درباره فرسودگی شغلی ، علائم ،عواقب و مدیریت آن

این مقاله ترجمه من از مقاله Job burnout: How to spot it and take action می باشد و حتماً خالی از اشکال نیست. موضوع فرسودگی شغلی در ایران بسیار شایع بوده و نیاز دیدم در حد توان درباره این مساله به آگاهی درباره این پدیده بپردازم. فرسودگی شغلی (job bournuot) که به نوعی مرتبط با استرس و فشار حاصل از کار می باشد، حالتی است که خستگی فیزیکی یا احساسی را در پی داشته و همچنین حس کاهش دستاورد و موفقیت شغلی و منجر به خدشه وارد شدن به هویت شخصی می شود.

فرسودگی شغلی را نمی توان از نظر پزشکی تشخیص داد. برخی از صاحب نظران عقیده دارند مواردی همچون افسردگی بعد از فرسودگی شغلی به وجود خواهد آمد. برخی از محققان بر این باور اند که ویژگی های شخصیتی و زندگی خانوادگی بر افرادی که دچار فرسودگی شغلی می شوند تاثیر گذار است.

فرسودگی شغلی هر علتی که داشته باشد بر سلامت جسمی و روانی شما تاثیر می گذارد. شما باید بفهمید چگونه و با چه علائمی ممکن است دچار فرسودگی شغلی شوید و برای رفع آن چه اقداماتی می توانید انجام دهید.

علائم فرسودگی شغلی

این سوالات را از خود بپرسید:

· آیا در محل کار شخصی بدبین شده اید و دائم در حال انتقاد از دیگران هستید؟

· آیا به زحمت خود را به محل کار می رسانید و به سختی کارتان را شروع می کنید؟

· آیا نسبت به همکاران یا مشتریانتان بداخلاق هستید و آستانه تحریک پذیری پایینی دارید؟

· آیا انرژی لازم را برای انجام کارهایی که به شما سپرده شده است را ندارید؟

· آیا به سختی می توانید تمرکز کنید؟

· آیا از دستاوردهای خود در محیط کار رضایت کافی را ندارید؟

· آیا حس سرخوردگی و ناامیدی را در محل تجربه میکنید؟

· آیا بیش از حد غذا می خورید یا برای احساس بهتر داشتن الکل و مواد مخدر مصرف می کنید یا دچار بی حسی عاطفی در محل کار هستید؟

· آیا خواب شما دچار اختلال شده است؟

· آیا دچار سر درد های بی علت، درد معده و مشکلات روده یا سایر دردهای فیزیکی هستید؟

اگر پاسخ شما به هریک از سوالات بالا مثبت است، ممکن است دچار فرسودگی شغلی شده باشید. در این شرایط حتماً با یک مشاور روانشناس صحبت کنید زیرا که ممکن است این علائم با شرایطی مانند افسردگی مرتبط باشد.

علل احتمالی فرسودگی شغلی

فرسودگی شغلی می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد نظیر:

• عدم کنترل و ناتوانی در تصمیم های تاثیرگذار در محیط کار مانند: حجم کار، وظایف پر شمار محول شده و برنامه ریزی شغلی . مواردی است که شما هیچگونه کنترلی بر آنها ندارید.
• انتظارات غیر شفاف و نامشخص: اگر با توجه به اختیارات و وظایفی که دارید، سرپرست یا مدیر شما انتظاراتی بالاتر و بعضاً نامفهوم از شما دارند به طور حتم در محیط کار احساس راحتی نمیکنید.
• زورگویی و بد رفتاری در محل کار: اگر در محیط کار توسط مدیر یا همکارانتان مورد تحقیر، زورگویی، بدرفتاری، آزار کلامی و غیر کلامی و پرخاشگری قرار میگیرید می تواند منجر به استرس و فرسودگی شغلی شود.
• فعالیت بیش از حد در محیط کار: اگر شما یک شغل خسته کننده و یکنواخت دارید و محل کار شما دچار شلختگی است باید همیشه برای متمرکز ماندن در کارتان سطح انرژی ثابتی را داشته باشید. این مورد هم میتواند منجر به فرسودگی شغلی شود.
• عدم حمایت اجتماعی: اگر در محیط کار و زندگی شخصی خود احساس تنهایی و انزوا می کنید احتمال دچار شدن شما به فرسودگی شغلی بیشتر است.
• عدم تعادل در کار و زندگی: اگر کار شما بخش زیادی از زمان و انرژی شما را میگیرد که زمان لازم را نمیتوانید با اعضای خانواده و دوستانتان سپری کنید سریعاً به فرسودگی شغلی دچار می شوید.

عواملی که خطر فرسودگی شغلی را افزایش می دهد:

· شما حجم کار سنگینی داشته و ساعات کاری طولانی دارید.

· تعادل در کار و زندگی برای شما به یک چالش جدی تبدیل شده است.

· شغل شما در حوزه مراقبت و کمک کردن است. نظیر شاغلین حوزه سلامت و بهداشت، پرستارها و ...

فرسودگی شغلی چه پیامد و عواقبی دارد؟

• استرس بیش از حد
• خستگی
• بی خوابی
• غمگین بودن، عصبانیت، تحریک پذیری
• مصرف بیش از حد الکل و مواد مخدر
• بیماری قلبی
• فشار خون بالا
• دیابت نوع 2
• آسیب پذیری در برابر بیماری و تضعیف سیستم ایمنی بدن

برای مدیریت و جلوگیری از فرسودگی شغلی چکار کنیم؟

• با مدیر یا سرپرست خود درباره مشکلات و نگرانی هایی که دارید صحبت کنید. شاید برای تغییر انتظارات و توقعاتی که از شما در محل کار دارند به یک راه حل خوب رسید و به نوعی به یک مصالحه منصفانه دست پیدا کرد.
• به دنبال حمایت باشید. با دوستان، عزیزان و همکارانتان تماس بگیرید. حمایت و همدلی سایرین ممکن است باعث جلوگیری از این مشکل شود.
• یک فعالیت آرامشبخش را انتخاب و انجام دهید. برنامه هایی نظیر یوگا، ورزش تای چی و مدیتیشن می تواند به کاهش استرس شما کمک کند.
• کمی ورزش کنید. فعالیت بدنی منظم (حداقل دو بار در هفته تا حد عرق کردن) می تواند کمک کننده باشد و ذهن شما را از کار دور کند.
• کمی بخوابید. خواب باعث محافظت از شما و افزایش سلامتی می شود.
• با ذهن آگاهی می توان بر آنچه که در لحظه میگذرد آگاه شد و بر تنفس خود متمرکز ماند. در یک محیط شغلی تمرین ذهن آگاهی می تواند در هنگام مواجهه با چالش ها و موقعیت ها موثر باشد. برای آشنایی بیشتر با این تکنیک عبارت "مایندفولنس ذهن آگاهی" را در گوگل جست و جو کنید.