وقتی برای اولین بار تصمیم گرفتم خون اهدا کنم حدودا سه سال و نیم پیش بود.
نمیدونستم این تجربه تا این حد زندگیام را تغییر خواهد داد چون تونستم تعداد آن را به ۱۲ بار برسانم.
در این سه سال و نیم نهتنها به من حس افتخار و انساندوستی منتقل کرد، بلکه اطلاعات دیگری بود که بدست آوردم متوجه شدم اینکار بسیار ارزشمنده و میخوام توضیحی بدم تا شاید شما هم به این حرکت انساندوستانه بپیوندید و ببینید این کار ساده چقدر در سطح جهان حیاتی است.
طبق آمار صلیب سرخ آمریکا، هر واحد خون اهدایی میتواند جان سه نفر را نجات دهد. آماری از وضعیت اهدا در ایران بگم، تنها ۲ نفر از هر ۱۰۰ نفر اهداکننده خون هستن.
در سه قدم تجربه اهدا خون براتون توضیح میدم.
تجربه من از سازمان انتقال خون مرکزی یعنی خیابان وصال هست. یادمه اولین باری که رفتم، کمی اضطراب داشتم. (راستی اگر تا حالا خون اهدا نکردید، باید کارت ملی همراهتون باشه).
با کارت ملی وارد شدم و بعد از ثبتنام اول مشخصاتم در سامانه توسط اپراتور ثبت شد. بعد به اتاق معاینه منتقل شدم. اینجاست که باید به سؤالاتی درباره سلامت و سبک زندگیام پاسخ میدادم.
بعضی از سوالاتی که پزشک اتاق معاینه میپرسه :
آیا اخیراً تتو کردید؟
داروی خاصی مصرف میکنید؟
آخرین بار کی دندانپزشکی رفتید؟
حجامت کردید؟
اخیرا رابطه جنسی داشتید؟
اخیرا مسئلهای بوده که نیاز به دریافت خون پیدا کنید؟
و ...
صداقت در این مرحله خیلی مهم است. اگر به هر دلیلی فکر میکنید خون شما مناسب اهدا نیست، میتوانید بهصورت محرمانه این موضوع را اعلام کنید.
یک صندوق کوچک در انتهای سالن وجود داره، میتوانید با انتخاب "بله" و "خیر" بدون دیده شدن توسط دیگران برگه پر کنید و داخل صندوق بندازید. اجباریه یعنی اگر جوابتون "بله" هم هست باید برگه داخل صندوق بندازید.
بعد اینکه اسم من صدا زده شد نوبت اهدا رسید.
به سالنی اصلی رفتم و روی تخت دراز کشیدم. پرستار با حرفهایگری تمام رگم را پیدا کرد. پرستارهای سازمان خیلی با آرامش فرآیند ضدعفونی انجام میدن و راهنمایی میکنن که کمترین درد از سوزن اتصال به کیسه داشته باشید.
اتصال کیسه خون به بدنم فقط چند ثانیه طول کشید و هیچ دردی احساس نکردم.
کل فرآیند پر شدن کیسه خون حدود ۵ دقیقه طول کشید.
پرستارها آنقدر ماهر بودند که هیچ نگرانیای نداشتم و درباره فرآیند سوالی داشته باشید براتون توضیح میدن.
در این چند دقیقه معمولا افراد سوالاتی میپرسن که خیلی برام جالبه، میپرسن رنگ خون من زیاد قرمز نیست؟ یعنی غلیظه که انقدر طول میکشه؟ :))
خلاصه بعد از اهدا، پرستار چسب کوچکی روی محل سوزن گذاشت و به من گفت چند دقیقه دستم را بالا نگه دارم و فشار بدهم تا خونریزی متوقف بشود.
این اولین تجربه به من نشان داد که اهدای خون نهتنها دردناک نیست، بلکه بسیار ساده و ایمن است.
لحظهای که پرستار کیسه خون اهدایی جمع میکنه مراحلی با راهنمایی برای شما توضیح میده، بعد از اهدا به توصیه پرستارها بهتره چند دقیقه بیشتر روی تخت استراحت کنید.
یک آبمیوه و خوراکی سبک هست که به تنظیم قند خون کمک میکنه. البته آبمیوه در اصل آبشکره ولی این مرحله خیلی مهم است، چون بدن نیاز به جایگزینی مایعات از دست رفته داره.
من همیشه چند دقیقه روی تخت میمونم تا استراحت کافی داشته باشم و بعد به قسمت پذیرایی میرم.
اولین بار من سریع چسب برداشتم که بعدا جاش سیاه شد و متوجه شدم که به پیشنهاد پرستار باید تا چند ساعت چسب محل سوزن را برندارید تا در معرض هوا قرار نگیره. همینطور از ورزش سنگین یا مصرف سیگار هم باید خودداری کرد.
خلاصه بگم من همیشه بعد از اهدا کمی در سالن میماندم و با بروشورهای که اونجا هست خودم سرگرم میکنم، که البته مطمئن شوم حالم کاملاً خوب است.
حالا بعد از ۱۲ بار اهدا، میتوانم بگویم این فرآیند هیچوقت برام مشکلی ایجاد نکرده.
بعد از چند بار اهدا، تصمیم گرفتم به یک اهداکننده مستمر تبدیل شوم، یعنی حداقل سه بار یا حداکثر چهار بار در سال خون اهدا کنم.
بر اساس اطلاعات سازمان انتقال خون، اهداکنندگان مستمر بهترین منبع تأمین خون برای بیماران هستند.
آنها با برنامهریزی منظم به مراکز مراجعه میکنند و این باعث میشود هم نیاز بیماران تأمین شود و هم از انباشت غیرضروری فرآوردههای خونی جلوگیری کنند. بنابراین اهدای مستمر به مدیریت بهتر منابع خونی کمک میکند.
خون قابل ساخت نیست: تنها منبع خون، اهدای داوطلبانه است.
نجات جان سه نفر: هر واحد خون اهدایی میتواند به درمان سه نفر کمک کند.
فرصت اهدا برای خانمها و آقایان: خانمها میتوانند هر ۱۶ هفته و آقایان هر ۱۲ هفته خون اهدا کنند. البته با در نظر گرفتن شرایط جسمی و پزشکی مناسب.
اهدا در ایران: خوشبختانه کشور ما به شاخص ۱۰۰٪ اهدای خون داوطلبانه رسیده است، چیزی که سازمان جهانی بهداشت آن را تأیید میکند.
زمان نگهداری کیسه خون : یک کیسه خون برای اینکه گلبول قرمز داره تا ۳۵ روز قابل نگهداری هست.
زمان نگهداری کیسه پلاکت : یک کیسه پلاکت تا ۳ روز قابل نگهداری است.
قبل از اهدا: غذای مقوی بخورید، یک تا دو لیوان آب یا آبمیوه بنوشید.
حین اهدا: از جویدن آدامس یا نگه داشتن اشیا در دهان خودداری کنید. اگر عینک دارید، آن را بردارید.
بعد از اهدا: چند دقیقه استراحت کنید، مایعات زیاد بنوشید و تا ۲۴ ساعت از فعالیتهای سنگین پرهیز کنید.
من چون موتورسوار هستم، بعد از اهدا تا مدتی در سالن صبر میکنم. یکبار از یک پرستار شنیدم اهدا کننده سریع سوار موتورش شده ولی متاسفانه نزدیک سازمان سرگیجه گرفته بوده و زمین خورده بوده. خداروشکر خسارت جانی زیادی نداشته ولی به خاطر عدم استراحت کافی بوده.
این ۱۲ بار اهدا خون برای من فقط یک عدد نیست؛ هر بار حس میکنم بخشی از یک حرکت بزرگ انسانی هستم. در این مدت همیشه با هشتک #مسئولیت_اجتماعی استوری میکردم تا بگم که اهدای خون یک مسئولیت اجتماعی مهم و انسانی هست که به نجات جان افراد نیازمند کمک میکند.
فکر اینکه خون من ممکن است جان یک کودک، یک مادر یا یک بیمار را نجات دهد، انگیزهای است که من را به ادامه این مسیر ترغیب میکنه. اگر هنوز تردید دارید، فقط یک بار امتحان کنید، به شما قول میدم حس خوب آن شما را هم مثل من به اهداکننده مستمر تبدیل خواهد کرد.
برای بار اول نمیشه پلاکت اهدا کرد. اگر قبلا خون اهدا کرده باشید، در صورت مفید بودن مشخصات ازتون میپرسند که آمادگی اهدا پلاکت دارید یا نه؟
من امسال (سال 1404) بعد از 3 سال تجربه دو بار اهدا پلاکت داشتم. البته چون اهدا کننده مستمر شده بودم به توصیه اپراتور که بهم گفت خون شما در بهترین وضعیت برای اهدا پلاکت هست. باز هم انتخاب با خود شماست.
گروه خونی من o+ است. بعد از سری 12م دیگه اهدا پلاکت شروع کردم.فرآیند اهدا پلاکت پیچیدهتر و زمانبر هستش.
توضیح کوتاهی بخوام بدم حدود 2 ساعت زمان میگیره، تعداد تخت برای اهدا کمه پس شاید نیاز باشه که منتظر باشید برای همین من معمولا صبح زود میرم.
راستی ساعت کاری سازمان انتقال خون مرکزی از 8 صبح تا 8 شب هستش، پس دریافت پلاکت از 5 عصر دیگه امکان پذیر نیست.
اگر این مقاله شما را حتی کمی به اهدای خون ترغیب کرده، همین امروز به نزدیکترین مرکز انتقال خون مراجعه کنید. کافی است کارت شناسایی ملیتان را بردارید و چند دقیقه از وقتتان را صرف نجات جان دیگران کنید. بیایید با هم این حرکت انساندوستانه را ادامه دهیم.
❤️ فقط یک تصمیم کوچک میخواهد—تصمیمی که میتواند سرنوشت یک انسان را تغییر دهد.
