انسان بهطور ذاتی کمال طلب است و همیشه تلاش میکند در هر زمینهای به عالیترین درجهها برسد. به اعتقاد ما، در این دنیا چیزی ارزشمندتر از دانش و آگاهی وجود ندارد و بهوسیلهی همین دانش است که انسان بهسوی ذات خود، یعنی کمال طلبی حرکت میکند. ما باور داریم که دانش قدرت است و این قدرت باید بهطور مساوی، آزاد و رایگان در اختیار همگان قرار گیرد. متأسفانه چهارصد سال است که نظام فاسدی بر منابع زمین حکومت میکند. این نظام، با محدود کردن این گنجینه ارزشمند، ماهیت اصلی دانش رایگان را تغییر داده و مردم را از دسترسی رایگان و آزاد به علم و آگاهی محروم کرده است.
دانش آزاد برای همه، بایستی ستون و فلسفهی اصلی تمام مراکز علمی جهان باشد و این ستون و فلسفه تا زمانی که انسان هست، نباید تغییر کند. شعار «رئیس خودت باش» از همین قدرت بالای دانش برگرفتهشده و به معنای آن است که با کسب دانش و افزایش سطح آگاهی خود، دیگر به هیچکس برای برآورده کردن ضرورات زندگی (چه مادی و چه معنوی) نیاز نخواهی داشت. در این مطلب قصد داریم به برخی از فواید دانش رایگان اشاره کنیم.
چرا باید دانش رایگان باشد؟ هنگامیکه دانش آزاد و بدون محدودیت مالی و بیانی در اختیار جامعه قرار گیرد، افراد بیشتری به سمت مطالعه میل پیدا میکنند و با افزایش سرانه مطالعه، سواد در جامعه به عنوان یک ارزش تلقی می گردد. بدیهی است هر چه تعداد باسوادهای جامعه بیشتر شود، سرعت رشد مادی و معنوی آن جامعه نیز افزایش میابد که این امر، به افزایش آگاهی عمومی جامعه منجر خواهد شد.
از زمانی که بشر با تمدن آشنا شده، همیشه با مشکلی به نام برابری حقوق طبقات مختلف جامعه دست و پنجه نرم کرده است. البته در تاریخ استثنائاتی نیز وجود دارد ولی عموما طبقه رعیت جامعه به علت محدودیت دولتی یا مالی، قادر به کسب دانش نبوده اند. پول یا مقام نباید مجوزی برای دسترسی به دانش باشند اما این مشکل با وجود دانشگاه ها، مدارس غیر انتفاعی یا دوره های خصوصی آنلاین و حضوری هنوز پابرجاست. دانش آزاد و آموزش رایگان این مسئله را کاملا ریشه کن می کند.
اگر فرهنگ دانش آزاد در جامعه جا بیفتد، دیگر کسی بیکار نمی ماند. تقریبا برای یادگیری هر مهارت پول سازی که در کره ی زمین وجود دارد، باید پول پرداخت شود که این امر به غیر از ایجاد اختلاف طبقاتی، نرخ بیکاری یک جامعه را نیز افزایش می دهد. ما به شما قول می دهیم که تمام مردم دنیا حداقل به یک موضوع علاقه دارند و اگر هر شخصی با هر سطح معلوماتی، دانش خود را به صورت رایگان در اختیار جامعه قرار دهد، نرخ بیکاری کاهش میابد. زیرا افراد مختلف با علایقی متفاوت به دنبال یادگیری موضوع مورد علاقه خود خواهند رفت، با کسب مهارت در آن موضوع خدمات ارائه خواهند داد، در ازای این خدمات، دستمزد دریافت خواهند کرد و بدین صورت از تعداد بیکاران جامعه به شدت کاسته خواهد شد.
چرا باید دانش رایگان باشد؟ بالاتر گفتیم که آزادی دانش و رایگان بودن آن باعث رشد طبقه ی فقیر جامعه می شود. در سطح بالاتر نیز اگر کشورهای پیشرفته و توسعه یافته دانش و علم خود را در اختیار «کشورهای توسعه نیافته» و فقیر قرار دهند، از جنگ افروزی پرهیز کنند و از غارت منابع این کشورها دست بردارند، دیگر چیزی به اسم کشورهای توسعه نیافته نخواهیم داشت.
تا الان مشخص کردیم که چطور دانش رایگان باعث کم شدن بیکارهای جامعه و در نتیجه؛ کاهش فقر و افزایش درآمد می شود؛ اما با افزایش آگاهی جامعه، مشکلات روحی مانند افسردگی و ناامیدی نیز از بین می رود. ریشه بسیاری از افسردگی ها و ناامیدی ها به مشکلات مالی بر می گردد؛ اما دیگر علل افسردگی نیز با علوم پیشرفته روانشناختی و ریشه یابی قابل حل خواهد بود.
اگر مردم به دنبال اهداف مورد علاقه خود بروند و برای رسیدن به این اهداف محدودیتی نداشته باشند، رضایت عمومی جامعه به شدت افزایش میابد و همه ی مردم در سطوح مختلف اجتماعی از زندگی خود لذت خواهند برد. باید دانش رایگان باشد تا جامعه هیچ مانعی برای زندگی لذت بخش و با رضایت نداشته باشد.
به علت دسترسی آزاد و رایگان عموم مردم به دانش، رقابتی سالم برای خدمات و تولیدات بهتر به وجود می آید که انحصار سرمایه داری را از بین می برد. در این رقابت سالم، تنها بهترین محصولات یا خدمات مورد توجه قرار می گیرند و اگر به هر نحوی فرد مورد نظر محصول یا دستمزد خدمت خود را بی دلیل گران کند و یا کیفیتشان کاهش یابد، به سرعت فرد یا شرکتی جدید و با ارائه خدمات یا محصولاتی بهتر و ارزان تر جایگزین خواهد شد.
اگر عموم جامعه به سوی دانش سوق پیدا کنند، آگاهی عمومی مردم نیز افزایش میابد و این آگاهی، به انتخاباتی سالم، عاقلانه و منطقی ختم خواهد شد. فرقی نمی کند انتخابات ریاست جمهوری باشد یا مدیریت خانواده. به هرحال دانش اثر شگرفی بر روی تصمیم های مهم زندگی میگذارد.
و شاید مهم ترین فایده دانش رایگان، «رئیس خود بودن» است. اگر به همه ی علم جهان دسترسی آزادانه و رایگان داشته باشی، دیگر به هیچ کس نیازی نخواهی داشت. دنیایی را تصور کن که کسی نباید به هیچکس جواب پس دهد. صدالبته همیشه افرادی هستند که کارمند و کارگر بودن را ترجیح میدهند اما ما درجایگاهی نیستیم که این موضوع را به افراد تحمیل کنیم.
در انتها باید عرض کرد که فرهنگ دانش آزاد، میتواند شامل علوم پایه (مانند ریاضیات و فیزیک) نشود. زیرا درآمدزایی مستقیم از این علوم تقریباً غیرممکن است. اما دیگر دانشهای کاربردی باید کاملاً رایگان و آزاد باشند. شاید بپرسی چرا؟ قدیمیها خوب گفتند؛ بیلزن ابتدا باید باغچهی خود را بیل بزند.
تابهحال به این فکر کردهای که یک متخصص پوست و مو، نباید پوستی کدر و آسیبدیدهای داشته باشد؟ یا تا حالا این سؤال را از خودت پرسیدهای که چرا یک معاملهگر میلیاردر بورس، برای گذران زندگی خود نیاز به فروختن پکیجهای آموزشی دارد؟
ما اعتقاد داریم دانش باید رایگان باشد و هیچ پولی بابت آموزش نباید پرداخت شود، بلکه این پول باید صرف تخصص و خدمات گردد. برای تشریح بیشتر بگذار مثالی بزنم. شخصی برای کسبوکار خود نیاز به یک وبسایت دارد، اما درباره طراحی وبسایت هیچدانشی ندارد. در دنیای ایده آل ما دو راه پیش روی این شخص است:
اول؛ فراگیری 0 تا 100 طراحی وبسایت بهصورت کاملاً رایگان و آزاد
دوم؛ پرداخت دستمزد به یک متخصص برای انجام این کار
به همین علت است که می گوییم دانش باید رایگان باشد. شاید دستیابی به این دنیای ایده آل کمی دور از دسترس باشد، اما همهی ما میتوانیم با قدمهایی کوچک، جهان را به دنیای ایده آل «دانش آزاد» نزدیکتر کنیم.
بنابراین سعی کنیم با اقداماتی کوچک ولی مؤثر فرهنگ فوقالعادهی دانش آزاد را در جامعه رواج دهیم و نقش مهمی در رشد خود، دیگران و کشورمان در این شرایط سخت فرهنگی و اقتصادی ایفا کنیم.