با رکورد زنی کرونا و حضور بیش از یک سال به صورت فعال و ایجاد موج های همگیری به صورت منظم که حاظران در ورزشگاه های دنیا تا کنون نتونستند همانند آن موج مکزیکی بزنن، سیستم آموزشی جهان را مختل کرد. هرچند که در کشورهایی مانند انگلیس مدارس بازگشایی شدند و در برخی دیگر از کشورها شرایط به حالت عادی برگشته است، در کشور ما به دلایل مختلفی از بهمن ماه 98 آموزش مجازی برای آموزش همگانی (مدارس) و آموزش عالی همه گیر شد و تا این لحظه نیز خبری از توقف آن نیست و حتی ممکن است مهر 1400 نیز شاهد ادامه این نوع آموزش باشیم.
پیشتر درباره آموزش مجازی نقدی را انجام دادم و هم اکنون با رسیدن سررسید یک ساله آن بنا را بر این قرار دادم تا به بررسی کلیه ابعاد آن بپردازم.
در نوشته قبلیم به چندین مشکل که همزمانی آنها باعث ایجاد مشکل شده بود، اشاره کردم و اینبار هم با همون سبک پیش خواهم رفت.
زیرساخت بزرگترین پاشنه آشیل برای سیستم آموزش مجازی بوده و طی این یک سال بارها اعلام شد مقدار پهنای باند کشوری بالاتر رفته، سرعت بالاتر برده شده و ... اما در عمل شاهد چه موردی هستیم.
من از اردیبهشت سال 99 کاربر شبکه ZiTel شدم و در اون زمان مشتریانش به مراتب کمتر بودند. در اوایل نصب سرعت بالایی رو تجربه کردم اما با معرفی که توسط کاربران صورت گرفت، تعداد مشترکان این سرویس در منطقه ای که هستم اینقدر افزایش پیدا کرد که زیتل دچار مشکل در تخصیص سرویس شده در این ناحیه و سرعت شبکه افت محسوسی رو طی برخی از ساعت ها تجربه میکنه و سرعتی که باید 5 مگابایت در ثانیه رو بده در بهترین حالت روی 4 عه و در ساعات اوج شلوغی شبکه به زیر 2 مگابایت می‌رسه!
البته از نظر تکنیکال شما با تکنولوژی TD-LTE طرف هستین و باید بدونید نوسان جزیئی از سرویس شما به حساب میاد چون مثل P2P یا ADSL/VDSL یه اتصال مستقیم ندارین و با تداخل امواج روبرو هستین. این سرعت شاید برای من مناسب نباشه اما خیلی از کاربران هستند که هنوز سرعت های 4 تا 8 مگابیتی رو بیشتر نمی تونن بگیرند و هزینه ماهی 170 هزارتومن براشون وحشتناک محصوب میشه!
حالا شما این کاهش سرعت و اختلالات شبکه رو در سطح کشوری گسترش بدین و ترکیبش کنید با اینکه زیرساخت بیش تر از همیشه فشار رو داره تجربه میکنه! نتیجه اش میشه مشکلاتی که هنوز هم در سامانه های آموزش مجازی میشه دید. اتصال با مشکل، رد نشدن صدا به کاربر، کندی وحشتناک سیستم و .....
پس تا اینجا می دونیم که از نظر زیرساخت ما هنوز دچار ضعف هستیم. خصوصا در بحث مدارس غیر انتفاعی و دانشگاه ها که هرکدوم ساز خودشونو میزنن و سیستم های خودشون رو سرپا کردن و اعتقادی هم به بهبود ندارند.
در مقاله سال گذشته عنوان شد که از نظر سخت افزاری، کاربران که شامل معلمان، اساتید و دانش آموزان و دانشجویان می‌شوند، دچار مشکلات متعددی هستند. در سال 99 خبر شوکه کننده خودکشی کودکی که به خاطر نداشتن گوشی هوشمند قادر به شرکت در کلاس های آموزش مجازی نبود، حتی ذره ای بازار را تکان نداد. کافی است به قیمت گوشی های هوشمند نگاه کنید و با حسابی سر انگشتی ببینی که آیا در سال 99 یک کارگر که در خارج از مراکز استانی مشغول به فعالیت بوده توانایی خرید آن را داشته است ای خیر؟ منظور از توانایی خرید، امکان خرید یک گوش متوسط که قابلیت ها و کشش مورد نیاز آموزش مجازی را داشته باشد است نه یک گوشی ارزان قیمت اندرویدی که سر سه ماه باید در کشو نگهش داشت یا آن را منهدم کرد و نه آیفون چند ده میلیونی و پرچمداران سامسونگ و هواوی و شیائومی!
شما قیمت های کامپیوتر های شخصی و لپتاپ ها را هم به این موضوع اضافه کنید. وسیله ای که اساتید و دانشجویان نیاز مبرم به آن دارند اما بعضا میبینیم که برخی دانشجویان آن را ندارند. این وسایل هم در نوع خوبشان حداقل از قیمتی 17 الی 18 میلیون تومانی برخوردارند که با شرایط اقتصادی فعلی به رویا تبدیل شده‌اند.
لپتاپ یا کامپیوتر شخصی وسیله ای مهم برای آموزش عالی هستند اما بعضا میبینیم که برخی دانشجویان دانش استفاده از آن را به میزانی اندک دارند. این مسئله تا روزی که مهارت های استفاده از کامپیوتر برای همه دانشجویان اجباری و به ترم اول منتقل نشود، قابل حل شدن نیست. زیرا در مدرسه این درس عملا هیچ فایده‌ای ندارد و در دانشگاه نیز توسط اساتید و دانشجویان کماکان سرسری و به شوخی گرفته می شود تا حدی که از تولید یک پاوپوینت اصولی و یک جستجوی پیشرفته در گوگل عاجز هستند.
کارنامه آموزش مجازی امسال به دو قسمت آموزش و پرورش و آموزش عالی تقسیم می شود. در بحث آموزش مجازی که در دست آموزش و پرورش است، سامانه شاد توانست با بهبودی چشمگیر رتبه بهتری را کسب کند. متمرکز سازی آن در کنار بهبود سرورها و پهنای باند و امکانات آن باعث شد تا کار معلمین راحت تر شود و دانش آموزان کانال ارتباطی بهتری داشته باشند. اما در بحث آموزش عالی، نمره 0 نیز برای دانشگاه ها زیاد است، اصرار به پراکندگی و سیستم های غیر استانداردی که بعضا تولید مثلا داخل هستند در کنار نبود راه مکاتبه مناسب با استاد در فضای مجازی (اشاره به بخشنامه ای که گروه های واتساپی و تلگرامی را ممنوع کرده آن هم سر بی جنبگی خود دانشجویان که باید حراست به آن بپردازد و نه کل دانشگاه) باعث شده تا بیشترین ضعف را در این قسمت شاهد باشیم. همچنین کماکان امتحانات مجازی بزرگترین پاشنه آشیل آموزش مجازی است که سعی شده با کوییز های کلاسی و فعالیت و تحقیق و پژوهش جبران شود اما اساتید هرکدام با سلیقه خود به صورت چندگانه با مسئله برخورد کردند که همین موضوع باعث می شود تا یکپارچگی و انسجام را در این نوع آموزش نبینیم.
در انتها امیدوارم سال 1400 آخرین سال آموزش مجازی باشد و دیگر شاهد کارنامه سال آینده و همین ایارادات یا ایرادات بیشتر نباشیم.
تا اون روز ماسکش و دست فراموش نشه :))))))))
