گزارش توجیهی چیست؟
گزارش توجیهی (طرح توجیهی) ابزاری مهم و اساسی برای ارزیابی و تحلیل پروژههای سرمایهگذاری است. این گزارش، اطلاعات کاملی از جنبههای مختلف پروژه شامل مطالعات بازار، تحلیلهای فنی و بررسیهای مالی ارائه میدهد تا امکانپذیری و سودآوری آن را مشخص کند.
برای آشنایی بیشتر با خدمات آموزشی نرمافزار کامفار که در شرکت ما ارائه میشود، به صفحه آموزش نرمافزار کامفار مراجعه کنید.
یک گزارش حرفهای میتواند:
اولین چیزی که در تدوین گزارش توجیهی حائز اهمیت است، امکانسنجی طرح است که باید طی آن طرح با جزئیات معرفی شود تا اهمیت اقتصادی آن ثابت شود و توضیحی از هدف اجرا و نحوه مدیریت آن ارائه گردد. پس از تشریح امکان پذیری طرح، به حوزه رقابت پرداخته و مزایای طرح به نسبت به رقبای دیگر و روشهای آن برآورد میشود.
از دیگر موارد مورد نیاز در یک گزارش توجیهی محاسبات مالی و اقتصادی است که در جدول سرمایه گذاری برآورد میشود و به تعبیر دیگر هزینههای ثابت و جاری طرح مشخص میشود تا با پیش بینی سود و زیان مدت بازگشت سرمایه به دست آید. چنانچه سودآوری آن قابل توجیه بود، سرمایه گذاری، کسب و کار و تجارت آغاز خواهند شد.
برای تهیه گزارش توجیهی مهمترین نکات در روند طرح کسب و کار برنامه ریزی، برآورد هزینههای مالی و زمانی است. با آگاهی از این موارد آینده یک طرح کاملا آشکار شده و لذا سرمایه گذاری با اطمینان بیشتری صورت میگیرد. طرح توجیهی و بیزینس پلن باید پیش از آغاز کار تدوین شود.
گفتنی است از زمانی که بانکها از کارآفرینها درخواست طرح کسب و کار یا همان business plan کردند، این طرحها در قالب یک گزارش توجیهی تدوین شد.
از طرح کسب و کار به عبارت سادهتر برای نگاه دقیقتر به یک ایده استفاده میشود تا از تمامی ابعاد ارزیابی شود. این کار موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف ایده است که با جمع آوری اطلاعات مورد نیاز به تصمیمگیری بهبود میبخشد.
چنانچه برای عملی کردن طرح خود نیاز به سرمایه گذاری از سوی بانک دارید، باید از طریق گزارش طرح توجیهی بانک را مجاب کنید که طرح شما سودآور است و لذا سرمایه گذاری موفقیت آمیزی را به ارمغان میآورد. در طرح توجیهی بانکی باید تمام واقعیتهای ایده را بیان کرد و در این گزارش فرضیههای نادرست جایی ندارند. بحث، بحث اعداد و ارقام است که باید با نهایت دقت محاسبه شود تا هنگام عرضه به بانک مورد پذیرش واقع شود.
انواع طرحهای توجیهی به دو دسته عمده تقسیم میشوند که عبارتند از:
طرح ایجاد برای نخستین بار مطرح میشود و قرار است در صورت توجیه پذیر بودن به اجرا برسد. در تهیه این گزارش باید نهایت دقت را به خرج داد، چرا که سرمایه گذار یا همان بانک باید مجاب شود که ایده اولیه پتانسیل سودآوری دارد.
بر خلاف طرح ایجاد بانکها تمایل بیشتری برای سرمایه گذاری در طرح توسعه دارند، چرا که این طرح از مرحله تولید اولیه گذشته و امکان سودآوری آن بیشتر است. طرح توجیهیای که به منظور توسعه ارائه میشود، قابل قبولتر است چرا که بانک از بازپرداخت وامی که در اختیار آن قرار میدهد اطمینان بیشتری دارد.
هر کسب و کاری که با موفقیت مواجه میشود و شاهد سودآوری آن هستیم در بدو امر تنها یک ایده بوده است. برای اجرایی کردن ایدههای کسب و کار چنانچه نیاز به دریافت تسهیلات بانکی باشد، باید گزارش توجیهی بانکی ارائه شود که مورد قبول بانک مورد نظر باشد. این چنین گزارشی اغلب به دو شکل تهیه میشود: مختصر و کامل.
گزارش توجیهی بانکی مختصر یک گزارش کوتاه است که به ارزیابی موارد مهم طرح پرداخته و آنها را از ابعاد مختلف بررسی میکند. این گزارش در مدتی کوتاه قابل تدوین است و یه عنوان یک گزارش اولیه معمولا توسط بانکها درخواست میشود؛ اما گزارش توجیهی کامل همانطور که از نامش پیداست شامل تمام جزئیات یک طرح بوده و شفاف سازی کامل در آن صورت گرفته است که پس از تائید گزارش مختصر برای محکم کاری باید ارائه شود.
امروزه بانکهای مختلف یک منبع مالی خوب برای طرحهای اجرایی هستند که با ارائه تسهیلات، بخش اقتصادی پروژه را تا مرحله اجرا و سودآوری تامین میکنند، اما بانکها معمولا برای پذیرش یک طرح نیاز به یک گزارش توجیهی استاندارد و قابل اطمینان دارند. گزارش توجیهی جهت ارائه به بانک باید از همه نظر بی نقص باشد و ابهامی در آن وجود نداشته باشد تا بانک برای اجرایی شدن طرح حاضر به پرداخت وام باشد.
یک گزارش توجیهی قابل ارائه به بانک باید آینده طرح را به وضوح پیشبینی کرده باشد. گفتنی است هر طرحی تا زمانی که در قالب طرح توجیهی در نیامده آیندهای نامعلوم دارد، چرا که ابعاد مختلف آن در دنیای واقعی محاسبه نشده است. چنانچه تمایل به ارائه طرح خود به بانک دارید و میخواهید از تسهیلات بانکی برخوردار شوید در وهله اول باید معیارهای هر بانکی را در توجیه پذیری یک پروژه بدانید. هر بانکی بسته به حوزه فعالیت یک طرح توجیهی خاص و در عین حال، جامع و کامل میخواهد. برای تدوین گزارش توجیهی قابل ارائه به بانک بهتر است از افراد خبره کمک خواست تا یک گزارش قابل قبول را طراحی کند.
اغلب بانکها در طرح توجیهی که طلب میکنند، فرمت خاصی را پذیرا هستند که هنگام تهیه گزارش باید به فرمت خام آن توجه شود. به طور کلی میتوان گفت طرح توجیهی که توسط یک فرد کار آزموده برای بانک طراحی میشود، کمتر با شکست مواجه خواهد شد، چرا که کارشناسی شده است و ابعاد مختلف آن از دیدگاه بانک مورد نقد و بررسی قرار میگیرند.
