بر اساس آیات و روایات، عوالم گوناگونی در نظام آفرینش وجود دارد که بین دانشمندان اختلاف است: دو عالم (غیب و شهادت) سه عالم (تجرد، مثال و ماده) چهار عالم (ذر یا عهد الست، دنیا، برزخ و آخرت ـ ناسوت یا طبیعت، ملكوت، جبروت یا الوهيت و لاهوت) پنج عالم (ذر، ناسوت، ملکوت، جبروت و قیامت) شش عالم (ذر، صلب پدران، رحم مادران، دنیا، برزخ و قیامت) هفت عالم (ذر، صلب پدر، رحم مادر، دنیا، برزخ، قیامت، خلد) که معروفترین آنها تقسیم عوالم هستی به دو عالم است با عناوین مختلف از جمله: ماده و معنی، ملک و ملکوت، طبیعت و ماوراء طبیعت، فیزیک و متافیزیک، غیب و شهادت، دنیا و آخرت و.... مطرح شده است. به طور کلی آنچه که قابل مساحت و تقسیم است عالم ماده، ملک، طبیعت، فیزیک، شهادت و دنیاست و آنچه که قابل مساحت و تقسیم نیست عالم ملکوت، ماوراء طبیعت، متافیزیک، غیب و آخرت می باشد. هر يك از اين دو عالم داراى احكام، قوانين و سنن مختص به خود است. مثلاً در دنيا حركت و تغيير است، جوان ها پير مى شوند، نوها كهنه مى گردند، كهنه ها از بين مى روند، گياهان پژمرده مى شوند و... اما در جهان آخرت تغيير و تحول اين چنينى وجود نداشته و نوعى ثبات و بقا حاكم است. در زندگى دنيوى خوشى با رنج، حيات با مرگ، لذت با محنت، اندوه با شادى، اضطراب با آرامش آميخته است. اما در آخرت چنين نيست، بلكه گروهى هميشه و از هر جهت متنعم، شاد و آسوده اند و دسته اى ديگر همواره معذب، غمگين و ناراحت هستند.
