استفاده از اسم تفضیل بیانگر این است که حسن اعمال نیز مانند حسن نیت، حسن ظن و... مراتب و درجاتی دارد حداقل سه مرتبه را می توان در نظر گرفت: خوب، خوبتر و خوبترین
طبق روایات نقل شده از حضرات معصومین(ع) مطابقت با سنت، یکی از شرایط عمل خوب است: در روایتی از رسول اکرم(ص) نقل شده است که آن حضرت فرمودند: « لاَ يُقْبَلُ قَوْلٌ إِلاَّ بِعَمَلٍ وَ لاَ يُقْبَلُ قَوْلٌ وَ لاَ عَمَلٌ إِلاَّ بِنِيَّةٍ وَ لاَ يُقْبَلُ قَوْلٌ وَ عَمَلٌ وَ نِيَّةٌ إِلاَّ بِإِصَابَةِ اَلسُّنَّةِ؛ هيچ گفتارى جز به همراه كردار پذيرفته نمى‌شود و هيچ گفتار و كردارى جز به همراهى نيّت پذيرفته نمى‌شود و گفتار و كردار و نيّت جز براساس سنّت پذيرفته نمى‌شود.»(الأمالی، شیخ طوسی، ص۳۸۶)
بنابر این عمل خوب ـ حتی با نیّت خوب ـ اگر مطابق با سنت نباشد بعید است مورد قبول واقع شود؛ آن حضرت(ص) در بیان دیگری فرموده اند: « إنَّ اللّه َ تعالى لا يَقبَلُ لصاحِبِ بِدعةٍ صَوما و لا صَلاةً و لا صَدَقةً و لا حَجّا و لا عُمرةً و لا جِهادا و لا صَرْفا و لا عَدْلاً؛ خداوند از بدعت گذار نه روزه اى مى پذيرد، نه نمازى، نه صدقه اى ، نه زكاتى، نه حجّى، نه عمره اى، نه جهادى، نه توبه اى و نه فديه اى.»(كنز العمّال، ص 1115)
بی شک اگر عمل خوب مطابق با سنت از کیفیت بهتری برخوردار باشد، خوبتر و خوبترین می‌شود و کثرت عمل و بیشتر شدن حجم و کمّیت، باعث نمی شود عملی، احسن الاعمال گردد. در روایتی که از رسول خدا(ص) نقل شده است سه معیار برای خوبتر شدن عمل بیان گردیده است: معرفت، تقوا و سرعت در انجام؛ آن حضرت(ص) در توضیح « اَيُّـكُمْ اَحْسَنُ عَمَلاً » فرمودند: « فَهُوَ أحسَنُ عَقلا و أورَعُ عَن مَحارِمِ اللّهِ و أسرَعُهُم في طاعَةِ اللّهِ تَعالى؛ آن کسی که خردى نيكوتر دارد، از محرمات الهی، بیشتر پرهيز مى‌كند و در بندگىِ خداوند متعال، شتابان‌تر است.»(بحارالأنوار، ج 70، ص 233)
در برخی از آیات قرآن مجید از عمل احسن به عمل صالح تعبیر شده است. این تعبیر که با مشتقات خود بیش از هشتاد بار در کلام خدا ذکر گردیده است نشانه اصلی وجود ايمان در دل و مايه تجلّي آن در زندگي است. آن چنان که از آیات قرآن استنباط می شود و ايمان بدون «عمل صالح» مانند درخت بي ثمر است و به دردی نمی خورد.
در این کتاب الهی نماز، روزه، مبارزه با كفر و طاغوت، نيايش در دل شب، جهاد در راه خدا، طواف خانه خدا، و... از مصادیق عمل صالح معرفی شده است. خداوندی که اجر مصلحین را ضایع نمی کند: « وَ الَّذِينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتَابِ وَ أَقَامُوا الصَّلاةَ إِنَّا لانُضِيعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِينَ؛ و كسانى كه به كتاب [آسمانى] چنگ مىزنند و نماز برپا داشته اند [بدانند كه] ما اجر درستكاران را تباه نخواهيم كرد.»(سوره اعراف، آیه۱۷۰) همان خدایی است که اجر محسنین را ضایع نمی کند. « وَ كَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الأَرْضِ يَتَبَوَّأُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَاءُ نُصِيبُ بِرَحْمَتِنَا مَنْ نَشَاءُ وَ لانُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ؛ و بدين گونه يوسف را در سرزمين [مصر] قدرت داديم كه در آن هر جا كه مى خواست سكونت می کرد هر كه را بخواهيم به رحمت خود مى رسانيم و اجر نيكوكاران را تباه نمى سازيم.»(سوره یوسف، آیه۵۶) هم اوست که اجر عاملین احسن العمل را هم تباه نمی نماید: « إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لانُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلا؛ كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند [بدانند كه] ما پاداش كسى را كه نيكوكارى كرده است تباه نمى كنيم.»(سوره کهف، آیه۳۰) بنابر اين هر عمل صالح، یک حسنه است و صالحین همان محسنین می باشند و در اين مورد، بین اعمال فردی و اجتماعی تفاوتی وجود ندارد.
