اما آیا دانستن تاریخ فلسفه هم به مثابه بخاطر سپردن مقداری اطلاعات بی‌ثمر است؟ در این مورد جواب منفی است. اما چرا؟ دلیلش این است که اگر بخواهید بسیاری از تفکرات و آرا را نقد کنید قبل از آن باید به ریشه یابی مسئله بپردازید. در حقیقت فلسفه و آرای موجود در آن یکسری مطالب جدا از هم که بی ارتباط با یکدیگر باشند نیستند. فلسفه یک سیر وجریان دارد در نتیجه برای اینکه حرف یک فیلسوف معاصر را و یا حتی یک فیلسوف عصر روشنگری را بتوان درک کرد باید با آن سیر و جریان آشنا بود. به عنوان مثال اگر بخواهید کانت را درک کنید، تنها تعمق و بررسی نظریات شخص او و خواندن نقد عقل محض و بقیه آثار او کافی نیست؛ بلکه باید جریانهای فلسفی زمانه او و کسانی که وی از آنان متاثر بوده را نیز بررسی کرد.
اما در تاریخ فلسفه ما تنها به بررسی آرا و افکار فلاسفه نمی‌پردازیم؛ بلکه تاثیر شرایط اجتماعی، اقتضائات تاریخی و حتی اخلاق شخصی فلاسفه در نضج و شکل گیری نظریه فلسفی آنها هم بررسی می‌شود. به عنوان مثال می‌توان به تاثیر گسترش علوم طبیعی و ریاضیات روی فلسفه عصر روشنگری اشاره کرد و ما می بینیم اشخاصی مثل دکارت و فلاسفه بعد از او از روش ریاضیات تبعیت می‌کردند. از سوی دیگر تاریخ فلسفه یک جامعیتی از نظریات فلسفی به ما ارائه می‌دهد که این خودش میتواندبه ما در آموزش فلسفه کمک کند. اما چه کتاب‌هایی می‌توانند ما را یاری کنند؟ خب وقت را با دنیای سوفی که شهرت فراوان کسب کرده تلف نمی‌کنم چرا که بسیاری از شما آشنایی اجمالی با این کتاب دارید. اما نکته ای را نباید در مورد این کتاب فراموش کرد؛ این کتاب همانطور که تحسین‌های زیادی را بر انگیخته منتقدان خاص خودش را دارد.
اما چند پیشنهاد برای مطالعه تاریخ فلسفه:
1.تاریخ فلسفه نوشته فردریک کاپلستون
این اثر مفصل که در 9 جلد توسط فردریک کاپلستون تالیف شده، به شرح و تفصیل دقیق آرای فیلسوفان از دوران باستان تا حال حاضر می‌پردازد. اما به دلیل حجم زیاد و گاه توضیحات زیاد برای شروع مناسب نیست.
2.تاریخ فلسفه راتلج
این اثر در 10 جلد نگاشته شده است و تفاوتی که با بقیه آثار دارد این است که توسط یک مولف نوشته نشده، بلکه مجموعه ای از مقالات است که توسط متخصص آن حوزه نوشته، شده و به تحلیل فلاسفه و زندگی آنان می‌پردازد.
3.تاریخ فلسفه برتراند راسل
اثری که فیلسوف شهیر بریتانیایی برتراند راسل نگاشت همواره مورد علاقه، دوستداران این رشته بوده است. اثری که تحسین های زیادی را بر انگیخت و بدلیل دقت ها و تحلیل های دقیق وی این اثر شاید یکی از بهترین ها باشد که در عین رعایت اختصار و نثر روان مطالب نغزی را بیان می‌کند.
4.تاریخ فلسفه آنتونی کنی
شاید بتوان این اثر را برتر از دیگر آثار دانست. چرا که کاپلستون تاریخ فلسفه اش گرچه پر از نکات طلایی است که شاید کمتر بتوان اثری را با دقت آن دید اما کمی خسته کننده است. از سوی دیگر اثر برتراند راسل با تمام محاسن یک عیب دارد و آن این است که بعضی مطالب تاریخی چندان موثق نیستند. اما این اثر سعی کرده در عین جذابیت مطالب موثق تاریخی را بیان کند.
اما یک اثر مفید دیگر، تاریخ فلسفه ویل دورانت است ولی بدلیل اینکه این اثر تنها به بررسی برخی از فلاسفه پرداخته این اثر را در کنار دیگر آثار نیاوردیم.
اما در اینجا به موثق ترین آثار ترجمه شده پرداخته شد ولی کتابهای دیگری هم در این زمینه هست که گرچه اهمیت این آثار را ندارند، ولی می‌توانند مفید واقع شوند.
