در قسمت اول این مقاله ، مشخصات کلیدی یک سرویس مورد بررسی قرار گرفت و APIها و وابستگی‌ها یا Dependencies هر سرویس نیز مورد بررسی قرار گرفتند. همانطور که مشخص است با زیاد شدن این سرویس‌ها و وابستگی هایی که به یکدیگر پیدا میکنند، سردرگمی‌ها نیز برای اعضای تیم‌های مختلف، زیاد میگردد. چرا که افراد هر تیم دائما باید از APIهای ارائه شده توسط تیم‌های دیگر مطلع باشند. به همین جهت زمانیکه شما یک سبک معماری مانند میکروسرویس را انتخاب می‌نمایید، باید یک روش مستند سازی مناسب را نیز انتخاب نمایید تا مانع از پیچیدگی و سردرگمی ناشی از نبود مستندات مناسب و سربار هماهنگی بین تیمی شوید.
در این مطلب، 2 روش زیر، جهت مستند سازی سرویس‌ها بررسی می‌شوند:
روش اول - کارت طراحی میکروسرویس (microservice design card)
روش دوم - بوم میکروسرویس (microservice canvas)
لازم به ذکر است که دو روش فوق می‌توانند مکمل یکدیگر باشند؛ همچنین این اسناد (علاوه بر مفید بودن برای مصرف کنندگان سرویس) حتی جهت شناسایی سرویس‌ها و ارتباطات بین آنها در زمان تحلیل (در جلساتی مانند event storming) نیز می‌توانند کاربردی باشند.
روش اول - کارت طراحی میکروسرویس (microservice design card)
روش کارت طراحی میکروسرویس بر اساس کارت‌های CRC که گاهی اوقات در Object-oriented design استفاده می‌شوند، مدل سازی شده‌است و می‌توان از آن جهت ثبت خدمات سرویس و همچنین تعاملات سرویس، با سایر سرویس ها، استفاده نمود (این اطلاعات نسبت به اطلاعات قابل درج در microservice canvas که در ادامه بررسی می‌شود، کمتر است).
میتوانید این کارت‌ها را در ابعاد کوچک و به تعداد کافی پرینت و در هنگام تحلیل و طراحی سرویس(ها)، از آنها استفاده نمایید
در نهایت جهت کشیدن نقشه وابستگی سرویس‌ها، کارت‌ها روی یک برد نصب و با کشیدن خطوط بین سرویس‌ها، وابستگی‌های هر یک را مشخص نمایید. مزیت اصلی این روش در طراحی، همکاری بیشتر تیم‌ها با یکدیگر می‌باشد.
روش دوم - بوم میکروسرویس (microservice canvas)
یکی دیگر از روش‌های مناسب برای مستند سازی یک سرویس و ساختار درونی آن، استفاده از روش بوم میکروسرویس می‌باشد. بوم میکروسرویس نیز تا حدودی شبیه به کارت‌های CRC و همچنین روش microservice design card که پیش‌تر بررسی گردید، می‌باشد؛ با این تفاوت که اطلاعات بیشتری را نگهداری می‌نماید.
روش طراحی روی بوم جهت مستند سازی، از گذشته در صنایع مختلفی از جمله صنعت نرم افزار رایج بوده است؛ ولی ظاهرا برای اولین بار در سال 2017 و در این مقاله (از سایت DZone که توسط Matt McLarty و Irakli Nadareishvili منتشر شده‌است) از این روش به عنوان روشی برای مستند سازی سرویس‌ها (در معماری میکروسرویس) استفاده شده‌است . پس از آن و در طول زمان، نمونه‌های مختلف و نسبتا مشابهی از این بوم توسط افراد و شرکت‌های مختلف ارائه شد (که با جستجوی عبارت microservice canvas در بخش تصاویر سایت گوگل میتوانید نمونه‌های متفاوت آن را بررسی نمایید). در ادامه این مقاله، بوم میکروسرویسی که آقای ریچاردسون در سال 2019 معرفی نمودند، بررسی میگردد.
با توجه به تصویر فوق و مفاهیم بررسی شده در قسمت قبلی این مقاله، به بررسی بخش‌های مختلف بوم میکروسرویس می‌پردازیم.
نمای بیرونی یک سرویس (A service’s external view) در بوم میکروسرویس توسط بخش‌های زیر معرفی میگردد
• Name – نام سرویس
• Description – ارائه یک توضیح مختصر در مورد سرویس
• Capabilities – معرفی بخش‌هایی از منطق کسب و کار که در این سرویس پیاده سازی شده‌است.
• Service APIs – معرفی عملیات یا operations (شامل commands و queries) که در این سرویس پیاده سازی شده‌اند و همچنین معرفی وقایع یا همان domain event هایی که توسط سرویس منتشر می‌شوند.
• Quality attributes – معرفی non-functional requirementsهای سرویس
• Observability (قابلیت‌های مشاهده و بررسی سرویس) – معرفی health check endpoints و key metrics و ... .
وابستگی‌های یک سرویس (A service’s dependencies) که لزوما استفاده بیرونی ندارد و بیشتر منبعی برای خود اعضای تیم خواهد بود، در بخشی تحت عنوان dependencies مشخص می‌شوند که خود شامل دو قسمت به شرح زیر می‌باشد:
• Invokes – عملیاتی که در سایر سرویس‌ها پیاده سازی شده‌اند و در این سرویس فراخوانی می‌گردند.
• Subscribes – اشتراک در کانال پیام‌هایی که شامل وقایع سایر سرویس‌ها می‌باشند.
موارد مربوط به پیاده سازی یک سرویس (A service’s implementation)
در بوم میکروسرویس علاوه بر تمام موارد فوق، شما میتوانید مدل پیاده سازی لایه دامنه را نیز معرفی نمایید. همچنین نام bounded contextها و aggregateهای پیاده سازی شده در این سرویس، در این بخش نوشته می‌شود (که در یک حالت ایده آل، تنها یک agg از یک bc در یک سرویس پیاده سازی خواهد شد).
تولید بوم میکروسرویس
با توجه به دغدغه ناشی از به روز نگه داشتن بوم میکروسرویس (و به طور کلی مستندات پروژه) همراه با تغییرات پروژه، تکنیک‌ها و ابزارهایی جهت تولید خودکار فایل json بوم میکروسرویس (microservice-canvas-tools) و همچنین جهت به تصویر کشیدن فایل json تولید شده (microservices-design-canvas-editor ) وجود دارد. اما اگر ابزار مناسبی را با توجه به پلتفرم مورد نظر، نتواستید پیدا کنید و یا فرصت توسعه یک ابزار اختصاصی نبود، همواره می‌توان این فایل را به صورت دستی نیز ایجاد نمود و در مخزن کد مربوط به پروژه و در کنار سورس اصلی نگه داری کرد تا همراه با سایر مستندات پروژه، این سند نیز پس از هر تغییر به روز شود. نسخه‌ای از آن را نیز می‌توان در محلی مناسب با سایر تیم‌ها به اشتراک گذاشت.
در صورتیکه قصد تولید و توسعه دستی این سند را دارید، نسخه‌ای از آن را در قالب فایل ورد، میتوانید در این مخزن در گیت هاب پیدا نمایید.
