت کرده و به عنوان ارائه دهنده خدمات شارژ الکتریکی فعالیت کنند.
برای ثبت نام به عنوان یک بهره‌بردار مجاز، پیشنهادات عبارتند از:
۱- آماده‌سازی اطلاعات: قبل از اقدام به ثبت نام، شرکت یا شخصی که می‌خواهد به عنوان بهره‌بردار مجوزدار فعالیت کند، باید اطلاعات لازم را آماده کند. این شامل اطلاعات تماس، مشخصات حقوقی، وضعیت مالی و سایر اطلاعات مربوطه است.
۲- تعیین نماینده مجوز: شرکت‌ها باید نماینده مجوز خود را تعیین کنند که مسئولیت‌های مربوط به مجوز را بر عهده دارد و از طریق او اقدامات لازم را انجام دهد.
۳- تهیه مدارک و اسناد: در ثبت نام، باید مدارک و اسناد مورد نیاز ارائه شود. این ممکن است شامل سند تأسیس شرکت، گواهی عدم ممنوعیت، تعهدنامه‌ها، گواهی‌های مالی و سایر مدارک مربوطه باشد.
۴- پرداخت هزینه مجوز: برای ثبت نام به عنوان بهره‌بردار مجوزدار، هزینه مجوز باید پرداخت شود. این هزینه معمولاً براساس درآمد صاف فعالیت خدمات شارژ و به تفکیک سال‌ها محاسبه می‌شود.
۵- تطبیق با شرایط و مقررات: بهره‌برداران باید با شرایط و مقررات مربوطه مطابقت کنند. این شامل رعایت قوانین و مقررات حاکم بر بهره‌برداران شبکه شارژ، استانداردها و الزامات فنی، حقوق مصرف‌کنندگان و سایر مقررات قانونی است.
با رعایت موارد فوق و انجام مراحل ثبت نام، شرکت یا شخص می‌تواند به عنوان یک بهره‌بردار مجوزدار در شبکه شارژ الکتریکی ثبت نام کرده و فعالیت خود را آغاز کند.
در ترکیه، برای ثبت نام به عنوان بهره‌بردار مجوزدار در شبکه شارژ، مقررات و الزامات خاصی وجود دارد. مهمترین الزامات عبارتند از:
۱- نوع شرکت: شرکتی که می‌خواهد به عنوان بهره‌بردار مجوزدار ثبت نام کند، باید یک شرکت محدود یا شرکت سهامی عام باشد.
۲- سرمایه حداقلی: سرمایه حداقلی برای ثبت نام به عنوان بهره‌بردار مجوزدار در شبکه شارژ در ترکیه تعیین شده است. این سرمایه حداقلی برابر با 4.500.000 لیر ترکیه از طرف کمیسیون تنظیم صنعت الکترونیک و مخابرات تعیین شده است.
۳- مدارک و اسناد لازم: برای ثبت نام، شرکت باید مدارک و اسناد مورد نیاز را ارائه کند. این شامل سند تأسیس شرکت، مجوزهای مربوطه، گزارش مالی، برنامه عملیاتی و سایر مدارک قانونی است.
۴- تطبیق با استانداردها: بهره‌برداران باید با استانداردها و ضوابط فنی مربوطه تطبیق داشته باشند. این شامل استانداردهای مربوط به شارژرها، تجهیزات الکتریکی و امنیت شبکه شارژ می‌شود.
۵- هزینه مجوز: برای دریافت مجوز بهره‌برداری، هزینه مربوطه باید پرداخت شود. معمولاً هزینه مجوز بر اساس درآمد خالص فعالیت خدمات شارژ محاسبه می‌شود.
با رعایت این الزامات و ارائه مدارک و اطلاعات لازم، شرکت یا شخص می‌تواند در ترکیه به عنوان یک بهره‌بردار مجوزدار در شبکه شارژ ثبت نام کند و فعالیت خود را آغاز کند.
همین‌طور بهره‌بردار مجاز، ملزم است به موارد زیر پایبند باشد:
۱- ایجاد شبکه شارژ: بهره‌بردار مجاز در طی شش ماه از تاریخ اعمال مجوز، باید شبکه شارژ خود را که شامل حداقل پنجاه ایستگاه شارژر درحداقل پنج استان مختلف است، تشکیل دهد. حداقل پنج درصد از ایستگاه‌های شارژ در شبکه شارژ باید به عنوان شارژرهایی با توان DC 50 کیلووات و بیشتر در بزرگراه‌ها و جاده‌های دولتی تحت نظارت مدیریت کل راه‌ها نصب شوند.
۲- تجهیزات شارژ: هر ایستگاه شارژ متصل به شبکه شارژ باید حداقل یک دستگاه شارژ با توان DC به استاندارد مشخص شده توسط TS EN 62196-3 (کامبو-2) داشته باشد و در صورت وجود، حداقل یک ایستگاه شارژ با توان AC به استاندارد TS EN 62196-2 (نوع-2) یا با سوکت شارژ خودرو مجهز شده باشد.
۳- رعایت شرایط: در صورتی که بهره‌بردار مجاز نتواند در زمان مقرر شبکه شارژ را ایجاد یا حفظ کند، ملزم است در مدت سی روز شرایط لازم را فراهم نموده و به سازمان اطلاع دهد.
بهره‌بردار مجاز، اجازه دارد:
- خدمات شارژ را به صورت سراسری ارائه نماید.
- ایستگاه‌های شارژ را تأسیس و بهره‌برداری کند.
- با اعمال گواهینامه‌های مربوطه، تأسیس و بهره‌برداری ایستگاه شارژ را به دیگران واگذار کند.
- قراردادهای وفاداری با کاربران منعقد کند.
هر یک از حقوق بهره‌بردار مجاز در حدود مجوز باید حتماً با اجازه سازمان به اشخاص ثالث واگذار یا انتقال یابد.
بهره‌بردار مجاز شبکه شارژ، برای ایجاد و بهره‌برداری از ایستگاه شارژ توسط اشخاص ثالث و همچنین عملکرد ایستگاه شارژ در حوزه شبکه شارژ خود، گواهینامه صادر می‌کند. گواهینامه صادرشده توسط بهره‌بردار مجاز شبکه شارژ، حقوق و تعهدات را تعریف می‌کند.
تنها یک بهره‌بردار مجاز می‌تواند برای ایستگاه‌های شارژ گواهینامه صادر کند. مدت اعتبار گواهینامه صادرشده نمی‌تواند از مدت اعتبار بهره‌بردار مجاز شبکه شارژ بیشتر باشد. اپراتور ایستگاه شارژ می‌تواند با استفاده از یک گواهینامه که از بهره‌بردار مجاز شبکه شارژ دریافت کرده است، خدمات شارژ را در چند ایستگاه شارژ ارائه کند. با این حال، مسئولیت اصلی بر عهده مجوزدهنده بهره‌بردار شبکه شارژ است.
در صورت انقضای گواهینامه، فعالیت اپراتور ایستگاه شارژ نیز پایان می‌یابد. در این حالت، اپراتور ایستگاه شارژ می‌تواند با درخواست گواهینامه از یک بهره‌بردار مجاز شبکه شارژ دیگر درخواست جواز کند و با متصل شدن به شبکه شارژ بهره‌بردار جدید، فعالیت خود را ادامه دهد.
ایستگاه‌های شارژ شامل یک یا چندین دستگاه شارژ خودروی برقی هستند. برای توان‌‌های بالای ۵۰ کیلووات استفاده از انرژی‌میتری که با شبکه برق هم‌خوانی داشته باشد الزامیست. همچنین استفاده از سیستم پرداخت آنلاین برای ایستگاه‌های شارژ عمومی از الزامات راه‌اندازی ایستگاه شارژ خودروی برقی است.
تمامی بهره‌برداران شبکه شارژ خودروی برقی در ترکیه اطلاعات ایستگاه‌ها و دستگاه‌های شارژ را در پلتفرم مشترکی ثبت می‌کنند که شامل اطلاعات زیر است:
همچنین هر کدام از بهره‌برداران از اپلیکیشن موبایل برای نمایش مکان و وضعیت ایستگاه‌های خود به مشتریان استفاده می‌کنند.
به طور کلی راه‌اندازی شبکه شارژ خودروهای برقی نیازمند ایجاد آیین‌نامه‌ایست که ایجاد چنین شبکه‌ای را تسهیل کند. الگوبرداری از کشورهایی که در این زمینه پیشرفت قابل قبولی داشته‌اند می‌تواند در ایجاد چنین آیین‌نامه‌ای کمک‌کننده باشد.
برخلاف اینکه کشورهای اروپایی در زمینه خودروهای برقی پیشرفت بیشتری داشته‌اند، اما در زمینه آیین‌نامه و مقررات از ترکیه عقب‌تر هستند. به طوری که چنین مقرراتی برای اپراتورها یا شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات شارژ خودروی برقی هنوز در اروپا وجود ندارد اما در ترکیه از سال ۲۰۲۲ آیین‌نامه به تصویت رسیده است.
در صورتی که نیاز به اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید از طریق مراجعه به وب‌سایت با من تماس بگیرید.
