محمدرضا اسدی
محمدرضا اسدی
خواندن ۴ دقیقه·۲ سال پیش

درس عروج از معراج پیامبر اکرم(۸)

گفتیم یکی از معجزات پیامبر اکرم(ص) معراج آن حضرت بود. در معراج یک جلسه پرسش و پاسخی بین خدا و پیامبر اکرم(ص) اتفاق افتاده و خداوند به سؤال پیامبر اکرم(ص) در مورد افضل اعمال که توکل بر خدا و راضی بودن به رضای خداست پاسخ داده و در تکمیل جواب به مطالبی اشاره فرمود که به اختصار بیان گردید.

خداوند در ادامه فرمود: یا أَحْمَدُ هَلْ تَدْرِی بِأَی وَقْتٍ یتَقَرَّبُ الْعَبْدُ إِلَی؟ قَالَ: لا یا رَبِّ، قَالَ: إِذَا کانَ جَائِعاً أَوْ سَاجِداً؛ اى احمد! آیا مى دانى بنده در چه حالى به من نزدیک است؟ پیامبر عرض کرد: پروردگارا! نمى دانم. خداوند فرمود: وقتى که گرسنه یا در سجده است.

اگرچه تفکیک این دو حالت ممکن است یعنی نماز و روزه که جدا از هم مطرح شود مانند قائم اللیل و صائم النهار یعنی نمازگزاران و روزه داران مقربین درگاه خداوند هستند و می شود این دو حالت را با هم جمع کرد، گرسنه‌اى(روزه داری) كه در حال سجده باشد.(مانند سجده نماز ظهر و عصر در ماه مبارک رمضان) نمازگزار روزه دار آمادگى بیشترى براى تقرب به حق دارد، او با تحمّل رنج گرسنگى و احساس ضعف، حقارت وكوچكى خود در برابر خدا را با تمام وجود احساس مى‌كند.

گفتیم در مورد تحمل گرسنگی و پرهیز از پرخورى بسيار سفارش شده است. من دقیقا نمی دانم تقسیم روز به سه وعده غذایی(صبحانه، نهار و شام) ریشه دینی دارد یا یک امری ملی است یا جهانی؟ ولی می دانم در اسلام گفته شده است تا گرسنه نشدید نخورید و قبل از اين كه سير بشوید ـ يكى دو لقمه مانده ـ از خوردن غذا دست بكشید. در مورد نقش گرسنگی در مقابل شیطان رسول گرامی (ص) فرموده اند: « إنَّ الشَّيطانَ لَيَجري مِنِ ابنِ آدَمَ مَجرَى الدَّمِ، فَضَيِّقوا مَجارِيَهُ بِالجوعِ؛ شیطان در درون آدمی‏زاده به سان خون، جریان می‏یابد. گذرگاه‏های او را با گرسنگی، تنگ كنید.»(عوالی اللآلی، ج1، ص 273 و بحار الأنوار، ج70، ص42) مولای متقیان، امیر مؤمنان(ع) نیز فرموده اند: « نِعمَ عَونُ الوَرَعِ التَّجَوُّعُ؛ گرسنگی كشیدن، چه نیكو یاری‏ برای پاكدامنی است!»(عیون الحكم والمواعظ، ص493) در دیوان منسوب به آن حضرت(ع) نیز بیتی وجود دارد که مؤید این مطلب است: « تَجَوَّع فَإِنَّ الجوعَ مِن عَمَلِ التُّقى و إنَّ طويلَ الجوعِ يَوماً سَيُشبَعُ

خود را گرسنه بدار كه گرسنگی، از آثار پرهیزگاری است / آن‏كه زمان درازی را گرسنگی كشد، سرانجامْ روزی (روز قیامت) سیر خواهد شد.»(دیوان امام علی (ع)، ص344)

یکی از راههای نفىِ أنانیّت، گرسنگی است. انسان گرسنه بدین صورت میل هاى خود را نفى می کند؛ آنگاه از طریق سجده، احساسِ هست بودن در مقابل خدا را از بین مى برد در نتیجه به گوهر قدسى خود دست می یابد. بدیهی است تا انسان از طبع حیوانى خود آزاد نگردد و یا بر طبع حیوانى خود حاکم نشود نمى تواند با حقایق عالم آشنا شود بنابراین خداوند «گرسنگی» و «سجده» را بهترین شرایط جهت تقرب معرفى مى کند.

خداوند در ادامه فرمود: « یا أَحْمَدُ عَجِبْتُ مِنْ ثَلاثَةِ عَبِیدٍ عَبْدٍ دَخَلَ فِی الصَّلاةِ وَ هُوَ یعْلَمُ إِلَی مَنْ یرْفَعُ وَ قُدّامَ مَنْ هُوَ وَ هُوَ يَنْعِسُ... اى محمد، از سه دسته از بندگانم در شگفتم، دسته اول: بنده‌اى كه به نماز مى‌ايستد و مى داند دستان خود را به سمت چه كسى بلند كرده و در برابر چه كسى ايستاده، و در عين حال خواب آلوده است...!

‌‌‌ بدون تعارف اکثریت قریب به اتفاق در این سه گروه قرار گرفته ایم؛ نمازهایمان که تعریفی ندارد. ‌‌‌نمازي كه برای اظهار بندگى در برابر خداوند است باید با خضوع و خشوع همراه باشد. دو ویژگی که به ندرت در نماز ما دیده مى شود؛ وقتی به نماز مى‌ايستيم، كمترین توجه را نسبت به خدا داريم و به مسائلی توجه می کنیم که در حالت عادی هم ارزش توجه کردن ندارند. بی شک علت این بی توجهی، عدم شناخت واقعی معبودی است که به عبادتش ایستاده ایم.

آیا درست است خدايى كه همه هستى، خوبى‌ها و نعمت‌ها از اوست به اندازه به يك انسان معمولى نيز مورد توجه نباشد.

‌‌بی اعتنايى كسى به خدا اعتقاد ندارد طبيعى است، ولى بى‌اعتنايى كسى كه به خدا اعتقاد دارد و مى‌داند در برابر خدا ايستاده است خیلی زشت و ناپسند است، لذا خداوند مى‌فرمايد من تعجب مى‌كنم از اينكه بنده‌ام در برابر من مى‌ايستد؛ ولى نشاط و توجه ندارد... با توجه به اینکه خوانندگان عزیز به ارزش و اهمیت نماز واقفند در مورد اهمیت نماز بحث نمی کنیم.

پیامبر اکرمعروجنمازروزهمعراج
در سال 1342 در شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی به دنیا آمدم . کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تبریز و دکترای ادبیات عرب را از دانشگاه تهران
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید