با توجه به علاقه ای که به رشته مدیریت دارم همواره سعی می کنم در رشته های گوناگون آن در حد یادگیری و آگاه بودن مطالبی را مطالعه کنم به همین دلیل چند روزی است وقت خود را برای مطالعه رشته مدیریت تعاونی و فهمیدن مطالبش سپری می کنم. هرچقدر بیشتر مطالعه کردم، بیشتر به اهمیت تعاونی و مدیریت تعاونی و نقش آن در کسب کارها و اقتصاد کشور پی بردم. در این مطالعه پی بردم که در اصول تعاونی مطالبی بیان می شود که با اصول اسلام و نظریه فلاسفه همچون ابوریحان بیرونی (اصل تجانس، تضاد و نیازهای انسان) همخوانی دارد و می تواند کلیدی بر مدیریت غربی حاکم بر کشور باشد.
تفکرات غربی در علوم انسانی ، بخصوص رشته های حسابداری و مدیریت با اصول کشورهای اسلامی تضاد دارد. بطور مثال در رشته مدیریت به دانشجویان مدیریت غربی و تفکرات حاکم بر آن را می آموزند و مدیران فارغ التحصیل شده از این تفکر که اساس آن سود و منفعت فردی است وقتی در مناصب اسلامی قرار می گیرد که اساس ان خدمت به مردم و اعمال خدادوستانه است دچار تضاد می شوند. از طرف دیگر افراد کشور فردگرا هستند تا جمع گرا، به همین دلیل در رشته های ورزشی قردی صاحب مدال می شویم و در رشته های گروهی چندان توفیقی حاصل نمی شود.لازم است کشور به سمت دموکراسی و حکمرانی حرکت کنند که این عامل بوسیله شرکت ها وموسسات تعاونی می تواند حاصل شود.
ارزش تعاونی ها
تعاونی ها بر ارزشهای خودیاری، مسئولیت پذیری، دموکراسی،برابری، اهداف و اتحاد استوارند.
اعضا با توجه به عرف مسئولین تعلونی خود به ارزشهای اخلاقی ، صداقت ،مسئولیت اجتماعی و توجه به دیگران ،معتقد هستند
اصول تعاونی
اصل اول : عضویت اختیاری و آزاد
تعاونیها سازمانهایی اختیاری هستند و عضویت در آنها برای تمام افــرادی که بتوانند از خدمات آنها استفاده کنند و مسئولیت‌های ناشی از عضویت را بپذیرند بدون تبعیضات جنسی، اجتماعی، نژادی، سیاسی یا مذهبی آزاد است.
اصل دوم : کنترل دموکراتیک توسط اعضاء
تعاونی ها سازمانهایی دموکراتیک هستند و توسط اعضای خود که فعالانه در سیاستگذاری و اتخاذ تصمیمات مشارکت مــی کنند، کنترل می شوند. مردان و زنانی که بعنوان نمایندگان منتخب خــدمت می کنند، در مقابل اعضاء مسئولند. در تعاونیهای سطح اولیه (شرکتهای تعاونی) اعضاء از حق رأی مساوی برخور دارند (یک عضو، یک رأی) و همچنین تعاونیها در سطوح دیگر به شکلی دموکراتیک سازمان می یابند.
اصل سوم : مشارکت اقتصادی اعضاء
اعضاء به طور منصفانه و با کنترل دموکراتیک سرمایه تعاونی خود را تأمین می‌کنند، آنها معمولاً متناسب با سرمایه پرداخت شده خود که یکی از شرایط عضویت به شمار می رود، سود محدودی در صورت وجود- دریافت می دارند.
اصل چهارم : استقلال و عدم وابستگی
تعاونیها سازمانهایی خودگردان و مستقل هستند که توسط اعضاء کنترل می‌شوند. اگر آنها با سایر سازمانها از جمله دستگاه‌های دولتی موافقت‌نامه‌ای امضاء کنند یا از منابع دیگر سرمایه تأمین نمایند، به نحوی اقدام خواهند کرد که مطمیناً تعاونی به شکل دموکراتیک توسط اعضا اداره و کنترل شده و استقلال آن محفوظ بماند.
اصل پنجم:آموزش، حرغه آموزی و آگاه سازی
تعاونی ها برای اعضاء، نمایندگان منتخب، مدیران و کارکنان خود آموزش و کارورزی فراهم می آورند، بطوری که آنها بتوانند به نحوه مؤثر به پیشرفت تعاونی خود کمک نمایند. آنها عموم مردم بخصوص افراد جوان و رهبران افکار عمومی را نسبت به ماهیت و فوائد تعاونی مطلع می سازند.
اصل ششم : همکاری تعاونیها با یکدیگر
تعاونیها از طریق همکاری با یکدیگر در سازمان‌های محلی، ملی، منطقه و بین‌المللی به اعضای خود به مؤثرترین طریق خدمت کرده و نهضت تعاونی را تقویت می‌کنند.
اصل هفتم : توجه به جامعــه
تعاونیها با تصویب سیاست ها توسط اعضاء برای توسعه پایدار جوامع خود فعالیت می‌کنند
تعاونی در اسلام
در اسلام فعالیت ها بخصوص فعالیت اقتصادی بر تعاون و همکاری با دیگران سفارش شده است و زندگی جمعی بشر جز با تعاون و همکاری با دیگران به سرانجام نمی رسد و اصل تعاون و همکاری، یک اصل کلی اسلامی است که باعث انسجام و سازمان یافتگی فعالیت های انسانی می شود . خداوند متعال در آیه 2 سوره مائده می فرماید: در کارهای خیر وتقوا یکدیگر را یاری دهید و بر گناه وتجاوز همکاری نکنید. طبق این آیه، مسلمان موظفند در کارهای نیک تعاون و همکاری کننند ولی همکاری در اهداف باطل و نادرست مطلقاً ممنوع است. براساس دیدگاه خواحجه نصیر الدی طوسی مبدا حیات جمعی در گرایش انسان به تامین نیازهای اولیه است و تامین چنین نیازهایی به همیاری و همکاری افراد همنوع بستگی دارد.
نتیجه گیری
حلقه گشده امروز اقتصاد کشور در فراموشی شرکت ها و موسسات تعاونی باید جستجو کرد. امروزه شرکتهای کوچک و متوسطی وجود دارند که محصولات مشابه تولید می کنند ولی متاسفانه در بازار رقابتی توسط شرکتهای بزرگ بلعیده شده و زود از دوره رقابت خارج می شوند. شرکت های کوچک و متوسط می توانند ضمن ایجاد موسسات به صورت تعاونی و ادغام امکانات سخت افزاری و نرم افزار و منابع انسانی ، به یک شرکت بزرگ تبدیل شده و با تولید محصولات جدیدتر، باکیفیت تر و با هزینه کمت به رقابت در بازارهای رقابتی بپردازند و هریک از سهامداران یا مالکان شرکت های کوچک و متوسط برحسب میزان سرمایه ای که وارد نموده اند از سود حاصل از فروش محصولات کسب نمایند و بازار محصولات از حالت انحصاری خارج شده و باعث کاهش قیمت و افزایش کیفیت برای مصرف کننده می شود.
