از دیدگاه اسلام، رحمت الهی یعنی افاضه تام خیر بر عموم مخلوقات اعم از شایسته ها و ناشایسته ها؛ که بر دو گونه است:
الف ـ رحمت رحمانیه؛ رحمتی بیکران و فراگیر برای همه هستی. صفت «رحمان» اشاره به رحمت عام خداوند دارد که شامل مؤمن و کافر، نیکوکار و گناهکار می‌شود.
ب ـ رحمت رحیمیه؛ رحمتی مخصوص پرهیزگاران و نیک سیرتان. صفت «رحیم» اشاره به رحمت خاص خدا دارد که ویژه مؤمنان است.
غیر خدا هم می تواند رحیم باشد؛ ولی حقیقت رحمت، رحمت خداوند است. به عنوان مثال مهربانی والدین نسبت به فرزندان شعاعی از رحمت پروردگار می‌باشد. البته رحمت خداوند با حکمت آمیخته است و بعضی اوقات حکمت ایجاب می‌کند که خداوند گناهکاران را به مجازات برساند و این منافاتی با رحمت خداوند ندارد. رحمت در واقع اعطای نعمت است در جایی که شخص صلاحیت آن را داشته باشد.
اگرچه رحمت خدا همه را فرا می گیرد ولی این رحمت ویژه مومنان است: «وَ اكْتُبْ لَنَا فِي هَذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَ فِي الآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ وَ رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَ الَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ؛[حضرت موسی(ع) گفت:]و براى ما در اين دنيا نيكى مقرر فرما و در آخرت[نيز] زيرا كه ما به سوى تو بازگشته ايم. [خداوند] فرمود: عذاب خود را به هر كس بخواهم مى رسانم و رحمتم همه چيز را فرا گرفته است و به زودى آن را براى كسانى كه پرهيزگارى مى كنند و زكات مى دهند و آنان كه به آيات ما ايمان مى آورند مقرر مى دارم.»(اعراف، آیه۱۵۶) همچنین آیه: «الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا وَسِعْتَ كُلَّ شَيْءٍ رَحْمَةً وَ عِلْمًا فَاغْفِرْ لِلَّذِينَ تَابُوا وَ اتَّبَعُوا سَبِيلَكَ وَ قِهِمْ عَذَابَ الْجَحِيمِ؛ كسانى كه عرش[خدا] را حمل مى كنند و آنها كه پيرامون آنند به سپاس پروردگارشان تسبيح مى گويند و به او ايمان دارند و براى كسانى كه ایمان آورده اند طلب آمرزش مى كنند[و میگویند:] پروردگارا رحمت و دانش[تو بر] هر چيز احاطه دارد. كسانى را كه توبه كرده و راه تو را دنبال كرده اند ببخش و آنها را از عذاب آتش نگاه دار.»(غافر، آیه۷)
وسعت رحمت الهی موضوعی است که در بیشتر دعاها به آن اشاره شده است: «... بِرَحْمَتِکَ الَّتی وَسِعَتْ کُلُّ شَیء...»(دعای کمیل) و « ...اَیْنَ رَحْمَتُکَ الْواسِعَه...»(دعای ابوحمزه ثمالی)
