نادر جهان مهر
متخصص اقتصاد سلامت
?با توجه به شیوع سریع ویروس کرونا در روزهای اخیر مدام شاهد شکایت و گله مدیران ستاد ملی مدیریت کرونا از مردم کشورمان به دلیل عدم رعایت توصیه های بهداشتی و بویژه ماندن در منزل هستیم.
?درجه موفقیت ما در کنترل ویروس کرونا و میزان همکاری مردم در این جریان متاثر از عوامل متعددی می باشد. در واقع میزان دستیابی به نتایج مطلوب و مورد انتظار، محصول تصمیمات و تلاش های فعلی دولت - بویژه مدیران و ارائه دهندگان خدمت در نظام سلامت- و همکاری گسترده مردم در یک سطح و میزان آمادگی قبلی و سرمایه گذاری ما برای کنترل این گونه بیماریها در نظام سلامت و بدون شک میزان توسعه یافتگی جامعه ما از جهات مختلف اقتصادی، اجتماعی و ... در سطح دیگر می باشد.
?با احتیاط می توان گفت وزن و میزان اثربخشی همکاری ها و تصمیمات فعلی در کنترل و مهار کرونا در جامعه ایران نهایتاً 50 درصد است و 50 درصد بقیه به میزان توسعه یافتگی جامعه ، پیش بینی ها و سرمایه گذاری ها و میزان توفیق ما در دستیابی به اهداف برنامه ها و تصمیمات قبلی در دهه های پیشین دارد.
?اگر چه بحران جهانی است و خاص ایران نیست اما میزان پیامد ها و درجه تاثیرپذیری کشورها از ویروس متفاوت است. باید بپذیریم که سیاست گذاری و برنامه ریزی های گذشته و میزان اجرای آنها پایه و اساس موفقیت ها و شکست های امروز است و کمیت و کیفیت اقدامات دوراندیشانه گذشته میزان بازدارندگی کشور را در خصوص بحران های شبیه کرونا تعیین می کند.
?برای آسیب شناسی عدم مشارکت حداکثری مردم در عمل به توصیه های ستاد بحران، در یک نگاه کلی می توان گفت متاسفانه توان درک عمیق بحران و نگاه بلند مدت به عواقب و پیامدهای خسارت بار آن، در جامعه ما و عامه مردم به دلایل مختلف بویژه بی ثباتی های اقتصادی و اجتماعی ناشی از حکمرانی و سیاست گذاری های نادرست و تحریم های بین المللی در سالهای اخیر در سطح حداقلی می باشد و عدم قطعیت های مداوم در زندگی مردم در طول سالیان زیاد نگاه کوتاه مدت به معادلات زندگی و نوعی بی تفاوتی و بی صبری مزمن را در جامعه ایران نهادینه کرده است. این جامعه توان تحلیل و سپس واکنش سریع و حداکثری مردم برای به حداقل رساندن آثار بحران کرونا را در مقطع فعلی ندارد و متاسفانه علی رغم اطلاع رسانی به روشهای مرسوم انتظارات دولت و مدیران نظام سلامت را برای عمل به توصیه های بهداشتی و همکاری گسترده عموم در جهت کاهش روابط اجتماعی و ماندن در منزل را برآورده نمی کند.
?از طرفی اجبار در مشارکت و همکاری حداکثر مردم در شرایطی که سطح آمادگی و پذیرش جامعه ایران کشش کامل آن را ندارد و همچنین سطح اعتماد مردم به سیستم های تصمیم گیری و سیاست گذاری کشور در مقطع فعلی پایین آمده است، پاسخ نمی دهد. اخذ تصمیمات مهم و سختگیرانه دولت در ادامه بحران - مثل تصمیم به محدودیت های جدی و سراسری در بعضی از کشورهای درگیر کرونا - با توجه به وضعیت آسیب پذیر اقتصادی و اجتماعی کشور هزینه های بیشتری را به دنبال خواهد داشت و امکان پذیر نخواهد بود. با این دیدگاه تلاش ستاد بحران و مجموعه سازمان ها و دولت فعلی بویژه وزارت بهداشت برای قطع زنجیره انتقال و کنترل ویروس کرونا اگر چه به اندازه کافی اثربخش نبوده است، اما با توجه به همه محدودیت ها قابل ستایش است.
?در غیاب واکسن و داروی اثربخش، حال که برای کنترل ویروس به یک راه حل عمومی و نه یک درمان تخصصی! متوسل شده ایم، برای دستیابی به یک نتیجه متفاوت و همکاری قابل قبول- حدوداً 30 الی 40 درصد ایزولاسیون در منزل- و نه مطلوب از جانب مردم کشورمان، استراتژیهای ذیل پیشنهاد می شود:
✅ تشکیل اتحادی قدرتمند از سازمان های دولتی، بخش خصوصی و نمایندگان مردم برای رهبری بحران
✅ایجاد حس فوریت و ضرورت ملی برای بیرون آوردن مردم از کنج آسایش با روشهایی مانند نشان دادن گوشه ای از عمق فاجعه در بیمارستان ها
✅برنامه ریزی برای دستاوردهای کوتاه مدت و گزارش های روزانه علمی، دقیق و شفاف از آخرین اطلاعات بیماری در بسترهای اطلاع رسانی مورد اعتماد مردم
✅مدیریت و هدایت دقیق و متمرکز افکار عمومی با پایش لحظه ای اطلاعات منتشر شده از کانال های مختلف رسانه ای و تایید صحت و سقم آنها با استفاده از تکنولوژی های نوین مانند هوش مصنوعی
✅تقویت و تحریک مسئولیت اجتماعی مردم با نگاه ها و ابزارهای نوآورانه. رهبران دنیای امروز فقط رهبران سیاسی و اداری نیستند. کمپین رهبران اجتماعی داخلی و خارجی مردم را به میدان بیاوریم افرادی مانند هنرمندان و ورزشکاران محبوب. واقعیت این است که دنیای امروز خیلی متفاوت است و مرزهای جغرافیایی اعتبار سابق را ندارند. ما به یک همکاری جهانی نیاز داریم. امتحان کنیم، شاید اگر لیونل مسی یا رونالدو به زبان فارسی از مردم بخواهند بخشی از جامعه حرفشان را گوش دهند!!
✅حمایت سریع وگسترده اقتصادی و اجتماعی از اقشار مختلف مردم از جانب دولت برای جبران آسیب ها و آثار منفی بیماری در زندگی و کسب و کار آنها
✅اقدامات عملی و سریع برای استفاده از تجارب کشورهای موفق و استفاده از فرصت کرونا برای نمایش یک همکاری بین المللی. پیشنهاد ایجاد یک نشان و یا نماد مشترک بین مردم ایزوله در همه کشورها می توان حس همدلی و افزایش همکاری مردم را تقویت بخشد.
✅تشکیل کارگروهایی با اختیار و قدرت اجرایی و توان بالای تصمیم گیری برای مدیریت همه آثار اجتماعی، اقتصادی و سلامت بحران در زیر مجموعه ستاد ملی
✅بهره گیری عملیاتی از مشاوره و توان شبکه علمی و دانشگاهی کشور در کارگروه های مرتبط
✅مردم ما تحمل تهدید و اجبار را ندارند و البته خواهش و التماس خالی هم فایده ندارد!! بهتر است از سیاست های تشویقی و حمایت های جدی برای ترغیب و جلب مشارکت آنها در یک همکاری ملی بهره ببریم.
و نکته آخر...
✅اعتماد و شفافیت البته آنگونه که مردم احساس کنند ما را از همکاری و مشارکت آنها شگفت زده خواهد !!
اگر خوشتان آمده است لطفاً این مطلب را برای دیگران به اشتراک بگذارید.
شما همچنین می توانید برای مطالعه مطالب بیشتر، نویسنده را در آدرس های ذیل در تلگرام و اینستاگرام دنبال کنید:
@opportunity_insights
@n.jahanmehr
